Het elektronisch attest is al goed ingeburgerd bij de huisartsen in 2020: enkel bij consultaties (80% elektronisch) en huisbezoeken (60% elektronisch) wordt er nog geregeld geattesteerd op papier. Bij teleconsultaties en adviezen zijn er bijna geen papieren attesten meer. De ziekenfondsen azen op een verplicht gebruik, artsensyndicaten houden voorlopig de boot af.

De bevindingen staan te lezen in een onderzoek van de ziekenfondsen. Andere resultaten:

- De derdebetalersregeling wordt toegepast bij het merendeel van de consultaties (52%) en huisbezoeken (70%) en bij bijna alle teleconsultaties en adviezen. Bij de derdebetalersregeling (89% elektronisch) wordt er vaker elektronisch geattesteerd dan bij betalingen lid (62% elektronisch).

- Artsen die meer consultaties hebben, gebruiken vaker elektronische attesten al is er ook een grote groep huisartsen met veel consultaties die zelden of nooit elektronisch attesteren.

- Bijna 2 op de 3 artsen (63%) gebruiken bijna altijd e-Attest en e-Fact in 2020, 1 op de 7 (14%) gebruikt bijna altijd e-Fact maar slechts zelden of nooit e-Attest en 1 op de 10 (10%) gebruikt slechts zelden of nooit e-Attest of e-Fact.

- Jongere huisartsen gebruiken vaker elektronische attesten, zowel bij derdebetalersregeling als bij betalingen lid, dan 50+jarige artsen. Oudere artsen nemen wel een groot deel van het totale volume aan prestaties voor hun rekening.

- Vooral in West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg wordt er al vaak elektronisch geattesteerd bij consultaties met betalingen lid. In Henegouwen, Luik en vooral Brussel is het e-Attest nog niet goed ingeburgerd bij consultaties met betalingen lid. Bij huisbezoeken met betalingen lid wordt er nog zeer weinig elektronisch geattesteerd in Brussel, Vlaams-Brabant en Antwerpen. Andere provincies, zoals Luxemburg en Namen scoren hier duidelijk hoger.

Verplichten?

Wegens de over het algemeen goede penetratiegraad (die evenwel varieert naar gelang van de leeftijd en de plaats van uitoefening van het beroep), wordt een Koninklijk Besluit overwogen dat de beroepsgroep zal verplichten om, na een overgangsperiode van 2 jaar, over te schakelen op eAttest. Noch het Kartel, noch de Bvas willen iets horen over een controle van de huisartsen waarbij bij elk contact de eID wordt afgelezen.

Controle a posteriori

"Ik vertel het hen al twee jaar. Het zou de lasten voor de huisartsen doen toenemen. Bovendien kunnen zij zich niet voorstellen hoe vaak het in de praktijk voorkomt dat de patiënt zijn kaart niet bij zich heeft, of dat deze verlopen is. Het is onbeheersbaar", zegt Luc Herry, Bvas-voorzitter, daarin gesteund door Marc Moens maar ook door Michel Creemers (ASGB/Kartel) en Marcel Bauval.

Michel Creemers is niet mordicus een veralgemening op termijn – met uitzonderingen-, "maar technische problemen mag je niet onderschatten. Het gebruik van efact bij de huisbezoeken ligt wat lager bijvoorbeeld. Soms ligt dat aan een mindere internet- of wifiverbinding. Maar voor teleconsultaties in 2020 zitten we bijna aan 100% coverage voor e-tarificatie. Over afzienbare tijd zul je een getuigschrift analoog en met de hand geschreven nog hoogst uitzonderlijk zien."

Uit eigen eraring weet hij dat huisbezoek zich nu vooral afspelen bij de hoogbejaarden. "Die beschikken niet altijd over een computer/internet. Ik tik dan mijn gegevens offline in de computer in om vervolgens, als ik terugkeer naar mijn praktijk, met mijn wifi- of internetverbinding het huisbezoek verder af te werken on line. Dat lukt, mits wat organisatie."

Marc Moens stelt vast dat er in Vlaanderen opmerkelijk meer elektronisch wordt gewerkt dan in Wallonië en veel meer dan in Brussel. "Brussel hinkt daar achterop, vergelijkbaar met de gmd's waar dat ook het geval is. Vlaanderen gebruikt voor consultaties gemiddeld bijna in 80% van de gevallen elektronica, in Brussel is dat maar 44%. Voor huisbezoeken hinkt men ver achterop, ook in Vlaanderen. Eigenaardig genoeg scoort Wallonië daar beter elektronisch. Maar Brussel zit bij elk overzicht het laagst."

De twee syndicaten stellen alvast een systeem van controle a posteriori voor: om de drie of zes maanden zouden de ziekenfondsen hun leden een inventaris van de op hun naam gefactureerde diensten toezenden zodat zij de juistheid daarvan kunnen controleren.

"Al op kruissnelheid"

Maar de ziekenfondsen zetten dus druk. Ze concluderen dat de digitale circuits "op kruissnelheid" zijn. Het is tijd om het gebruik ervan verplicht te stellen (*) zodat de zorgverleners nog twee jaar de tijd hebben om zich aan te passen.

Aangezien ze geen "blokkerende obstakels" meer zien, pleiten ze ervoor om het noodzakelijke Koninklijk Besluit op 1 januari 2022 uit te vaardigen en met de countdown te beginnen.

Het gebruik van eAttest zou een criterium worden om aanspraak te maken op een informaticapremie. Tijdens de overgangsperiode moeten (bij)scholingscampagnes lopen in de provincies waar de mayonaise nog niet zo goed pakt. Vermits vooral de oudere categorie artsen (60-69) een hoog werkvolume verzet maar nog minder elektronisch werkt, moet men voor hen voorzien "in een vrijstellingsclausule qua verplichting".

(*) Met het oog op financiële transparantie zal altijd worden verzocht om een papieren of, in de toekomst, een digitaal ontvangstbewijs mee te geven aan de patiënt (bijvoorbeeld via de ebox van de burger) dat gekoppeld is aan de e-facturatie. Dat inclusief het ontvangstbewijsnummer van het ziekenfonds.

> Quid eAttest bij specialisten?