De grootste gezondheidsorganisatie van het land, het Antwerpse Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS), plaatst vroedvrouwen voor een keuze. Ofwel werken ze geconventioneerd in het ziekenhuis, ofwel gaan ze niet-geconventioneerd aan de slag buiten het ziekenhuis. Ontslagen zouden echter niet aan de orde zijn.

In november vorig jaar beslisten de leden van de Vlaamse Beroepsorganisatie van Vroedvrouwen (VBOV) om de RIZIV-conventie te verlaten. Daardoor konden de vroedvrouwen vanaf januari 2025 kiezen om zich niet langer aan prijsafspraken te houden. De beroepsorganisatie sprak toen van een mogelijke 'deconventioneringsgolf', met gevolgen op de eindafrekeningen van jonge ouders. 

"Deze stap onderstreept de groeiende bezorgdheid en onvrede over het gebrek aan politieke steun en financiële waardering voor het werk van eerstelijnsvroedvrouwen in België", klonk het vorig jaar bij de beroepsfederatie. De VBOV benadrukte tegelijk dat de vroedvrouwen de keuze niet licht genomen hadden. "De politiek moet de cruciale rol van de vroedvrouw erkennen."

De effecten van voorgaande beslissingen worden nu op het terrein stilaan merkbaar. "Elk ziekenhuis zal individueel beslissingen moeten nemen", zegt VBOV-voorzitter Marlene Reyns. "Vroedvrouwen zullen geconventioneerd moeten zijn in de ziekenhuizen zelf. Maar er zijn er steeds meer gedeconventioneerd - die zullen niet meer kunnen functioneren in de ziekenhuizen."

Dialoog

Volgens Reyns geven de ziekenhuizen nu duidelijk aan dat vroedvrouwen die zich niet willen conventioneren, niet langer kunnen werken in het ziekenhuis. Deze week volgt een dialoog, onder andere tussen ZAS en de beroepsfederatie. VBOV zou de bevoegde minister opnieuw willen vragen om de zaak te herbekijken. De politiek en de mutualiteiten zijn echter geen voorstander.

De kwestie geldt uiteraard niet enkel in Antwerpen, maar voor alle ziekenhuizen in ons land. De combinatie van geconventioneerd werken in het ziekenhuis en gedeconventioneerd buiten het ziekenhuis is niet langer toegelaten door de overheid. Dat dwingt zowel de ziekenhuizen als de vroedvrouwen tot keuzes. 

"De kwestie draait om de aanrekening van de ambulante prestaties", legt een woordvoerder van ZAS uit. "Dat zijn de prestaties die een vroedvrouw levert aan een patiënt die niet is opgenomen. Bij vrouwen die zijn opgenomen voor hun bevalling is dit niet aan de orde."

ZAS telt 270 vroedvrouwen, zeven procent (19 vroedvrouwen, red.) is vandaag niet-geconventioneerd. Dat moet dus anders en alle vroedvrouwen zullen op termijn geconventioneerd moeten werken. "Zo krijgt de patiënt alles honderd procent terugbetaald", aldus nog het ZAS. "Bij een gedeconventioneerde vroedvrouw is dat straks slechts 75 procent, aangezien er geen akkoord is bereikt tussen het RIZIV en de beroepsgroep van vroedvrouwen. Dit raakt de patiënten in hun portemonnee." 

Het ZAS ziet wel nog enkele mogelijkheden om tot een oplossing te komen. De deels zelfstandige vroedvrouwen zouden ervoor kunnen kiezen om nog meer in loondienst te gaan van het ziekenhuis. Dit ter vervanging (deels of volledig) van hun zelfstandige activiteit. Vroedvrouwen zouden ook kunnen kiezen om deels in het ziekenhuis en deels als zelfstandige te werken, maar dan wel aan conventietarieven. Dat laatste is echter niet evident, gezien de conventietarieven vandaag veel vroedvrouwen niet meer in staat stellen om hun kosten te dekken. Vroedvrouwen zouden veertig procent minder verdienen als ze aan de conventietarieven werken.