De beleidsnota van Maggie De Block geeft verder de richting aan die de minister uit wil, al is het document niet bindend. In 2015 moeten we geen trendbreuk verwachten, maar het zou wel eens kunnen dat we in 2019 in een heel ander gezondheidslandschap ontwaken. Als er tenminste genoeg centen zijn om van droom naar daad te gaan.

De beleidsnota van de minister is gebouwd op drie begrippen die klinken als een klok als het om onze sociale zekerheid (SZ) gaat: duurzaamheid, vernieuwing en toegankelijkheid.

Niet dat deze nota revolutionaire nieuwigheden bevat. De regeerverklaring had de toon al gezet, deze analyseerde De Specialist al voor u op 29 oktober. Enkele aparte accenten nog op een rijtje.

Nieuwe investeringen op een laag pitje in 2015

Maggie De Block streeft ernaar om de sociale lasten te verlagen. Klinkt ambitieus, maar koken kost geld. Het komt erop neer om in eerste instantie voldoende te saneren om zo ruimte te scheppen voor nieuwe investeringen. Alvast voor 2015 is die ruimte er niet voor de artsen, stelde de medicomut vast. De patiënt met een voorkeurregeling ontspringt echter de besparingsdans. Dat komt onder meer door prijsverlagingen voor geneesmiddelen en implantaten.

In de toekomst rekent de minister op de medewerking van zorgverleners en ziekenfondsen, industrie en patiëntenverenigingen om de uitgaven zo doelgericht mogelijk in te zetten. 2015 wordt sowieso een overgangsjaar, de Belgische traditie getrouw, een jaar van van evolutie, geen revolutie.

Elektronisch patiëntendossier in 2019

Van de filosofie van ‘arbeidsongeschiktheid’ wil de Merchtemse huisarts naar ‘arbeidsgeschiktheid’: het uitgangspunt is wat iemand nog wél kan in plaats van hem te (de)klasseren om wat hij niet meer kan. Dat moet de eigenwaarde van de betrokkenen opkrikken.

Modernisering en digitalisering gaan hiermee ook gepaard. De zorgorganisatie voor chronische en vergrijzingsgerelateerde aandoeningen wordt verder uitgebouwd. Dat uiteraard in overleg met de deelstaten.

Voor eHealth moet alles nu op kruissnelheid komen, iets waar ook Jo Vandeurzen zwaar op inzet. Dat betekent meer samenwerking en informatie-uitwisseling, maar ook een ingeburgerd elektronisch patiëntendossier tegen 2019. Een fetisj die al lang meegaat en veiligheidshalve dan ook zo ver mogelijk wordt vooruitgeschoven in deze legislatuur.

Federale gezondheidsdoelstellingen

De gezondheidsdoelstellingen, al jaren vaste prik op Vlaams niveau, worden getransplanteerd naar het federale niveau. “Ze vormen samen het kompas voor het beleid”, aldus De Block. Ze staat tevens stil bij de ziekenhuisfinanciering die ze samen met het ziekenhuislandschap wil hervormen. De stokpaardjes zijn bekend: stimuleren daghospitaal, vergemakkelijkte overstap naar de thuisomgeving, meer specialisatie voor zeldzame en dure aandoeningen… De herijking van de nomenclatuur wordt expliciiet genoemd naast de actualisering van KB 78 (over wie wat doet in de gezondheidszorg).

De minister vermeldt expliciet de versterking en betere financiering van de eerste lijn en de uitbouw van de geestelijke gezondheidzorg. Overgebruik van psychofarmaca is een strijdpunt, net als het overtal aan psychiatrische bedden terugdringen.

Het Toekomstinstituut ter ondersteuning van de Interministeriële Conferenties Volksgezondheid wil De Block nieuw leven inblazen.

Bye bye Kafka

Voor een vergroting van de toegankelijkheid zijn de ordewoorden ‘administratieve vereenvoudiging’ en de ‘automatische toekenning van sociale rechten’ (only-once-principe). Misschien kan De Block hier te rade gaan bij burgemeester en ideologische zielsverwant Van Quickenborne, ooit nog staatssecretaris van administratieve vereenvoudiging en nadien zelfs minister van Ondernemen en Vereenvoudigen met als blikvanger de ‘kafka-test’.

Verder zet ze dus in op de bescherming van de allerzwaksten (Omnio-statuut, maximumfactuur… bekend van de vorige bewindslui) met als nieuw aandachtspunt duidelijke, leesbare patiëntenfacturen. Inbegrepen ook een progressieve uitbreiding van de verplichte derdebetalersregeling bij de huisarts, die van start gaat halfweg 2015 (voorkeurregeling).

Klinkt interessant, maar is die uitbreiding nu net niet in tegenspraak met administratieve vereenvoudiging? Als dat maar goed afloopt…