Rode Kruis-Vlaanderen trekt aan de alarmbel over een Koninklijk Besluit dat in de maak is om de vereiste opleidingsniveaus voor bepaalde verpleegkundige handelingen te herbekijken. 

Dat zegt Het Laatste Nieuws. De hulporganisatie vreest dat de geplande verstrenging voor het afnemen van bloed tot een personeelstekort én dus een bloedtekort zal leiden.

In het KB, waarvan het ontwerp al een eerste keer door de ministerraad werd behandeld, staat onder meer dat vanaf 2026 opleidingsniveau HBO6 (professionele of academische bachelor) vereist wordt voor bloedafnames, en dus niet langer HBO5 (graduaat). Naar de reden voor de verstrenging heeft het Rode Kruis naar eigen zeggen het raden, want het werd niet geconsulteerd. "Dat is toch op zijn minst opmerkelijk voor de grootste bloedinstantie van het land", zegt woordvoerder Joachim Deman.

De nieuwe wetgeving zou enorme gevolgen kunnen hebben voor de werking van bloedafnames, stelt de hulporganisatie. "Het zal niet retroactief werken, dus onze huidige HBO5-verpleegkundigen zullen nog bloed kunnen afnemen, maar we vrezen dat we niet voldoende HBO6-afgestudeerden zullen vinden", stelt Deman. "Er gaan de komende jaren ook veel mensen met pensioen, die vervangen wordt sowieso al een hele opdracht." HBO6-verpleegkundigen zijn overigens ook duurder, wat dus de personeelskost fors zou doen toenemen.

Het Rode Kruis noemt het vandaag al niet evident om voldoende personeel te hebben voor bloedafnames, en op termijn zou de nieuwe wetgeving zelfs tot een bloedtekort kunnen leiden. "En dat voor het eerst in de geschiedenis, en dus niet door een tekort aan donoren maar aan personeel om te prikken", aldus Deman.

Op een brief aan minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) kwam voorlopig geen antwoord, stelt Rode Kruis-Vlaanderen.

Ook thuisverpleegkundigen

Waar het Rode Kruis vreest voor een personeelstekort voor bloedafnames, wordt het probleem voor de thuisverpleging vanaf 2026, wanneer de nieuwe wetgeving in voege zou treden, volgens die sector breder. Daarmee reageren dus ook de thuisverpleegkundigen op het KB.

"HBO5-afgestudeerde verpleegkundigen gaan plots allerlei handelingen niet meer mogen uitvoeren", zegt Wim Laporte van de Beroepsvereniging voor Zelfstandige Verpleegkundigen. "Vooral kleinere thuisverplegingsdiensten zullen worden getroffen. Zij werken met kleine groepjes verpleegkundigen. Die werking komt in het gedrang als er meer moet worden geschoven om HBO6-mensen uit te sturen om een specifieke, complexere verzorging te doen. De afstanden die zij moeten afleggen, worden dan ook langer."

Laporte vreest dat het er in de praktijk op zal neerkomen dat er minder verzorging zal kunnen gebeuren, door een tekort aan gekwalificeerd personeel. "Zestig procent van de thuisverplegers zijn nu HBO5-opgeleiden", stelt hij.

In plaats van complexe verpleegkundige handelingen voor te behouden voor hoger opgeleid personeel, stelt Laporte voor om concrete eindtermen te introduceren in alle verpleegkundige opleidingen, en ervoor te zorgen dat zowel graduaats- als bacheloropleidingen de handelingen in kwestie aanleren.