Ann Massie, professor Farmaceutische en Farmacologische Wetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), heeft een strategie ontdekt die resulteert in verlengde levensduur en die geheugenverlies tijdens het verouderingsproces tegengaat. De bevinding is gepubliceerd in een artikel in het vooraanstaande tijdschrift Molecular Psychiatry, meldt de VUB.
Volgens cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie is voor het eerst in de geschiedenis het aantal mensen ouder dan 60 jaar groter dan het aantal kinderen jonger dan vijf jaar. "Mensen ouder dan 85 jaar vormen in veel landen het snelst groeiende deel van de bevolking", zegt professor Massie. "Een van de meest afschrikwekkende gevolgen van de stijgende levensverwachting is de toename van mensen met cognitieve achteruitgang of dementie."
Om ervoor te zorgen dat de extra jaren niet in slechte gezondheid worden doorgebracht, is het volgens Massie van cruciaal belang om meer inzicht te krijgen in het fysiologische verouderingsproces en de wijze waarop dit onze hersenen aantast. "Dat kan ons aanwijzingen geven over de manier waarop pathologische veroudering en cognitieve achteruitgang kunnen worden voorkomen", legt de professor uit.
Massie en haar onderzoeksgroep Neuro-Aging & Viro-Immunotherapy onderzoeken de functie van de zogenaamde "cystine/glutamaat antiporter systeem xc-" in gezonde en zieke hersenen. Via de export van glutamaat kan dit systeem "xc-" een modulerend effect uitoefenen op de synaptische communicatie in de hersenen. Wanneer er echter te veel glutamaat wordt vrijgegeven, kan dit toxisch zijn voor de hersencellen. Uit de publicatie blijkt nu dat afwezigheid van systeem xc- positieve effecten heeft op de levensduur van muizen, en nog belangrijker, op het functioneren van de verouderende muizenhersenen.
Massie en haar team zien in het laboratorium dat muizen ouder worden en er geen geheugenverlies is tijdens het verouderingsproces als er geen systeem xc- is. "De functie van de hippocampus, een hersenregio die gevoelig is voor achteruitgang gerelateerd aan ouderdom en cruciaal voor ons geheugen, blijft bewaard in deze muizen. Dat is tegen alle verwachtingen in. We hadden immers verwacht dat het verouderingsproces versneld zou zijn in muizen zonder systeem xc-", legt Massie uit.
Het vervolgonderzoek legt zich toe op het verwerven van inzicht in het mechanisme dat aan de basis ligt van het behoud van de hersenfuncties. Bovendien wordt onderzocht of het behoud van cognitieve functie kan doorgetrokken worden naar pathologische omstandigheden, zoals de ziekte van Alzheimer.
Mensen bereiken steeds vaker een leeftijd waarop fysieke en cognitieve beperkingen een invloed hebben op onze levenskwaliteit. "Het verouderingsproces induceert veranderingen in onze hersenen en immuunsysteem, die onderling met elkaar communiceren. Inzicht in dit proces kan helpen in de zoektocht naar het geheim tot gezond oud worden", aldus de VUB-professor.
