Patiënten van Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS) in Antwerpen kunnen voortaan vragen stellen over de diagnose van hun weefselstaal. De uitleg krijgen ze van een patholoog. Zeventig procent van de gestelde diagnoses gaat over tumoren. ZAS is naar eigen zeggen het eerste ziekenhuis in België waar patiënten hierover rechtstreeks met een patholoog kunnen praten.

Meer inzicht in de diagnose bereidt de patiënt beter voor op de behandeling, helpt bij keuzes over het behandeltraject en leidt tot grotere therapietrouw. Patiënten van wie de ziekte is vastgesteld door de dienst Pathologische Anatomie ​(= weefsel- en celonderzoek) van ZAS ​ kunnen een gesprek aanvragen. ZAS is naar eigen zeggen het eerste ziekenhuis in België waar patiënten met een patholoog kunnen praten.  

Meeste vragen van jonge en hoogopgeleide vrouwen 

Dr. Sabine Declercq, medisch diensthoofd van het laboratorium voor Pathologische Anatomie van ZAS: “Het verslag van een patholoog is in eerste instantie bedoeld voor een andere arts. Zo’n verslag is erg technisch en bevat veel jargon. Nu patiënten deze verslagen in hun dossier vinden, hebben ze vaak vragen over het onderzoek en de diagnose. De informatie die ze online vinden is dikwijls niet juist en moeilijk te begrijpen. Met dit initiatief leggen de pathologen van ZAS alles uit in de taal van de patiënt. We zetten het weefselstaal dus om in mensentaal. En dat is  bijzonder, want normaal gezien hebben pathologen geen contact met patiënten.” 

“Iedereen van wie weefsel is onderzocht bij ZAS is welkom, al verwachten we vooral jonge patiënten. De meeste vragen die we nu krijgen komen van jonge en hoogopgeleide vrouwen. Vaak gaat het om gynaecologische, borst- of huidtumoren.” 

De toelichting blijft niet beperkt tot tumoren. De pathologen geven ook uitleg over andere ziekteprocessen. Het gaat bijvoorbeeld om longfibrose (de beschadiging van longweefsel door de vorming van bindweefsel) of chronische ontstekingen van het maag-darmkanaal, zoals de ziekte van Crohn. 

Uitleg met tekst en beeld ​ 

Tijdens een gesprek van ongeveer twintig tot dertig minuten gaan de patholoog en patiënt dieper in op het verslag van het weefselonderzoek en de diagnose. Dat gebeurt bijvoorbeeld door de verschillen te tonen tussen de eigen beelden van de patiënt en beelden van gezond weefsel. ​ 

De patiënt kan ook vragen stellen over de diagnose en de kenmerken van bijvoorbeeld een tumor: hoe ontstaat een tumor, hoe weet de patholoog dat iets een tumor is, hoe weet de patholoog of de tumor gevoelig is aan bepaalde medicatie, kan je zien of een tumor agressief is? 

Positief effect op behandeling 

Tijdens de consultatie kan de patiënt in gesprek gaan over de diagnose en het weefselrapport, niet over het behandelingsplan. Dat laatste is voor de behandelend arts. De toelichting door de patholoog kan wel een positief effect hebben op de behandeling. 

Dr. Sabine Declercq: “De wetenschappelijke literatuur leert dat patiënten die het ziekteproces beter begrijpen, ook trouwer hun behandeling volgen. Het zien van de veranderingen in weefsel helpt daarbij. ​ Daarnaast krijgen patiënten vandaag de dag vaker keuze in hun behandelingsplannen. Als je meer inzicht hebt in hoe je tumor groeit, kan dat helpen om gerichter een keuze te maken.” 

Alleen remgeld voor raadpleging 

Alle patiënten die bij ZAS worden behandeld en van wie het weefsel door het laboratorium voor Pathologische Anatomie van ZAS is onderzocht, zijn welkom op de consultatie. Die heeft plaats in ZAS Middelheim en duurt ongeveer ​ twintig tot dertig minuten.

Om privacyredenen verlopen de gesprekken bij voorkeur in levenden lijve, al kan het ook online. Als de patiënt dat wenst, kan ook een familielid, psycholoog, de huisarts of een andere zorgverlener deelnemen aan het gesprek. Patiënten kunnen op twee manieren een afspraak maken. Ofwel verwijst de behandelend arts hen door. Ofwel nemen ze zelf contact op. Een afspraak maken met de patholoog kan telefonisch. 

De patiënt betaalt enkel het remgeld van een raadpleging. Het verslag van de consultatie komt in het patiëntendossier. Zo blijft de behandelend arts op de hoogte.