Artsen moeten een deel van hun inkomen laten vallen als ze patiënten met recht op verhoogde tegemoetkoming behandelen. Maar bij de ziekenfondsen betalen diezelfde patiënten wel de volle pot aan lidgeld. “Die hypocrisie mag wel eens stoppen,” vindt dr. Tom Bovyn, gynaecoloog in Gent en voorzitter van de Federatie Vrije Beroepen (FVB).

Tom Bovyn reageert verbolgen op het nieuws dat de CM een veertigtal (tand)artsen wil vervolgen omdat ze patiënten met recht op verhoogde tegemoetkoming weigeren te behandelen. CM-voorzitter Luc Van Gorp kondigde aan klacht te zullen neerleggen bij de federale toezichtscommissie van de FOD Volksgezondheid. Daarnaast wil hij ook Unia inschakelen wegens discriminatie. 

“Als er inderdaad artsen of tandartsen zijn die van de ene dag op de andere patiënten de deur wijzen omdat ze geen ereloonsupplementen meer kunnen aanrekenen, dan is dat op zich moeilijk te verdedigen,” geeft de FVB-voorzitter toe. “Maar dat zullen enkelingen zijn. Het is jammer dat de CM-voorzitter dit aangrijpt om zich in de media te profileren als de sociale redder in nood.” Want de ziekenfondsen zijn niet de sociale instellingen waarvoor ze zich graag uitgeven, voert hij aan.

Sociaal beleid afgewenteld op de arts
“Als de ziekenfondsen echt met financieel zwakkere mensen begaan zouden zijn, dan zouden ze hen een verlaagd lidgeld aanbieden. Maar dat doen ze niet,” stelt Tom Bovyn vast. “De ziekenfondsen leggen artsen en tandartsen een ‘sociaal beleid’ op, maar komen zelf niet tussen in dat beleid. De kost van dat sociaal beleid wordt afgewenteld op de individuele zorgverstrekker terwijl zij zelf buiten schot blijven.”

De vijf grote ziekenfondsen rekenen per persoon jaarlijks gemiddeld 100 tot 120 euro aan lidgeld aan. Voor een gezin van vier loopt dat op tot 400 à 480 euro per jaar. Hoewel lidmaatschap bij een ziekenfonds verplicht is om terugbetaling van medische zorg te genieten, blijven de lidgelden onveranderd voor mensen met een verhoogde tegemoetkoming. Sommige ziekenfondsen bieden een beperkte korting of gespreide betaling aan in bepaalde gevallen, maar dat is geen algemeen beleid. Van een structurele korting op het lidgeld voor financieel kwetsbare groepen is geen sprake.  

Vergelijk dat eens met artsen en tandartsen. Zij mogen sinds januari geen ereloonsupplementen meer aanrekenen bij patiënten met recht op verhoogde tegemoetkoming. Als dit verbod volgend jaar volledig uitgerold zal zijn, hebben meer dan 2,2 miljoen Belgen dit statuut. “Artsen zullen met andere woorden verplicht zijn om één op de vijf patiënten ‘korting’ te geven. Maar bij het ziekenfonds betalen die patiënten wel het volle tarief. Wie draagt dus het sociaal beleid? Niet het ziekenfonds maar de individuele arts.”

Studenten met een studiebeurs
Dat er een constructiefout zit in het verbod op ereloonsupplementen blijkt volgens de Gentse gynaecoloog ook uit een ander voorbeeld. “In het onderwijs krijgen financieel zwakkere studenten een studiebeurs. Maar leerkrachten of professoren worden niet minder betaald als ze meer studenten met een studietoelage hebben.”

Leraars worden niet geacht om een sociale maatregel uit eigen zak te financieren, en terecht, besluit hij. “Maar waarom wordt in de zorg wel verwacht dat de zorgverlener een inkomensverlies incasseert om sociaal beleid mogelijk te maken? De bakker of de slager verplicht men toch ook niet om één op de vijf mensen korting te geven?”

> Lees ook: Wie heeft de discriminatie van financieel zwakkere patiënten ingevoerd?