Het ‘interfederaal perinataal zorgprogramma’ beoogt kwetsbare zwangere vrouwen vroegtijdig op te sporen via de Born-in-Belgium screeningstool en hen te begeleiden tot en met de eerste 1.000 levensdagen van hun kind. Dat draagt bij aan het welzijn van moeder en gezin. Het mikt op een significante verbetering van de eerste levensjaren van het kind. Het programma sluit naadloos aan bij de aanbevelingen van de Belgische Academie voor Pediatrie in hun Plan voor het Kind van maart 2024.
Bvas steunt dit project en roept artsen op om - voor de geopende vacatures - gemotiveerde, bekwame en betrokken zorgcoaches of zorg- en welzijnscoördinatoren te laten inschrijven. Deze coördinatoren zijn het vaste aanspreekpunt en referentiepunt tijdens de 1.000 dagen, zowel voor de zwangere vrouw als voor het zorg- en welzijnsteam. De zorg- en welzijnscoördinator is de vertrouwenspersoon voor het gezin. Hij/zij waakt erover dat de geïdentificeerde noden worden beantwoord en dat de vrouw effectief toegang heeft tot de juiste zorg en ondersteuning.
Bvas beschouwt dit initiatief als een belangrijke stap in de strijd tegen kinderarmoede. De impact van armoede op jonge kinderen is immers aanzienlijk en vraagt om structurele en nabije ondersteuning van kwetsbare gezinnen. In Vlaanderen zijn er, binnen het kader van het perinataal zorgprogramma, reeds vijf projecten opgezet die tot 30 september 2026 financiële middelen ontvangen voor de ondersteuning van jonge gezinnen in armoede.
Niet ‘praten’, maar ‘doen’
De overheid investeert aanzienlijke middelen in het project, maar die mogen niet te veel naar omkadering vloeien in plaats van naar concrete zorg, waarschuwt het syndicaat. Daarom pleit BVAS voor een grondige impactanalyse: vooraf een nulmeting uitvoeren en duidelijke, meetbare en opvolgbare indicatoren vaststellen. Zonder nauwgezette monitoring en evaluatie dreigt het project immers te verworden tot een loutere budgettaire operatie waarbij de focus eerder ligt op het veilig stellen van het jaarlijkse budget, dan op het daadwerkelijk behalen van de concrete doelstellingen op het terrein.
Bij dit alles moeten ook de deelstaten hun verantwoordelijkheid nemen (precaire woonsituatie van vele kinderen in armoede, een factor die hun gezondheid ongunstig beïnvloedt). Ook de ziekenfondsen kunnen een waardevolle bijdrage leveren, meent het syndicaat. Bvas vraagt hen om de inclusiecriteria nauwgezet te bewaken en actief bij te dragen aan het welslagen van het programma. Vandaar het concrete voorstel voor de ziekenfondsen:
- Maak de aansluiting van kwetsbare moeders en pasgeborenen bij de aanvullende ziekteverzekering kosteloos gedurende de eerste twee levensjaren.
- Voorzie een tegemoetkoming voor de aankoop van luiers en poedermelk binnen deze periode.
"Dit project heeft het potentieel om de levenskwaliteit van kwetsbare moeders en hun kinderen fundamenteel te verbeteren. Bvas rekent op een gezamenlijke inspanning van artsen, ziekenfondsen en de overheid om deze doelstelling te realiseren", besluit Bvas-voorzitter dr. Johan Blanckaert.
