De toegang tot zorg van de meest kwetsbare en onzichtbare inwoners van Europa (daklozen, ongedocumenteerde migranten, EU-burgers in extreme precariteit of (onbegeleide) minderjarigen) is quasi onbestaand: 82 procent had geen enkele toegang tot zorg bij het eerste contact met teams van Dokters van de Wereld. Dat meldt de medische ngo na de voorstelling in het Europees Parlement van het observatorium over de toegang tot zorg bij kwetsbare groepen.

Het rapport is de uitkomst van een bevraging van 29.359 personen in zeven Europese landen. In België werden in Antwerpen en Brussel 6.586 mensen bevraagd. Elk van hen deed een beroep op de vaste en mobiele teams van Dokters van de Wereld. "Dit rapport geeft een stem aan de mensen die niet worden opgenomen in de officiële nationale en Europese statistieken: mensen die dakloos zijn, mensen zonder papieren en die geen toegang hebben tot nationale zorgsystemen", aldus Ri De Ridder, voorzitter Dokters van de Wereld Belgïe.

De respondenten zijn een mix van kwetsbare 'nationals' (2,5 procent), EU-burgers (16 procent) en migranten van buiten de EU (81,6 procent). Net geen 8 procent van de ondervraagde patiënten was minderjarig. Ruim 92 procent leeft in armoede en 78,6 procent heeft geen vast dak boven het hoofd en leeft ofwel op straat, in opvangcentra, kraakpanden of bij vrienden.

"De staat van gezondheid is slecht: 28 procent van ondervraagden gaf aan in (zeer) slechte fysieke gezondheid te verkeren, wat opmerkelijk is gezien de relatief jonge mediaan-leeftijd van 34 jaar", zegt Dokters van de Wereld. De organisatie wijst op een sterk verband tussen gezondheid en huisvesting: 39 procent van de personen die op straat leven, bevinden zich in een (zeer) slechte fysieke gezondheid (tegen 22 procent met dak boven het hoofd). Wie dakloos is, kan ook significant minder rekenen op hulp en steun: 35,8 procent van de daklozen zegt niet op iemand te kunnen rekenen, tegenover 9 procent van de personen met een dak boven het hoofd.

Van de 639 zwangere kwetsbare vrouwen, had 3 op de 5 geen enkele prenatale consultatie gehad. Tot slot is de vaccinatiegraad laag. "Dit is niet alleen gevaarlijk voor de gezondheid van kwetsbare kinderen, maar houdt reële risico's in voor de gezondheid van een ganse bevolking", aldus Dokters van de Wereld.

De ngo pleit voor het meer toegankelijk maken van gezondheidszorgsystemen, het niet ondermijnen van het recht op gezondheidszorg en het voorzien van monitoringinstrumenten - nationaal en Europees - om de problematiek op te volgen.