Raadplegingen op afstand moeten complementair blijven aan fysieke contacten met zorgverleners. Ze zijn vooral geschikt voor eerder administratieve zaken of voor de opvolging van bestaande aandoeningen. Er moet ook voldoende informatie, ondersteuning en een veilig platform komen. Met oog voor kwaliteit. Dat wijst een grootscheepse bevraging uit van het Nationaal Intermutualistisch College.
Volgens het monitoringrapport covid-19 van het Riziv werden tussen maart en mei 2020 ruim 3,8 miljoen raadpleging op afstand gefactureerd. Het gros hiervan bij huisartsen. Een grootschalige bevraging bij 100.000 ziekenfondsleden waarvoor een raadpleging op afstand was aangerekend, peilde naar de perceptie van dergelijke raadplegingen (RP). Het Riziv verleende zijn medewerking aan deze bevraging. De koepels van patiëntenorganisaties (VPP, LUSS, RaDiOrg) gaven eveneens input.
Ruim driekwart van de ondervraagden zegt (heel) tevreden te zijn over de teleconsultaties die ze gehad hebben in coronatijden. Anderzijds zegt 80% dat een fysieke raadpleging het meest wenselijk blijft en 62% is van mening dat raadplegingen op afstand eerder uitzondering dan regel moeten blijven. "De ondervraagden vinden teleconsultaties vooral nuttig voor het verkrijgen van een geneesmiddelenvoorschrift (86%), een snel advies voor een dringend probleem (74%) of nog het opvolgen van een gekend probleem (74%)", licht Paul Callewaert (soc. mut.) toe.
Honorarium
Uit de enquête blijkt dat de leden er weinig van op de hoogte waren dat de zorgverlener betaald werd voor de consultatie. Ongeveer de helft van de bevraagden vindt dat de zorgverlener evenveel mag verdienen voor een teleconsultatie als voor een fysieke consultatie.
Bijna 3 op de 4 raadplegingen op afstand bij huisartsen kwamen niet in de plaats van een eerdere fysieke raadpleging. Er tekent zich echter een heel ander patroon af bij de artsen-specialisten, psychiaters en psychologen, waar telkens ten minste 3 op de 4 raadplegingen op afstand in de plaats kwamen van een eerder geplande fysieke raadpleging.
Kenmerkend is de vaak zeer korte duurtijd. De raadplegingen worden langer als het initiatief van de zorgverlener kwam, langer als er video wordt gebruikt, en langer als de patiënt vrouw is. Ze worden korter voor een ziektebriefje of geneesmiddelenvoorschrift en voor ouderen.
Bij huisartsen daarentegen vonden de meeste raadplegingen op afstand plaats omwille van het verkrijgen van een geneesmiddelenvoorschrift (iets minder dan 1/5 van de raadplegingen bij huisartsen plaats voor het verkrijgen van een ziektebriefje (17%), een nieuwe klacht die niets met corona te maken had (17%), de opvolging van een bestaande of chronische aandoening (19%), of corona-gerelateerde klachten (19%).
Tevredenheid
Ongeveer 3 op de 4 respondenten (77%) zijn over het algemeen tevreden of zeer tevreden over de raadpleging op afstand.
Als we de cijfers dieper bekijken en analyseren, zijn de ondervraagden
- meer tevreden voor een raadpleging op afstand bij huisartsen,
- meer tevreden voor een teleconsultatie voor de opvolging van een bestaande of chronische aandoening betrof, het verkrijgen van een geneesmiddelenvoorschrift, het verkrijgen van een ziektebriefje, of het informeren naar het resultaat van een analyse,
- meer tevreden bij videoconsultaties en een langere duurtijd,
- meer tevreden als ze ouder zijn, makkelijk rondkomen, het initiatief van henzelf komt, en de teleconsultatie bij een vaste zorgverlener plaatsvindt.
Hoewel nog 73 procent van de respondenten aangaf een raadpleging op afstand bij de huisarts te overwegen, viel dat voor alle andere zorgverleners (ver) terug onder de 20 procent.
Geschiktheid
Geschikt voor een raadpleging op afstand zijn: 86% geneesmiddelenvoorschrift, 76% makkelijk en veilig in contact met zorgverlener, 74% snel voor dringend probleem, 74% opvolging gekend probleem, 67% tijd uitsparen. Achteraan bengelen: 43% zelfzorg, 48% advies nieuw probleem/klacht, 54% nieuw ziektebriefje.
Een aandachtspunt is de toegankelijkheid want hooguit de helft van de respondenten (51%) geeft aan een videoconsultatie zelf te kunnen starten, stipt Paul Callewaert nog aan. Bijna 3 op de 4 ondervraagden maakt zich geen zorgen om privacy, maar zeer gevoelig liggen natuurlijk consultaties bij psychiater en psycholoog.
Ongeveer de helft van de bevraagden zegt (eerder) akkoord te gaan dat zorgverleners evenveel mogen verdienen voor een RP op afstand als voor een fysieke raadpleging. Bij de respondenten die rapporteerden over een raadpleging op afstand bij artsen-specialisten bedroeg dit 39 procent. Bij huisartsen bedroeg dit 50 procent, bij psychiaters 55 procent, en bij psychologen 63 procent.
