Sommigen begonnen al te wanhopen, maar Maggie De Block haalde met haar juridische regeling van de netwerken net de laatste deadline (voor de paasvakantie). De ministerraad keurde haar wetsontwerpen vandaag, op 30 maart 2018, goed in eerste lezing. Dat geldt ook voor het ontwerp gestandaardiseerde laagvariabele zorg. Beide ontwerpen vertrekken nu naar de Raad van State voor advies.

In de hervorming van de ziekenhuissector die minister van Volksgezondheid Maggie De Block doorvoert, zijn vandaag twee cruciale stappen gezet: de ministerraad gaf zopas groen licht voor het wettelijk kader voor de ziekenhuisnetwerken en voor een nieuwe financieringsvorm voor laagvariabele zorg.

“Om de ziekenhuissector aan te passen aan de noden van de patiënt én financieel gezond te houden, is een grondige hervorming noodzakelijk. En die zijn we ook aan het realiseren!", benadrukt Maggie De Block. "Via de ziekenhuisnetwerken zorgen we ervoor dat ziekenhuizen nog veel meer en nauwer met elkaar zullen samenwerken, om op die manier de zorg voor de patiënt te verbeteren. En met de gestandaardiseerde financiering voor laagvariabele ingrepen zorgen we voor financiële duidelijkheid en transparantie.”

Ziekenhuisnetwerken

Het vandaag goedgekeurde wetsontwerp tot wijziging van de Ziekenhuiswet 2008 bevat de volgende bepalingen:

Criteria

De netwerken moeten tegen 1 januari 2020 gevormd zijn op het terrein. Ziekenhuizen moeten daarbij rekening houden met volgende criteria:

• Locoregionaal netwerk: elk algemeen en universitair ziekenhuis moet deel uitmaken van een locoregionaal ziekenhuisnetwerk. Deze netwerken bestrijken de bevolking van een geografisch aansluitend gebied. Hieronder valt ook zorg die dicht bij de patiënt thuis moet worden verleend, zoals ouderenzorg of gewone pediatrische zorg. De patiënt behoudt echter altijd de keuzevrijheid wat betreft zijn of haar ziekenhuis of netwerk.
• Rechtspersoonlijkheid: elk netwerk moet rechtspersoonlijkheid hebben en over een eigen beheersorgaan beschikken om de taken uit te voeren waarmee het is belast (zie hieronder).
• Geografische aaneensluitend: de netwerken moeten geografisch aaneensluitend zijn. De organisatie van deze geografische aaneensluiting in het veld valt onder de bevoegdheid van de deelstaten.
• Aantal netwerken: maximaal 25 netwerken kunnen worden gecreëerd. De verdeling over de verschillende regio's van het land wordt momenteel besproken in de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid.

Objectieven

De ziekenhuisnetwerken zijn verantwoordelijk voor de volgende taken:

• Strategie: de netwerken bepalen de te volgen strategie om te weten welke gespecialiseerde zorgtaken op welke plaats binnen het lokale netwerk van klinieken moeten worden uitgevoerd. Gespecialiseerde zorgmissies moeten beschikbaar zijn in elk lokaal regionaal netwerk, niet in elk ziekenhuis.
• Coördinatie: een tweede belangrijke opdracht zal bestaan uit het coördineren van het algemene zorgaanbod en gespecialiseerde zorgmissies tussen ziekenhuizen binnen hetzelfde lokale klinische netwerk.
• Referentiepunten: een aantal meer gespecialiseerde zorgen zoals de complexe oncologische chirurgie of hartchirurgie zullen niet in elk netwerk beschikbaar zijn. De netwerken zullen daartoe overeenkomsten sluiten met ziekenhuizen die dergelijke zorg wel aanbieden (de zogenaamde "referentiepunten").

Bestuur

Minister De Block opteerde voor een consensusmodel tussen de artsen en de bestuurders. een belangrijke stap in de discussie die nog woedde tussen artsen en bestuurders. Dit betekent dat elke beslissing die een impact heeft op de medische organisatie in onderling overleg wordt genomen.

Elk ziekenhuis dat deel uitmaakt van een netwerk zal ook vertegenwoordigd zijn in de bestuursorganen van het netwerk. Dit bestuursorgaan moet bestaan uit een voldoende aantal leden met deskundigheid op gezondheidsgebied en ook ten minste één onafhankelijke directeur.

Laagvariabele zorg

Bepaalde ingrepen of zorgen zijn zo standaard geworden dat er weinig of geen variatie bestaat tussen patiënten onderling. Dit is de zogenaamde laagvariabele zorg. Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van een knieprothese of aan een niet-gecompliceerde blindedarmoperatie. Voorwaarde is wel dat patiënten geen andere gezondheidsproblemen hebben. Dit garandeert dat de medische zorgen bij elke patiënt op nagenoeg dezelfde manier kunnen gebeuren.

Aangezien deze ingrepen standaard op dezelfde manier verlopen, is er geen reden dat de financiering verschilt per ziekenhuis, luidt het. Daarom zal de Belgische overheid overal in België voor hetzelfde bedrag tussenkomen in de ziekenhuizen.

Maggie De Block: “Op deze manier weten ziekenhuizen en zorgverleners op voorhand hoeveel ze krijgen voor deze ziekenhuisopnames. Dit systeem zal ook de transparantie van de ziekenhuisfactuur verhogen voor de patiënt en de kans op overbodige onderzoeken verkleinen.”

50-tal patiëntengroepen

De administraties van minister De Block hebben op basis van een grondige analyse en na uitgebreid overleg met de betrokken zorgverleners een lijst opgesteld van een vijftigtal patiëntengroepen die op een gestandaardiseerde manier behandeld kunnen worden in onze Belgische ziekenhuizen. Daarop heeft minister De Block voor elk van die patiëntengroepen een prijs per patiënt per ziekenhuisopname bepaald. Bij complicaties of de aanwezigheid van andere aandoeningen zullen de klassieke facturatieregels van toepassing blijven.

Ongeveer 10% van de meer dan 4,3 miljoen ziekenhuisopnames (klassieke opnames en dagopnames) per jaar in ons land zullen onder deze nieuwe financieringsvorm vallen. In een eerste fase worden enkel de honoraria van de zorgverleners gebundeld in een globaal bedrag. De komende jaren zullen ook de andere financieringsbronnen (bijv. geneesmiddelen, verblijfsvergoeding via het budget van financiële middelen) geïntegreerd worden in het totaalbedrag.