Rond de onderhandelingstafel zijn de gemoederen verhit: elke partij verdedigt tegengestelde prioriteiten, met name wat betreft de groeinorm en de hervormingen die aan de ziekenfondsen moeten worden opgelegd. Tegen deze achtergrond van wantrouwen zullen de bemiddelingen van de partijvoorzitters cruciaal zijn om de verdeeldheid te overwinnen en de koers van het Belgische gezondheidszorgsysteem uit te zetten.

Terwijl Vooruit-voorzitter Conner Rousseau een nieuw sociaaleconomisch rapport eist en de onderhandelingen sinds maandag heeft opgeschort, is de sfeer rond de tafel over het gezondheidsluik gespannen tussen de verschillende partners, die zich geconfronteerd zien met de “verwerping” van het zorgbudget.

De voorzitter van Vooruit kon het gebrek aan loyaliteit van sommige van de huidige partners, en vooral de actie van de partij van de premier, niet waarderen. “Dit heeft geleid tot een zekere mate van wantrouwen tussen sommige spelers”, geeft een van de onderhandelaars toe.

Een conclusie over drie weken?
De gesprekken over het gezondheidsaspect worden momenteel voortgezet tussen de leden (politieke adviseurs, deskundigen, enz.) van de toekomstige regering. Het doel van de mensen rond de tafel is om binnen drie weken tot een conclusie te komen, voordat de definitieve beslissingen worden genomen. “Vooruit zal alleen deel uitmaken van de regering als het de gezondheidsportefeuille krijgt. De Franstaligen hebben al gewaarschuwd: 'er komt veel meer politieke controle op het doen en laten van Vandenbroucke'", vertrouwt een expert ons toe.

Ondertussen blijven twee kwesties zeer complex: de groeinorm en de toekomst van de onderlinge mutualiteiten.

Deel van de norm voor innovatie
De kwestie van de groeinorm, die de deelnemers nog steeds verdeelt, zal worden beslist door de partijvoorzitters. Voor sommige spelers is het essentieel om een deel van deze norm te reserveren voor innovatie. Zo zou een groeinorm van 2,5% (voorkeur van de MR en de N-VA) 0,5% reserveren voor innovatie. Bij een norm van 3,5% (voorkeur van Vooruit en Les Engagés) zou diezelfde 0,5% ook gereserveerd worden voor innovatie.

De middelen en de rol van mutualiteiten beperken
De andere gevoelige kwestie betreft de mutualiteiten: het is de bedoeling om hen opnieuw uitsluitend op hun kerntaak te richten. Zowel de MR als de N-VA willen dat mutualiteiten participeren in de budgettaire inspanningen. “De wens van deze twee partijen is vooral om de werkingskosten te drukken. Dit standpunt stuit op weerstand, vooral bij Les Engagés en Vooruit, die zich ertegen verzetten. Arbitrage door de partijvoorzitters is ook gepland. “Er is ook een wens om de politieke activiteiten van onderlinge maatschappijen en maatschappijen die niet essentieel zijn voor de gezondheidszorg en patiënten te verbieden”, voegt een Franstalig raadslid toe.

Andere hete hangijzers

• Riziv: Het bestuur van het Riziv zal moeten worden herzien, omdat de onderhandelaars vinden dat er te veel commissies zijn. Meer politieke controle is gewenst.
• Geneesmiddelen en de rol van de arts: De regering wil het overmatig gebruik van geneesmiddelen tegengaan, met name antidepressiva, door artsen op te leiden om onnodig voorschrijven te verminderen.
• Gezondheidsgegevens: De toekomstige regering wil de gezondheidsgegevens van de Belgen beter benutten door mutualiteiten te verplichten hun gegevens te delen met het Riziv om de doeltreffendheid van de zorg te verbeteren. Het gebrek aan optimalisatie van de huidige gegevens kost de samenleving naar schatting miljoenen euro's.
• Apothekers: De onderhandelaars willen de rol van apothekers versterken, zonder die van artsen aan te tasten.
• Langdurig zieken weer aan het werk krijgen: Ondanks aankondigingen stagneert deze kwestie, omdat er rekening moet worden gehouden met de beperkingen op het terrein en de rol van artsen.
• Valse certificaten: De toekomstige regering wil artsen meer verantwoordelijk maken. De MR heeft een voorstel gedaan om huisartsen verantwoordelijk te maken voor het uitgeven van certificaten, hoewel hier geen consensus over is.
• Verpleegkundigen: Het aantrekkelijkheidsplan moet nieuw leven worden ingeblazen, maar het ontbreekt aan concrete maatregelen en cijfers. Het lijkt de regering te ontbreken aan een duidelijke en snelle visie.
• Tekort aan artsen: De verantwoordelijkheid voor het beheer van dit tekort wordt overgelaten aan de gewesten en gemeenschappen.

Zoals we kunnen zien, blokkeren de spanningen rond de groeinorm en de hervorming van de ziekenfondsen de begrotingsonderhandelingen voor de gezondheidssector. Nu de cruciale deadline van 15 december nadert, neemt de druk toe: als er geen compromis wordt bereikt, zou een groot aantal artsen hun contract kunnen opzeggen, wat de crisis nog zou verergeren. Tegen deze achtergrond is arbitrage door de partijvoorzitters essentieel om de impasse te doorbreken en de uitdagingen van de financiering en modernisering van een onder druk staand gezondheidszorgsysteem aan te gaan.

Lees ook:
> “Onvoorstelbaar": gezondheidszorgbegroting 2025 haalt het niet
> Geen begroting 2025: wat zijn de gevolgen voor artsen?