We trekken naar Rachecourt, naar het zuidelijkste punt van ons land, niet ver van de grens met Frankrijk. Meer bepaald naar de Gaume, het Romaanse deel van Belgisch-Lotharingen. Rachecourt is een deelgemeente van Aubange en ligt ingesloten in de vallei van de Haza, een zijrivier van de Vire. Het dorp telt bijna 700 inwoners en is vooral bekend om zijn Appelfeest. Vandaag wonen in Rachecourt heel wat Luxemburgse en Franse grensarbeiders. Toch kon het dorp zijn landelijke karakter bewaren en dat is precies wat het zo charmant maakt. Wie door Rachecourt rijdt, ziet dan ook de mooie afwisseling tussen de huisjes met pleisterkalk die typisch zijn voor de streek en de wat ruimere woningen. Aan het begin van een doodlopende straat met van die typische huisjes vestigde dokter Virginie Derkenne haar praktijk.

Haar comfortabele praktijkruimte is onder meer ingericht met de kast en het bureau van haar grootvader die huisarts was in Stavelot. Toch moet dokter Virginie Derkenne toegeven dat ze niet meteen aan geneeskunde dacht toen ze haar universitaire studies koos. Dokter Derkenne is afkomstig uit de regio Luik, en meer bepaald uit Wezet. Ze ging er naar de lagere school in het Institut du Sacré-Coeur en volgde haar middelbareschoolopleiding in het Collège Saint-Hadelin. De wetenschap heeft haar altijd geboeid. En dat kan ook moeilijk anders met een vader die opticien was en een moeder die werkte als laborante. Dokter Virginie Derkenne twijfelde tussen ingenieursstudies en geneeskunde. Uiteindelijk koos ze voor de tweede optie, ondanks de terughoudendheid van haar grootvader die maar weinig vrouwen kende in dit vak.

Het sociale aspect van de geneeskunde gaf echter de doorslag en Virginie Derkenne begon haar geneeskundestudies in 1994 aan de universiteit van Luik. Ze behaalde er ook haar diploma in 2002. De universiteit leverde haar bovendien enkele mooie vriendschappen op “die tot op vandaag zijn blijven bestaan, ondanks de grote afstand die tussen ons ligt…”

Een voltijdse job als huisarts
Pas op het einde van haar curriculum koos dokter Derkenne voor de algemene geneeskunde. Haar voorkeur ging een tijdje uit naar de oogheelkunde (als dochter van). Ze slaagde voor het examen, maar werd niet toegelaten tot de opleiding omdat er in dat jaar geen plekje vrij was (net vóór de numerus clausus). De algemene geneeskunde werd vervolgens een vanzelfsprekende keuze. “Ik wilde graag in een dorp als huisarts aan de slag omdat je er dicht bij je patiënten staat en omdat mensen in de eerste plaats hun huisarts raadplegen.”

Dokter Derkenne startte als assistent in Musson in de provincie Luxemburg, waar haar echtgenoot vandaan kwam, en werd gecoacht door dokter Liégeois uit Aubange. Ook na haar assistentschap – toen ze in Rachecourt ging wonen en er haar praktijk opende – bleef ze met hem samenwerken.

Samen met haar collega en vriendin dokter Anne-Sophie Loicq en met de hulp van het OCMW van Aubange opende ze enkele jaren na het overlijden van dokter Liégeois een dokterspraktijk die ze delen met twee assistenten. De praktijk kan bovendien rekenen op de jarenlange ervaring van dokter Philippe Hanus – die eigenlijk al met pensioen is – en de medewerking van de assistent van dokter Dusart.

Dokter Derkenne is hoe dan ook voornamelijk actief in Rachecourt, een dorp met zowel oorspronkelijke inwoners als bewoners die in Luxemburg werken. “Ik benadruk echter bij al mijn patiënten dat ik geen huisarts ben maar een familiearts, in de nobele en interactieve betekenis van het woord. Mijn patiënten komen dan ook op consultatie bij ‘Virginie’ en niet bij de dokter…”

Haar activiteit bleef door de jaren heen verder evolueren en dokter Derkenne volgde een opleiding tot stagemeester. Zo kon ze een assistent in dienst nemen en nieuwe patiënten blijven aannemen. Door haar werk als huisarts komt dokter Derkenne met de meeste domeinen van de algemene geneeskunde in aanraking. “In een klein dorp is dat belangrijk omdat we heel veel verschillende dingen moeten doen. Zo voeren we bijvoorbeeld ook kleine chirurgische ingrepen uit omdat de wachttijden voor specialisten zo lang zijn.”

De Gaume is een grensgebied en werkt daarom ook samen met bepaalde ziekenhuizen in Frankrijk voor bijvoorbeeld radiologische onderzoeken. Hetzelfde geldt voor het Groothertogdom Luxemburg. “We krijgen echter zelden medische verslagen en de communicatie tussen ziekenhuizen en huisartsen lijkt er niet optimaal.” Patiënten gaan hun geneesmiddelen ook het liefst kopen in de buurlanden, niet alleen om financiële redenen maar ook voor de terugbetaling. “Daardoor moeten we wat goochelen met voorschriften, maar dat probeer ik zo veel mogelijk te beperken.”

Veranderingen door de coronapandemie
Als er één ding is dat dokter Derkenne de coronapandemie verwijt op het vlak van veranderingen in haar praktijk, dan is het “dat we de secretarissen en secretaresses van de staat zijn geworden. De administratieve rompslomp die we erbij kregen, is zo groot dat ik er soms al aan gedacht heb om te stoppen als huisarts, net zoals twee collega’s onlangs hebben gedaan. Het bezorgde sommige van mijn assistenten zelfs een echte afkeer in de voortzetting van hun algemene geneeskundeproject.” Tijdens de lockdown moesten consultaties bij voorkeur digitaal plaatsvinden en dat zorgde voor heel wat moeilijkheden – met name omdat de arts de patiënten niet meer kon aanraken – en veranderde ook de relatie tussen arts en patiënt (patiënten werden soms ongeduldig of agressief en de verrijkende rechtstreekse band tussen huisarts en patiënt ging verloren). Na de lockdown is daar niet veel verandering in gekomen.

Het beste bewijs daarvan zijn de vele telefoontjes die dokter Derkenne tijdens haar raadplegingen krijgt (soms tot 50 in een voormiddag!) over PCR-tests of coronacertificaten. “Daarbij komt nog dat patiënten vaak agressief reageren omdat we niet alle aanvragen meteen kunnen behandelen en omdat de tracing vaak moeilijk te pakken te krijgen is. Bovendien kunnen veel van mijn patiënten niet goed overweg met de website over de pandemie en bellen ze naar hier in plaats van de website te gebruiken.”

En de combinatie met het gezinsleven?
“Ik heb drie kinderen. Het moeilijke voor hen is dat er in Rachecourt geen enkele activiteit is die voor hen interessant zou kunnen zijn. We moeten dus telkens een heel eind rijden om hen weg te brengen en weer op te pikken. Maar dat geldt voor alle ouders met een drukke job die in een landelijke regio wonen.” Dokter Derkenne doet niet veel huisbezoeken en verkiest raadplegingen in de praktijk. Zo blijft het voor haar werkbaar, “op voorwaarde dat ik kan rekenen op noodoplossingen, zoals mijn schoonouders die maar al te graag inspringen waar het nodig is. Ik werk overigens ook niet op woensdagnamiddag, maar die halve dag moest ik al snel gebruiken om mijn administratie in orde te brengen.”

Naast de geneeskunde
Naast haar klassieke activiteiten als huisarts staat dokter Derkenne in voor consultaties bij het ONE. “Zo blijf ik op de hoogte van de nieuwigheden op het vlak van kindergeneeskunde, onder meer wat voeding, borstvoeding en vaccins betreft.” Af en toe volgt dokter Derkenne ook specifieke opleidingen over voedingssupplementen. Die schrijft ze zelf graag voor want “op het platteland leven de mensen dichter bij de natuur en hebben ze soms liever een voedingssupplement dan een geneesmiddel.” Dokter Derkenne heeft ook een ruime kennis over proteïnediëten. Die stelt ze voor in geval van overgewicht, als aanvulling op het klassieke advies rond levenshygiëne en voeding, met name aan haar patiënten met obesitas. Tot slot kunnen patiënten in haar praktijk terecht voor holteronderzoeken en gehoorscreening. “Die gehoorscreenings vond ik echter niet zo interessant om te blijven doen.” Daarnaast voerde dokter Derkenne ook mesotherapie in als aanvulling op de klassieke en kinesitherapiebehandelingen.

Naast haar bijkomende opleidingen is dokter Derkenne eveneens als lid van de raad van bestuur actief in de huisartsenvereniging van de provincie Luxemburg. En vroeger organiseerde ze ook de medische wachtdienst. Dokter Derkenne is betrokken bij de organisatie van bijscholingen, ondanks de praktische moeilijkheden die dat meebrengt.

Om haar stressniveau onder controle te houden of om helemaal te ontstressen, heeft dokter Derkenne uiteraard nood aan wat beweging. De sporten die ze zo veel mogelijk individueel tracht te beoefenen, zijn mountainbiken en trailrunning. Twee sporten waarbij ze bovendien heerlijk in de natuur kan vertoeven. Dokter Derkenne houdt tot slot ook van lezen, vooral op vakantie.

Mogelijke positieve evoluties in de huisartsengeneeskunde
Huisartsen worden te veel opgezadeld met administratieve rompslomp, vindt dokter Derkenne. Dat administratieve werk moet dus in de eerste plaats worden verlicht. Bijvoorbeeld door de administratie drastisch te verminderen, ofwel door artsen de nodige hulp te bieden waarmee ze een secretaris of secretaresse in dienst kunnen nemen. Die hulp zou zeker welkom zijn bij artsen die alleen of in landelijke of afgelegen gebieden werken. De staat zou ook meer financiële steun moeten bieden aan de opleiding van jonge artsen die als assistent huisartsengeneeskunde aan de slag zijn (in het Groothertogdom bijvoorbeeld betaalt de staat de stagemeesters). “Daarnaast is het belangrijk om de artsenverenigingen te versterken en de verplichte wachtdiensten te beperken, vooral ‘s nachts. Die wachtdiensten vergen veel energie en brengen extreem weinig op, zeker in onze landelijke gebieden”, vindt dokter Derkenne. “Bij ons rijd je soms meer dan twee uur heen en terug voor één huisbezoek…” Dokter Derkenne betreurt eveneens de soms wat overdreven muggenzifterij in de regels rond het voorschrijven van geneesmiddelen. Zo krijg je als arts immers de indruk dat je geen baas meer bent over je eigen lot, “te meer omdat we doen wat we kunnen en we de eerste lijn vormen!” Tot slot wijst dokter Derkenne nog op een laatste aspect: het is belangrijk dat de zorgadministratie inziet dat huisartsen een belangrijke rol spelen in de economie en de staat geld kunnen opleveren als ze hun patiënten en hun familie kennen, “maar ook dat praten met onze patiënten ons helpt te groeien en beter maakt…”

De fiche
• Geboren in Wezet in 1977
• Lagere school in het Institut du Sacré-Coeur en middelbare school in het Collège Saint-Hadelin van Wezet tot 1994
• Diploma geneeskunde aan de universiteit van Luik in 2002
• Assistentschap in Musson van 2002 tot 2004
• Huisartsenpraktijk in Rachecourt sinds 2004
• Medisch huis in Aubange/Athus vanaf 2018
• Arts voor het ONE (het Franstalige equivalent van Kind & Gezin)sinds 2002
• Opleiding over voedingssupplementen
• Raad van bestuur van de huisartsenvereniging van de provincie Luxemburg
• Organisatie van wachtdiensten tot voor kort, sinds de oprichting in 2010
• Stagemeester voor assistenten in opleiding sinds 2018
• Gehuwd en drie kinderen van 17, 15 en 10 jaar