Het aantal apotheken in België blijft dalen, zo blijkt uit een white paper die SIRIUS Insight onlangs publiceerde. Sinds 2017 is het aantal voor het publiek opengestelde apotheken gedaald van 4.943 naar 4.658. Deze daling van 285 apotheken is voornamelijk te wijten aan tijdelijke sluitingen, fusies en overdrachten die resulteren in permanente sluitingen, evenals beperkingen die zijn opgelegd aan de duur van tijdelijke sluitingen.

Dit zijn de bevindingen van een onlangs door SIRIUS Insight gepubliceerde white paper, waarin het veranderende farmaceutische landschap in België wordt geanalyseerd. Het rapport wijst op een aanhoudende daling van het aantal voor het publiek opengestelde apotheken, van 4.943 in 2017 tot 4.658 in 2024. De dichtheid van apotheken blijft ongelijk over de gewesten, met een hogere concentratie in Wallonië dan in Vlaanderen. Het document wijst ook op een toename van het aantal groepsapotheken en een neerwaartse trend in het klantenpotentieel.

Ongelijke regionale dichtheid

De apotheekdichtheid blijft hoger in Wallonië, met 4,4 apotheken per 10.000 inwoners, tegenover 3,7 in Vlaanderen. Brussel heeft een gemiddelde dichtheid van 4,2 apotheken per 10.000 inwoners. De provincie Luik heeft de hoogste dichtheid, met bijna 4,8 apotheken per 10.000 inwoners, terwijl de provincies Limburg en Antwerpen de laagste dichtheden hebben.

Tijdelijke en permanente sluitingen

In 2024 werden 293 apotheken tijdelijk gesloten in België, met een hogere concentratie in Wallonië. De steden Charleroi, Luik, Brussel en Antwerpen zijn goed voor 25% van deze tijdelijke sluitingen. Wallonië is goed voor 52% van deze sluitingen, tegenover 30% in Vlaanderen en 18% in Brussel. Sinds 2020 is 5% van de apotheken in Henegouwen definitief gesloten, tegenover 4% in Antwerpen, Brussel en Oost-Vlaanderen. In de provincies Waals-Brabant en Luxemburg blijft het aantal apotheken daarentegen stabiel.

Zelfstandige apotheken en groepen: concurrentie verhevigt

De studie wijst op een toename van het aantal apotheken in eigendom van groepen, die nu 23% van het totaal vertegenwoordigen, of 1.124 apotheken. Wallonië heeft met 32% het hoogste aandeel groepsapotheken, tegenover lagere percentages in Vlaanderen en Brussel.

Klantenpotentieel

Met 4.658 apotheken op een bevolking van 11,82 miljoen zou elke apotheek theoretisch een klantenbestand van ongeveer 2.500 personen moeten hebben. Toch wordt 48% van de apotheken in België beschouwd als apotheek met een laag klantenpotentieel. Dit fenomeen is bijzonder uitgesproken in Wallonië en Brussel, waar 58% van de apotheken een klantenbestand heeft dat onder het nationale gemiddelde ligt. In Vlaanderen daarentegen heeft 41% van de apotheken een hoog klantenpotentieel.

Sinds de inwerkingtreding van het nieuwe Koninklijk Besluit in 2022, dat een strikter kader biedt voor fusies en verplaatsingen, zet de reorganisatie van de sector zich voort, met grote verschillen tussen de regio's en apotheektypes.