Formateur Bart De Wever hoopt voor 20 september een federale regering op de been te brengen. Tegen die dag moeten de Europese lidstaten hun begrotingsplannen bij de Commissie indienen. Bovendien dreig je nadien in het vaarwater van de lokale verkiezingen terecht te komen.
De afgelopen weken hield de N-VA-voorzitter doorgaans de lippen stijf op elkaar. Nadat de koning hem eerder op de dag als formateur het veld instuurde, werd De Wever woensdag ook in de Kamer verwacht om er zijn eed als federaal volksvertegenwoordiger af te leggen. In de wandelgangen beantwoordde hij een aantal vragen van het verzamelde journaille.
Opvallend is dat hij mikt op een regering tegen 20 september. Tegen dan moet ons land aan de Europese Commissie een meerjarenbegroting voorleggen met als doel ons budget weer binnen de perken te brengen. Er is sprake van een sanering van minstens 23 miljard euro op 4 of 7 jaar. "Een natuurlijke deadline", noemde De Wever die datum. "Iedereen weet dat we een traject van zeven jaar moeten hebben."
Bovendien is 20 september voor hem ook een politieke deadline. "In oktober volgen de lokale verkiezingen. En het zou een goede zaak zijn een regering te hebben voor die verkiezingen." Het is dus niet uitgesloten dat De Wever als premier naar de kiezer trekt als kandidaat-burgemeester van Antwerpen.
Voor de goede orde: het document dat ons land op 20 september moet indienen, is een meerjarenplan voor het beleid op het vlak van begroting, hervormingen en investeringen, met daarin een netto-uitgaventraject. De Europese Commissie kan evenwel (kort) uitstel verlenen. Hoe dan ook moet ten laatste op 15 oktober de ontwerpbegroting voor 2025 op tafel worden gelegd, waarin België zijn met de Commissie onderhandelde saneringstraject zal moeten uitstippelen.
CD&V-voorzitter Sammy Mahdi zit op dezelfde golflengte als De Wever. Ook hij zou liever een regering in het zadel zien zitten voor de gemeenteraadsverkiezingen. Het beloven volgens hem moeilijke onderhandelingen worden. Daarom is het voor Mahdi zaak nu snel in de diepte te beginnen onderhandelen.
"Er is een echte verplichting, en dat is het begrotingstraject dat we aan de Europese Commissie moeten overmaken. Ons land moet weer aanpikken met een haalbaar budgettair traject. Dat was de vorige jaren niet het geval. Om dat te doen, moeten we tijdens de zomermaanden nuttig aan de slag gaan", vulde MR-voorzitter Georgers-Louis Bouchez aan.
Of Vooruit dezelfde mening is toegedaan, valt af te wachten. Maandagavond luidde het nog dat de Vlaame socialisten zich niet in een deadline willen laten opsluiten. "We laten ons geen mes op de keel zetten", luidde het.
Traditioneel schopt de formateur het nadien tot premier. Een Vlaams-nationalist zou dus zijn intrek nemen in de Wetstraat 16 - een première in ons land, merkte PS-voorzitter Paul Magnette op. "Ik heb voor de verkiezingen duidelijk gezegd dat ik kandidaat was voor de Zestien en nu probeer ik die ambitie waar te maken", aldus De Wever. "Ik verzeker jullie dat het een regering zal zijn voor alle burgers van ons land."
De komende dagen zal de formateur de punten van overeenkomst proberen te vertalen en een werkmethode uitdokteren. Over het inhoudelijke werk toonde De Wever zich discreet - bijvoorbeeld over de rol van het communautaire in de onderhandelingen - en hij nodige zijn collega-voorzitters uit dezelfde discretie aan de dag te leggen.
"De uitdagingen zijn enorm. Het begrotingstraject is een enorme uitdaging en we moeten daarmee aan de slag. De begroting saneren, de gezondheidszorg hervormen, de pensioenen, arbeidsmarkt, het is een gigantisch werk, maar ik heb de indruk dat de vijf partijen de ambitie hebben dat werk aan te vatten", aldus de formateur.