“We moeten er als eerste lijn staan, mits goede afspraken met de tweede lijn en een gepaste honorering van de wachtdiensten.” Dat is in een notendop de reactie van dr. Stefan Teughels op het debat over de noodzaak van weekwachten dat nu al enkele weken woedt.

In het debat over het nut van een weekwacht en de flexibiliteit om die te organiseren, vroegen we Stefan Teughels, medisch directeur Domus Medica en voormalig voorzitter Wachtposten Vlaanderen, om een reactie. 

Het debat werd in MediSfeer op gang getrokken door dr. Verlinden uit Ternat. Dat ze daarbij een open zenuw raakte, bleek uit de resem reacties op haar brief. Daarin schetste ze dat haar kring (HAK Pajottenland) (nog) geen gecentraliseerde weekwachtdienst in de wachtpost had -enkel het weekend al wel. De weekwachten worden nog per wachtdienstonderdeel georganiseerd binnen de huisartsenkring." Door het oplopende aantal wachtbeurten in haar landelijke kring (steeds nijpender tekort aan huisartsen in de regio) vraagt ze zich af of enige flexibiliteit niet mogelijk is bij de organisatie van die weekwachten en wachtposten.

Uniform systeem met hoogstaande triage

Dokter Teughels: “Mijn ervaring is dat reeds wachtposten met weekwacht startten tijdens covid. Bij ons leidde dat al tot een goede registratie van de weekwacht in de wachtposten. Het aantal consulten nam niet drastisch toe. Twee: om naar een coherent beleid te gaan in ons land, moeten we naar een uniform systeem vanuit het standpunt van de burger. Dat betekent een 7/24 systeem van wachtposten waarbij de uren op hetzelfde moment starten en eindigen. Dat schept klaarheid voor de burger.”

Een dergelijk systeem vergt een hoogstaande triage zowel tijdens de week als in het weekend, "want de wachtposten willen niet als ‘supermarkt’ dienen. Eens dat systeem overal geïnstalleerd, moeten we bekijken waarvoor we als huisartsen nog nodig zijn tijdens de nacht om dan desgevallend naar spoedgevallen te triëren.”

“Wat de 1733 betreft, dienen we een onderscheid te maken tussen de avond en de nacht. ’s Avonds kun je die oproepen lokaal aanpakken, net omdat het aantal telefoontjes dan aanzwelt. ’s Nachts is het nodig om de permanentie daar op grotere schaal te organiseren. Voor de artsen kunnen we ’s nachts evolueren naar mindere maar zwaardere wachten. Voor de burger zit er dan niets op dan iets verder te rijden naar de dichtstbijzijnde wachtpost die open is.”

“Wat mijns inziens moeilijk ligt, is het standpunt van onze Franstalige collega’s die enkel nog tijdens de diepe nacht voor vier pathologieën wilden uitrukken: palliatieve patiënten, woonzorgcentra, bedlegerige patiënten en overlijdens. De minister heeft hen daar teruggefloten.”

“Ik ga er wel mee akkoord dat door de dichtslibbende praktijken een opvangnet nodig is. En dan rijst de vraag of we nog voor eerdere luttele zaken moeten tussenkomen. Daarnaast is een betere vergoeding voor artsen die wachtdiensten doen, absoluut nodig."

In het pleidooi van dr. Verlinden klonk ook de vraag door naar meer flexibiliteit en geen te star, van bovenaf uniform opgelegd systeem?

“Die flexibiliteit moeten we bij voorkeur met enkele experts aan mobiliteit en bevolkingsdichtheid relateren om te zien hoe we de avonden opvolgen”, reageert dr. Teughels. “Maar een vlot lopend triagesysteem 1733 blijft een must. En dat”, geeft hij toe, “bestaat in Vlaanderen soms nog niet op beperkte schaal. In de andere regio’s is het nog geen constante. Ik ben er voorstander van dat dit provinciaal georganiseerd wordt. En we moeten de patiënten ook goed opvoeden wat de keuze voor wachtpost of spoed betreft.”

Is die patiënt wel opvoedbaar op dat vlak? Men probeert dat al decennia lang te doen?

“Net daarom moeten we een sluitend systeem hebben. Een patiënt getrieerd voor de wachtpost, moet afgewezen worden door de spoed als hij toch die triage in de wind slaat."

"Daarnaast is het nodig om het financieringssysteem aan te passen. Nu worden zowel spoedgevallen als huisartsenwacht betaald per kop en zo blijven ze concurrentieel, terwijl ze elkaar moeten aanvullen. Dat je nu ’s nachts zowel een spoed- als een huisarts paraat houdt voor bij wijze van spreken een man en een paardenkop, kunnen we ons niet meer veroorloven. Lokaal sluitende organisatieafspraken zijn hier aangewezeb. Van bovenaf is alleen een raamwerk nodig, plaatselijk moet je wat kunnen spelen binnen de uitgezette krijtlijnen.”