Basiel Weyers (28) is laatstejaars arts-specialist in opleiding in de gynaecologie-verloskunde aan de UGent. Hij schreef een brief samen met 35 specialisten in opleiding en jonge gynaecologen. De lijst van de 35 ondertekenaars vindt u onderaan.

De brief verscheen vandaag als opiniestuk in De Morgen. Dit zijn de grote lijnen.

De opleiding gynaecologie-verloskunde plaatst artsen op scharniermomenten in het leven van patiënten: van intense vreugde tot diep verdriet. In deze bijzondere context is vertrouwen essentieel, zeker bij vrouwen die historisch vaak geminimaliseerd of gemedicaliseerd werden in de zorg, steekt dr. Weyers van wal. Gynaecologen staan letterlijk en figuurlijk dicht bij het lichaam van hun patiënt, wat betekent dat toestemming, communicatie en respect voor grenzen cruciale onderdelen van het werk zijn. Informed consent is daarbij geen formaliteit, maar een moreel fundament.

Dat onlangs een arts in opleiding gynaecologie schuldig werd bevonden aan verkrachting van een medestudent wekt  verontwaardiging op. Deze zaak is pijnlijk binnen een vakgebied waarin lichamelijke integriteit centraal staat, en roept bredere vragen op over hoe artsen omgaan met macht, vertrouwen en grenzen. De zorgsector wordt uitgedaagd om kritisch te kijken naar ingebedde machtsverhoudingen, die vaak ongezien blijven maar diep doorwerken in hoe zorg verleend wordt, luidt het.

“Ervaringen van patiënten die zich niet gehoord of gerespecteerd voelen tonen aan dat wat lang vanzelfsprekend leek - hoe zorg wordt verleend, hoe arts en patiënt met elkaar omgaan - terecht steeds vaker ter discussie staat. Het dwingt ons te luisteren, te reflecteren en het beter te doen. Zoals een collega eerder verwoordde: arts zijn moet in een zaak als deze geen verzachtende, maar een verzwarende omstandigheid zijn.”

Mannen nog gynaecoloog?

Binnen dit debat klinkt ook de vraag of mannen nog gynaecoloog zouden mogen worden. Hoewel de bezorgdheid van sommige patiënten legitiem is — onderzoek toont aan dat sommigen een voorkeur hebben voor vrouwelijke gynaecologen — is veilige en empathische zorg niet gebonden aan gender, betogen de briefschrijvers. Ze wordt bepaald door opleiding, introspectie, communicatie en de professionele cultuur waarin artsen functioneren. Zowel mannen als vrouwen zijn deel van een systeem dat soms faalt in het respecteren van grenzen en het bewaken van wederkerigheid.

Daarom is de kernvraag niet of mannen nog thuishoren in dit specialisme, maar hoe we garanderen dat elke gynaecoloog — ongeacht gender — op een veilige, empathische en respectvolle manier werkt. Dat vraagt om collectieve inzet voor een opleidings- en werkcultuur waarin machtsverhoudingen bespreekbaar zijn, communicatie centraal staat en feedback mogelijk is. Zeker in een context van hoge werkdruk is het essentieel om ook stil te staan bij de ‘zachte’ vaardigheden die het fundament vormen van veilige zorg.

Dit opiniestuk is geen verdediging van het status quo, (“geen verdediging van een systeem dat soms tekortschiet”) maar een oproep tot reflectie en dialoog. Als jonge gynaecologen (in opleiding) voelen de auteurs de verantwoordelijkheid om actief bij te dragen aan een zorgpraktijk die recht doet aan het vertrouwen van patiënten. “Niet door wie we zijn, maar door hoe we ons gedragen.” Vertrouwen moet verdiend worden — elke dag opnieuw.

Ondertekend door: 

Amabel Vanderhaege (27), gynaecoloog in opleiding; Angela Biesbroek (31), gynaecoloog in opleiding; Anke Meirlaen (24), gynaecoloog in opleiding; Anne-Sofie De Crem (28), gynaecoloog in opleiding; Anne-Sophie Mottie (25), vrij assistent gynaecologie; Astrid Elegeert (27), gynaecoloog in opleiding; Bavo Hendriks (30), gynaecoloog; Brit Vancoppenolle (24), gynaecoloog in opleiding; Céline Verougstraete (32), gynaecoloog; Charlotte Deltour (30), gynaecoloog; Connie Rees (31), gynaecoloog in opleiding; Elke Verhasselt (31), gynaecoloog in opleiding; Ellen Allaert (31), gynaecoloog; Emma Moreels (24), gynaecoloog in opleiding; Esther Vanacker (24), gynaecoloog in opleiding; Eugénie Van Merris (26), gynaecoloog in opleiding; Florian Waerlop (27), gynaecoloog in opleiding; Gillian Claeys (27), gynaecoloog in opleiding; Justine Donkers (26), gynaecoloog in opleiding; Karen De Keyser (26), gynaecoloog in opleiding; Kessewa Abosi-Appeadu (30), gynaecoloog; Lara Koppejan (25), gynaecoloog in opleiding; Laura Coppens (30), gynaecoloog in opleiding; Laura D’hoore (32), gynaecoloog; Laurence van de Loo (32), gynaecoloog; Margot Nagels (26), gynaecoloog in opleiding; Margot Van Geyte (24), gynaecoloog in opleiding; Oona Wylocke (24), gynaecoloog in opleiding; Paulien De Mulder (29), gynaecoloog; Rachel van Eersel (37), gynaecoloog; Sander Vandeweege (26), gynaecoloog in opleiding; Sofie Heyse (27), gynaecoloog in opleiding; Sofie Van Dorpe (31), gynaecoloog in opleiding; Tessa Van Steenstraete (28), gynaecoloog in opleiding; Zahra Ongena (26), gynaecoloog in opleiding.

> UZ Leuven plaatst student gynaecologie die veroordeeld is voor verkrachting, op non-actief