Op 5 maart 2024 rapporteerde Wim Torbeyns (Domus Medica) over een studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen (Helan, Partenamut en Freie Krankenkasse) die de griepvaccinatiegraad onderzocht bij 1,6 miljoen volwassen leden tussen 2013 en 2023. Een van de conclusies is dat het vaccinatierecht door apothekers niet geleid heeft tot een hogere vaccinatiegraad van degenen die het nodig hebben.

Uit deze studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen blijkt dat de voorspelde toename van de vaccinatiegraad niet bereikt werd ondanks het feit dat apothekers sinds 2023 ook griepvaccins toedienen, en al helemaal niet in de groep die het meest baat heeft bij vaccinatie: “Bij 65-plussers liggen de cijfers terug op het niveau van 2013 terwijl ze bij personen met een chronische aandoening zelfs merkbaar lager liggen dan in 2013.”

Passanten

"Bijna 9 op de 10 van de vaccins die toegediend werden door de apotheker, werden ook door een apotheker voorgeschreven". Zelfbediening dus. Bij wie? “Vooral in Brussel, die in de voorbije jaren geen vaccin afgeleverd kregen, geen of slechts 1 chronische aandoening en zonder GMD”. Kortom het profiel van ‘passanten’ en ‘VT-patiënten’ die in sommige Brusselse gemeenten tot > 40% van de populatie uitmaken. 

De boodschap is dus duidelijk: fragmentatie en versnippering van zorg verzwakt huisarts én apotheker, vertroebelt ieders rol, maar draagt niet bij tot gezondheidsopvoeding en gezondheidsvaardigheden. En dus niet tot een hogere vaccinatiegraad van degenen die het nodig hebben.

Passanten-vaccinatie in de apotheek is welkom in de zones die binnenkort nauwelijks huisartsen zullen kennen door het ereloonsupplementenverbod dat ingaat per 1 januari 2025, vooral in Brussel. Naast een doosje paracetamol, een nicotine-pleister, ook snel een vaccinatieprikje, waarom niet? 

Waren de passanten risicopatiënten?  De studie geeft hierover geen klaarheid. De passantengroep is alleszins niet de groep die de huisarts ziet: kwetsbare patiënten met medische noodzaak die medische kennis vereist. Toch is het passanten-vaccinatie-tarief gelijk aan het medisch-vaccinatie-tarief bij de huisarts.

Bvas is voor laagdrempeligheid en toegankelijkheid van zorg, maar ook voor focus van zorg en zorg bij de juiste patiënt op de juiste plaats.

Politieke dogma's

We maken ons geen illusies. Dezélfde gegevens zullen wel uitgelegd worden om te bewijzen dat ‘laagdrempelige vaccinatie bij de apothekers’ blijvend noodzakelijk is. Politieke dogma’s zijn onuitroeibaar, tenzij met verkiezingen.

Apothekers en artsen zijn bondgenoten in de gezondheidszorg. De nieuwe dienst voor de afbouw van benzodiazepines bewijst dit. Die regeling is correct op mekaar afgestemd en werkt, goed zelfs.

Laat de passanten-vaccinatie geen voorbode zijn van winkelkar-geneeskunde. Bvas pleit ervoor dat alle ziekenfondsen het voorbeeld van de Onafhankelijke Ziekenfondsen navolgen en nagaan welke risico-groepen niet bereikt worden en waarom ze niet bereikt worden. We weten nu dat het niet ligt aan de onwil van huisartsen of apothekers. 

Met de adem van “retail-care” in de rug, kunnen gezondheidswetenschappers hier best een case-studie van maken, want passanten-prikjes kunnen intussen in de apotheek en bij huisartsen, maar in de Verenigde Staten ook in de Retail Care afdeling van Walmart. Employers, insurers and business zullen er wel bij varen.

Het KB van 9 oktober 2023 van Minister Vandenbroucke zal ooit geroemd worden als het passanten-KB dat de weg vrijmaakte voor winkelkargeneeskunde.

Dr. Johan Blanckaert, Bvas-voorzitter

> Risicogroepen lieten zich in 2023 minder vaak vaccineren tegen griep