Recent bekroond onderzoek geeft aan dat de invoering van het papierloze voorschrift niet zonder risico is, vooral dan als het gaat om kwetsbare bevolkingsgroepen. Maar ook apothekers en artsen kunnen een extra steuntje gebruiken in de vorm van een informatiecampagne en/of informatiepunt, een extra vergoeding en bijkomende opleiding.
De Academie voor de Eerste Lijn reikt de Prijs Academie voor de Eerste Lijn (Primary Care Academy Award) uit, voor de beste scripties op het terrein van de eerstelijnszorg. Dennis Cremer en Betisem Elmensouri wonnen voor hun onderzoeksproject ‘De dematerialisatie van het voorschrift: voordelen en knelpunten’ de derde prijs.
Hun onderzoeksvraag: zijn patiënten, apothekers en artsen klaar voor de digitalisering van het artsenvoorschrift? Ze bereiden hierover een wetenschappelijke publicatie voor, maar lichtten op internet alvast een tipje van de sluier op.
Bij de invoering van het papierloze voorschrift zal de patiënt via het online portaal Mijngezondheid.be zijn voorschriften kunnen raadplegen en beheren. “Het doel van ons onderzoek was om de attitude van de patiënt, huisarts en apotheker omtrent de dematerialisatie van het voorschrift in kaart te brengen. De belangrijkste constatering van ons onderzoek bleek de exclusie van kwetsbare bevolkingsgroepen te zijn.”
Om die gezondheidskloof te voorkomen, werkten ze aan voorstellen op macroniveau voor de beleidsmakers, maar ook op microniveau voor de gezondheidswerkers, als die het papierloze voorschrijfsysteem zullen hanteren.
Speciale functie geprint voorschrift
Patiënten die niet overweg kunnen met Mijngezondheid.be vinden het daarnaast ook lastig om de arts te vragen een voorschrift te printen, stelden ze vast. “We moeten voorkomen dat de dematerialisatie van het voorschrift, bij patiënten die de taal niet machtig zijn of een beperkte digitale geletterdheid hebben, zal leiden tot een extra zorgbarrière”, luidt het.
De onderzoekers suggereren onder meer om voor deze patiënten een speciale functie aan te maken waarmee éénmalig aangegeven kan worden dat deze patiënten standaard een geprint voorschrift meekrijgen. Verder kun je taalbarrières doorbreken door Mijngezondheid.be en de daaraan gekoppelde patiëntenportalen in de meest voorkomende vreemde talen aan te bieden.”
Tot deze stappen gerealiseerd zijn, zullen gezondheidswerkers op de eerste lijn rekening moeten houden met deze beperkingen van het systeem. Waakzaamheid is geboden om te voorkomen dat zwakke patiëntenpopulaties worden uitgesloten, geven ze nog mee.
Workflow negatief beïnvloed
Het is zeker nog niet allemaal rozengeur en maneschijn als de stap wordt gezet naar het papierloze voorschrift. Zo goed als zeker wordt de workflow van apotheker en arts negatief beïnvloed door deze overstap. Mogelijk gevolg zijn meer afgiftefouten bij apotheker. “In onze masterproef formuleren we hierrond enkele aanbevelingen die de beleidsmakers kunnen implementeren.”
Dennis Cremer en Betisem Elmensouri visten tevens uit dat artsen en apothekers onvoldoende begeleid worden tijdens deze overstap. Hun informatiehonger daarrond wordt onvoldoende gestild. Logisch dus dat meer ondersteuning naar de gezondheidswerkers zich opdringt voor een vlottere transitie. Vooral omdat zij voor patiënten vaak het eerste aanspreekpunt zijn. Vandaar nog deze suggestie om een overzichtelijk informatiepunt in het leven te roepen en een toegewezen contactpersoon per regio.
Tot slot zijn -eventueel verplichte- trainingen voor artsen en apothekers een optie. “Een goede drijfveer hiervoor is om deze trainingen mee te laten tellen als bijscholing. Een vergoeding voor de uitleg aan patiënten over het papierloze voorschrift of de functies van Mijngezondheid staat meer apothekers en artsen toe tijd vrij te maken voor de begeleiding van kwetsbare patiëntengroepen.”
(1) Dit kwantitatief observationeel onderzoek liep onder auspiciën van promotor Prof. Dr. Guido RY De Meyer. Dennis werkt als apotheker. Hij is tevens ingenieur in de luchtvaarttechnieken. Betisem vervolledigt de masteropleiding Farmaceutische wetenschappen aan de UA.
