De academische ontwikkeling van geavanceerde therapieën (ATMP's) in België wordt bemoeilijkt door onstabiele beschikbaarheid, hoge kosten en beperkte therapeutische waarde. Het Federaal Kenniscentrum Gezondheidszorg (KCE) zet enkele aanbevelingen op een rijtje in een nieuw rapport om deze hindernissen uit de weg te ruimen.
Publieke financiering kan een oplossing bieden. Daarbij zetten academici de ontwikkeling in latere stadia voort, mogelijk in samenwerking met industrie of non-profit organisaties. Het uiteindelijke doel is om meer betaalbare ATMP's beschikbaar te maken voor patiënten met onbeantwoorde therapeutische behoeften.
Hoewel er groeiende interesse is in ATMP-projecten van publieke financiers en non-profitorganisaties, bestaan er belemmeringen zoals versnipperde financieringsmogelijkheden, verspreide expertise en onderbenutte overlegopties. Er bestaat geen gezamenlijke aanpak door universiteiten en publieke financiers om maatschappelijk verantwoorde ontwikkeling van ATMP's te stimuleren. Vandaar de volgende aanbevelingen om deze belemmeringen aan te pakken:
Overheidssteun en financiering:
Stem prioriteiten af tussen federale en gefedereerde overheden, gebaseerd op onbeantwoorde medische en maatschappelijke behoeften.
Verminder versnippering in onderzoeks- en ontwikkelingsfinanciering, met meer aandacht voor latere stadia van ATMP-ontwikkeling.
Ondersteun academici met laagdrempelig advies over haalbaarheid, regelgeving, intellectueel eigendom, en terugbetalingsmogelijkheden via één centrale toegangspoort.
Stel voorwaarden zoals toegankelijkheid, betaalbaarheid en anti-shelving om maatschappelijke waarde te garanderen.
Overweeg financieringsprogramma’s voor vergelijkende effectiviteitsstudies.
Samenwerking tussen academische instellingen:
Stimuleer gezamenlijke initiatieven tussen universiteiten, zoals financieringsaanvragen, klinische studies en maatschappelijk verantwoorde licenties.
Ziekenhuisvrijstelling (Hospital Exemption - HE):
Harmoniseer EU-regels rond bewijslast, transparantie, en farmacovigilantie.
Regelgeving voor periodieke herziening van HE en positieve ethische comité-adviezen.
Maak grensoverschrijdend gebruik van HE mogelijk voor dringende medische behoeften.
Gebruik gegevens uit HE voor markttoelatingsdossiers en herzie HE-periodiek.
Bevorder informeel overleg en geef meer duidelijkheid over HE-voorwaarden, gebaseerd op Europese richtlijnen en goede praktijkvoorbeelden zoals Nederland.
Door deze aanbevelingen kunnen ATMP's efficiënter en effectiever ontwikkeld en beschikbaar gesteld worden aan patiënten, met een meer gecoördineerde en duurzame publieke financiering.
