Digitale toepassingen kunnen helpen om huisartsen, die landelijk steeds meer onder druk staan, te ontlasten. Zowel patiënten als zorgverleners zijn te spreken over de innovatieve werkwijze in drie  praktijken die van 2020 tot en met 2021 in Nederland zijn onderzocht. E-health wordt hier gebruikt om de organisatie te ondersteunen en te ontlasten.

De toenemende druk op de huisartsenpraktijken ontstaat door groeiende zorgvraag en een afnemend aantal huisartsen in krimpgebieden en stedelijke gebieden. De onderzochte e-health aanpak werd ontwikkeld door Westerdokters in Amsterdam.

Uit het onderzoek kwam naar voren dat patiënten de zorg toegankelijk, beschikbaar en veilig vonden. De zorgverleners gaven aan dat de werkwijze hun werkplezier verhoogde en de werkdruk verlaagde.

Hoe zag die werkwijze eruit? E-health was volledig geïntegreerd in de praktijkvoering. Huisarts-patiëntcommunicatie loopt vooral via een webapplicatie. Patiënten maken er zelf afspraken mee, sturen een e-consult, chatten met de huisarts, bestellen chronische pijnmedicatie of kijken hun medisch dossier (gedeeltelijk) in.

Tijdswinst en meer tijd voor patiënt

Telefonische communicatie loopt via terugbelafspraken waarbij de huisarts het eerste aanspreekpunt is. Dat betekent tijdswinst: vaak worden vragen zo direct afgehandeld. Fysieke consulten vinden alleen plaats na online of telefonisch contact met de huisarts. Het grote voordeel van deze veranderingen is dat er meer tijd voor de patiënt is als er een consult op locatie nodig is, luidt het.

In de eerste zes maanden na implementatie van de werkwijze bleek wel een stijging in zorggebruik en zorgkosten. De onderzoekers verklaren die voor een belangrijk deel doordat één van de twee onderzochte praktijken in deze periode te maken had met het inhalen van achterstallige zorg vanwege krapte in de huisartsenzorg. Al met al werd de zorg als toegankelijk ervaren en was de tevredenheid van patiënten en zorgverleners hoog. Dit wijst er op dat de zorg via deze werkwijze efficiënter geleverd kan worden. 

Minder zorgverleners per patiënt

Enkele aanbevelingen op basis hiervan om de werkwijze te verbeteren: verminder het aantal betrokken zorgverleners per patiënt, wat naar verwachting de arts-patiëntrelatie ten goede zal komen. Een aanbeveling die lijnrecht lijkt in te druisen met het concept 'geïntegreerde zorg' zoals dat ontwikkeld en 'verankerd' wordt bij ons.

Voor vervolgonderzoek is het essentieel om het zorggebruik en de kosten in kaart te brengen  over een langere periode in meer praktijken, is een andere aanbeveling. De werkwijze lijkt klaar voor verdere opschaling, luidt het nog.

De wetenschappelijke publicaties over deze studie worden voorjaar 2023 verwacht. 

Het onderzoek werd uitgevoerd door NeLL (National eHealth Living Lab), een netwerk dat onder meer bestaat uit (zorg)consumenten, (zorg)professionals, studenten, wetenschappers en beleidsmakers. Er zijn ook banden buiten de landsgrenzen zoals met Stanford University in Californië, Chinese University of Hong Kong en Fudan University in Shanghai.