De FOD Volksgezondheid laat 8,6 miljoen dosissen covidvaccins vernietigen. Samen met nog andere producten, zoals tests waarvan de houdbaarheidsdatum is overschreden, wordt een voorraad ter waarde van 207 miljoen euro vernietigd. Dat deelt de FOD Volksgezondheid, die instaat voor de opslag en het beheer, vrijdag mee.

Sinds 2020, bij het begin van de coronapandemie, legde België een strategische voorraad aan van onder meer geneesmiddelen, vaccins en testmateriaal. Maar vele aankopen gebeurden op een moment dat er schaarste heerste op de markt en niemand wist hoe de pandemie zou evolueren. Vooral in en na de eerste coronagolf, in het tweede kwartaal van 2020, werd daarom gekocht wat kon. Ook over de covidvaccins was er veel onzekerheid over welke van de vaccins die in ontwikkeling ware n uiteindelijk zouden werken. België tekende daarom in op de Europese groepsaankoop van verschillende vaccins, om het risico te spreiden. Omdat verschillende vaccins uiteindelijk werkzaam bleken, leidde dit tot een overschot. Ons land doneerde vaccins aan ontwikkelingslanden, maar ook vanuit die landen slonk de vraag snel.

"Om verschillende redenen bleken de exact benodigde hoeveelheden covidvaccins moeilijk in te schatten, aangezien deze afhankelijk waren van de goedkeuring van de vaccins in kwestie en hun werkzaamheid en veiligheid, twee onbekende factoren tijdens de pandemie. Deze aankopen waren voorzien om het worstcasescenario het hoofd te kunnen bieden. De opkomst van telkens nieuwe varianten zorgt er regelmatig voor dat er nieuwe variant-aangepaste vaccins dienen te worden geproduceerd, waarna er geen vraag meer is naar de eerdere, niet aangepaste vaccins. Ondanks de hoge vaccinatie- en boostergraad in België blijven er op die manier telkens dosissen ongebruikt en vervallen ze uiteindelijk. Bij sommige vaccins waren meerdere dosissen nodig voor de effectiviteit", klinkt het in een c ommuniqué.

Naast de 8,6 miljoen dosissen covidvaccins laat de FOD ook andere producten vernietigen waarvan de houdbaarheidsdatum overschreden is, zoals tests, reagentia, geneesmiddelen en medische hulpmiddelen, en producten die niet aan alle normen voldeden, zoals sommige mondmaskers. Er zitten ook geneesmiddelen bij die aangekocht worden voor een humanitaire hulpmissie naar Turkije in 2023 en vaccins tegen apenpokken. De kosten voor de vernietiging bedragen 165.000 euro. "Op die manier worden ook onnodige opslagkosten vermeden en komt er plaats voor nieuwe producten", zegt de FOD.

Het is een interdepartementaal platform, samengesteld uit de FOD Volksgezondheid, het federale geneesmiddelenagentschap FAGG, het Nationaal Crisiscentrum en Defensie, dat sinds mei 2022 de beste strategie voor het beheer van de federale strategische voorraad bepaalt. Het platform adviseert de minister van Volksgezondheid. Een 'Purchase Committee', met naast de FOD Volksgezondheid ook vertegenwoordigers van de deelstaten en experts, moet dan weer antwoorden op Europese gezamenlijke aanbestedingen van covidvaccins. "Bij de samenstelling van de strategische voorraad wordt systematisch gestreefd naar een zo duurzaam mogelijke voorraad, met de verplichting om vernietiging van producten zoveel mogelijk te vermijden", besluit de FOD.