Zowat alle huisartsenkringen in Vlaanderen en Brussel hebben een patiëntenstop in een of meerdere praktijken. Dat blijkt uit een bevraging van De Standaard. Patiënten moeten soms tot twee jaar wachten voor ze zich kunnen aansluiten bij een praktijk.

"Tegen 2024 stopt een derde van onze actieve artsen, zonder uitzicht op opvolging. Help!" De noodoproep komt uit de Huisartsenkring Pajottenland. Tot driekwart van de praktijken heeft er een patiëntenstop doorgevoerd. 

Vlaanderen en Brussel tellen 69 huisartsenkringen, verenigingen van artsen per wijk, gemeente of een specifieke regio die de zorg regelt. Maar door het huisartsentekort is de toegang ertoe allerminst evident. 

De Standaard bevroeg de kringen en kreeg tientallen antwoorden, goed voor meer dan 5.000 huisartsen en zo'n 6 miljoen patiënten. Patiëntenstops zijn schering en inslag. Meer dan de helft van de kringen zegt dat minstens 50 procent van de aangesloten praktijken een patiëntenstop heeft. Slechts één kring, Westhoek, zegt geen enkele patiëntenstop te zien bij hun artsen. 

"Emoties scheiden van feiten"

De vraag is of de quota loslaten tout court de juiste oplossing is. Zoals Jonas Brouwers (Vaso) terecht opmerkt in een draadje op Twitter:  "Niemand is tegen optrekken quota artsen, maar iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen. Een deal over dit dossier (en de geschiedenis ervan) moet met alle partijen gesloten worden. Niet enkel met één (Franstalige) gemeenschap omdat het nu goed uitkomt."

"Het tekort aan huisartsen mengen met het algemene quotadebat is totaal verkeerd. De sleutel ligt in handen van de gemeenschappen. Dat bewijst 25 jaar lang onbeperkte instroom in Wallonië waar men evenzeer met huisartstekort kampt. Emotionele reactie moet men scheiden van feiten."

Gewogen dichtheid

Die feiten zijn er wel degelijk, en volgens recente ramingen over de huisartsendichtheid, gepubliceerd in het BeCare-magazine van de FOD Volksgezondheid, staan we pas aan het begin van deze evolutie. Enkele cijfers: 

Ondanks de continue stijging van het aantal huisartsen tussen 2016 en 2036 in beide gemeenschappen (+19% in de Vlaamse Gemeenschap en +12% in de Franse Gemeenschap), zien we een aanzienlijke daling van de gewogen dichtheid in VTE’s (aantal artsen in VTE per 10.000 inwoners aangepast volgens het gewicht van de zorg) tussen 2016 en 2036, wanneer we rekening houden met het activiteitsniveau en met de zorgbehoeften van de bevolking. 

De gewogen dichtheid zou dalen van 11,5 in 2016 naar 9,2 in 2036 in de Vlaamse Gemeenschap en van 9,4 in 2016 naar 8 in 2036 in de Franse Gemeenschap. Dat betekent dat er minder voltijdse equivalenten zullen zijn om de eerstelijns medische zorgbehoeften van de bevolking te dekken in vergelijking met de situatie die in 2016 werd waargenomen.

> BeCare - alternatieve scenario's evolutie artsen - meer info hierover vindt u hier.

> Wetsontwerp artsenquota in de Kamer beland

> Drie op de vier Vlaamse gemeenten hebben te weinig huisartsen