Onderzoekers van UHasselt zijn er als eerste in geslaagd om roetvervuiling in de placenta vast te stellen. De gevolgen van de roetvervuiling op de foetus moeten nu verder onderzocht worden. "Al zeer vroeg in de zwangerschap - op 12 weken - hebben we zowel aan de moederszijde als aan de foetale zijde van de placenta roetdeeltjes teruggevonden", zeggen UHasselt-onderzoekers prof. dr. Tim Nawrot en dr. Hannelore Bové. "Over vijftig jaar kijken we terug naar deze resultaten en zullen we geschokt zijn dat er zo lang, zo weinig gedaan werd in onze maatschappij tegen roetvervuiling."
Roetdeeltjes worden iedere dag in de lucht verspreid, voornamelijk door verbranding van fossiele brandstof zoals diesel. "We weten dat luchtverontreiniging schadelijk is, en dat roet kankerverwekkend kan zijn", zegt prof. dr. Tim Nawrot. "Bij zwangerschappen wordt luchtvervuiling gelinkt aan vroeggeboortes en aan een lager geboortegewicht. Met dit onderzoek willen we meer te weten komen over hoe roetdeeltjes precies een rol spelen tijdens de zwangerschap."
Tijdens het onderzoek werden 28 placenta's onderzocht op roetvervuiling, waarbij werd vastgesteld dat via de placenta ook vervuilende partikels zoals roetdeeltjes naar de foetus kunnen worden overgedragen. "Voor dit onderzoek gebruikte ik de lasertechniek die ik tijdens mijn doctoraat aan UHasselt ontwikkelde in samenwerking met KU Leuven", legt dr. Hannelore Bové uit. "Met deze techniek konden we al roetdeeltjes vaststellen in urine en bloedstalen. Nu tonen we aan dat we met deze unieke techniek ook roetdeeltjes kunnen opsporen in weefsels zoals placenta."
Zo werd bij moeders die tijdens de zwangerschap blootgesteld waren aan een hogere graad van luchtvervuiling ook een hogere concentratie roetdeeltjes vastgesteld, terwijl de concentratie roetdeeltjes in de placenta veel lager lag bij moeders blootgesteld aan een lagere graad van luchtvervuiling. Verder is opvallend dat de onderzoekers aan de foetale zijde van de placenta een hogere concentratie roetdeeltjes vaststelden dan aan de zijde van de moeder. Dat betekent dat roetdeeltjes zich geleidelijk aan opstapelen aan de kant van de foetus.
De volgende jaren zal UHasselt het onderzoek voortzetten door onder meer placenta's van meer dan 1.000 pasgeborenen binnen het Limburgs Geboortecohort te analyseren. Op die manier moet de impact van roetvervuiling op de foetus en in het latere leven van het kind verder onderzocht worden. Op dit moment is er immers nog geen richtlijn over hoeveel roetdeeltjes in de lucht toegelaten zijn. "Maar we weten dat zeker in de vroege fase van de zwangerschap, waar wij dus de roetvervuiling al konden vaststellen, het kind zeer kwetsbaar is omdat het net dan in volle ontwikkeling is", besluit Tim Nawrot.
Het onderzoek kon rekenen op financiële steun van Kom op tegen Kanker, FWO en ERC. De resultaten van het onderzoek worden dinsdag gepubliceerd in Nature Communications.
