Vlaams gezondheidsminister Jo Vandeurzen ontvouwde de bouwplannen voor het ziekenhuis van de toekomst: “Met het Groenboek en de visualisatie van Health House nodigen we de sector uit om te innoveren. De bouwstenen voor het nieuwe investeringsbeleid voor ziekenhuisinfrastructuur in Vlaanderen liggen klaar.” 

Als deel van een netwerkorganisatie in permanente wisselwerking met zowel de eerste lijn als met het supergespecialiseerde zorgaanbod, kunnen de ziekenhuizen  een betekenisvolle impact hebben op hun financiering, maar ook op hun regionale inbedding, aanbod en samenwerking, heet het.

Vergrijzing, meer chronische zorgvormen, minder (langdurige) ziekenhuispnames en meer ambulante zorg, samen met de digitalisering en innovatie zoals artificiële intelligentie: de uitdagingen zijn bekend. Komen nog bovenop: de toenemende nood aan zorg op maat, ruimte voor participatie, regie en medebeslissingsrecht door de patiënt. Allemaal zullen die de ziekenhuisorganisatie beïnvloeden. Vandaar het Groenboek.

Groenboek: Hospital of the future

De voorbije twee legislaturen investeerde Vlaanderen 2 miljard in de bouw en fundamentele herconditionering van ziekenhuizen. Via dit Groenboek wordt een aanzet gegeven om de financiering van ziekenhuisinfrastructuur af te stemmen op de trends die zich aankondigen. Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin: “Het Groenboek geeft ook een aantal richtinggevende aanzetten voor een herziening van erkenningsnormen.”

Nieuwe vorm van investeren

Ziekenhuizen zullen gezamenlijk investeren om efficiëntiewinsten te boeken. Het ziekenhuis is niet langer een eiland waar diensten en functies autonoom georganiseerd worden. Het betrekken van andere partners bij investeringsprogramma’s is het overwegen waard.

Technologie: OK's en apparatuur delen

Technologie delen is aan te moedigen. Een mogelijkheid is de differentiatie in de standaard technologische platformen die in ieder ziekenhuis aanwezig dienen te zijn en bijvoorbeeld bestaat uit een set operatiezalen, CT-scan en NMR-scan. Daarnaast zouden dan hoogtechnologische platformen uitgebouwd kunnen worden die ook beschikken over bijvoorbeeld PET-CT of PET-NMR en radiotherapie.

Configuratie patiëntenkamers wijzigen

Een ziekenhuis dat in een beddenhuis voorziet kan flexibeler opgebouwd worden naargelang de verblijfsduur en het type patiënten zodat de oppervlakte en de configuratie van de kamers kan wijzigen.

Bridging home

In dat kader is ook eentransitiehuis (bridging home) een nuttige evolutie: eenheden waar patiënten opgevangen worden die na een recente hospitalisatie nog onvoldoende aangesterkt zijn om terug te keren naar huis. Of waar de patient nog wat kan verblijven om een terugkeer naar thuis beter voor te bereiden. Dit soort entiteiten kan vermijden dat (duurdere) intensieve ziekenhuiscapaciteit niet optimaal benut wordt én kan de mantelzorger ontlasten. Deze gebouwen bevinden zich veelal niet op de campus van een ziekenhuis, maar zijn nabij gelegen.

Zorg buiten de muren van het ziekenhuis

Terwijl de revalidatieziekenhuizen een revalidatiedoel voor ogen staat, zullen de woonzorgcentra veeleer focussen op zorg en wonen. De zorg zal steeds meer ambulant aangeboden worden, maar toch ook nog altijd in het ziekenhuis. Al was het maar om de aanwezigheid van de noodzakelijke competenties in het ziekenhuis te verzekeren voor sommige aandoeningen. 

Dagcentra

Ambulante zorg moet dus verder gestimuleerd worden, zowel binnen als buiten de muren van het ziekenhuis. Dagcentra, die technologieafhankelijk zijn, kunnen op een ziekenhuiscampus behouden worden. Minder van technologie afhankelijke dagcentra kunnen dan weer buiten de ziekenhuiscampus gerealiseerd worden mits een sterke integratie met de eerstelijnszorg.

Breng kennis en competenties samen

De klemtoon komt steeds meer te liggen op het gericht samenbrengen van een bepaalde expertise over specifieke pathologieën. Dit zijn dan de bekende focused factories. Dit kan verschillende voordelen bieden op vlak van kwaliteit, expertise, kostenbeheersing, enz.

Maar ook samenwerking op logistiek en facilitair vlak kan een belangrijke besparing opleveren. Een dergelijk logistiek platform zou kan in de toekomst een gedifferentieerd aanbod ontwikkelen voor de technologische platformen, de beddenhuizen, de transitiehuizen, de centra voor ambulante zorg en de chronische instellingen. Men moet echter verder durven denken dan logistieke en facilitaire diensten. Ook centrale sterilisatie, labo en de ziekenhuisapotheek kunnen samengebracht worden en gedeeld door verschillende ziekenhuizen.

Het toekomstige ziekenhuis zal zich dienen te organiseren op betere informatiedoorstroming tussen ziekenhuizen, maar ook tussen ziekenhuizen en andere zorgactoren. "Met dit Groenboek zetten we de lijn uit voor hoe die zorgorganisatie zich ook kan vertalen in de toekomstige infrastructuur en erkenningsnormen”, aldus Vlaams minister Jo Vandeurzen.

Health House

Health House kreeg de opdracht toegewezen van Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin om een interactieve visualisatie te ontwikkelen rond het ziekenhuis van de toekomst. Een multidisciplinaire stuurgroep van meer dan 20 experten uit verschillende domeinen (ziekenhuizen, beleidsmakers, strategische onderzoekscentra, eerstelijnszorg) ging aan de slag om het verhaal inhoudelijk vorm te geven. Het resultaat is een unieke, interactieve beleving waar de bezoeker de kans krijgt mee vorm te geven aan het ziekenhuis en de zorg van de toekomst.

In Health House wordt getoond hoe de uitwerkingen van het Groenboek er kunnen uitzien. De visualisaties willen vooral de bezoeker aan het denken zetten over hoe de zorg in de ziekenhuizen kan evolueren. Wat is de rol van artificiële intelligentie in ons toekomstig zorgsysteem? Hoe gaan we onze toekomstige dokters, therapeuten en verpleegkundigen opleiden? Hoe gaan we virtual reality integreren? Deze en nog veel meer vragen worden in een interactieve verhaallijn gevisualiseerd bij Health Housen canaf maandag 4 maart te ontdekken.

Raadpleeg hier het Groenboek.