Vlaams minister van Welzijn Caroline Gennez en federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (beiden Vooruit) lanceren een '1.000 dagen-zorgprogramma' voor kwetsbare zwangere vrouwen. Bedoeling is om de gezinnen al van bij het begin van de zwangerschap van nabij op te volgen, tot het kind 2 jaar oud is.

Zwangere vrouwen worden vandaag medisch opgevolgd door hun huisarts, gynaecoloog of vroedvrouw. Maar aanstaande moeders kampen soms ook met andere vragen en uitdagingen, van financiële aard, of vanwege een potentieel onveilige thuissituatie. Die problemen komen nu vaak pas op de radar bij een eerste bezoek aan Kind en Gezin, maar dan is al veel tijd verloren, zegt minister Gennez. "De eerste 1.000 dagen vanaf de zwangerschap zijn cruciaal voor de verdere ontwikkeling van de baby", klinkt het. "Onderzoek toont aan dat die periode cruciaal is voor de ontwikkeling van je hersenen en dus ook impact heeft op je latere schoolresultaten en je kansen op een job, maar ook de kans op een ziekte kan vergroten of verkleinen."

Daarom wil de Vlaamse regering samen met de federale regering de gezinnen in kwestie beter begeleiden. Bedoeling is om de kwetsbare zwangere vrouwen op te sporen en beter te omringen. Dat gebeurt samen met huisartsen, gynaecologen, Kind en Gezin, het OCMW, het CAW, de Huizen van het Kind en de Expertisecentra Kraamzorg. 

Concreet worden zwangere vrouwen aangemeld in een 'Born in Belgium-tool', een digitaal platform dat informatie over de psychosociale situatie van de zwangere vrouw verzamelt en ter beschikking stelt van hulp- en zorgverleners. Op die manier worden zwangere vrouwen gescreend, onder meer op financiële status, huisvesting, depressie, geweld en middelengebruik. 

Op basis van die screening tekenen zorgverleners voor kwetsbare gezinnen een persoonlijke traject uit met regelmatige opvolging. Het gaat onder meer om uitgebreide adviesgesprekken. Er wordt dan ook een zorg- en welzijnscoördinator aangesteld die indien nodig een multidisciplinair overleg kan organiseren met een psycholoog, maatschappelijk werker of intercultureel bemiddelaar. 

De twee Vooruit-ministers stellen het programma voor tijdens een bezoek aan de afdeling gynaecologie van het AZ Turnhout, dat al een vorm van aanklampende hulpverlening tijdens de zwangerschap in de praktijk omzette.

Praktische aanpak

De praktische aanpak werd voorgesteld aan de minister door dr. Magali Verheecke, gynaecoloog in AZ Turnhout en initiatiefnemer van het project: “Het komt erop neer dat tijdens de prenatale raadpleging bij elke zwangere vrouw een uitgebreide vragenlijst wordt afgenomen, waarbij kwetsbaarheden (psychologisch, sociaal, financieel, misbruik, mishandeling,…) worden bevraagd. Op basis van de antwoorden uit die vragenlijst, kunnen we samen reeds in een vroeg stadium de geschikte hulp aanbieden in de regio. We zijn zeer verheugd om samen met huisartsen, vroedvrouwen, de zorgverleners in het ziekenhuis, zorgpartners uit de omgeving, Stad Turnhout, alle omliggende gemeentes, te kunnen zorgen voor een warme Sterke Start, nog voor de geboorte.”