Recent voerde het longtransplantatieteam met succes de 1.500ste longtransplantatie in UZ Leuven uit. Meer dan drie decennia aan onderzoek, expertise en een sterke interdisciplinaire aanpak werpt zijn vruchten af: het centrum behoort vandaag tot de Europese top. Het voert jaarlijks zo’n twee derde van alle Belgische longtransplantaties uit en behaalt uitstekende resultaten

In UZ Leuven worden gemiddeld 70 longtransplantaties per jaar uitgevoerd – goed voor ongeveer twee derde van alle longtransplantaties in ons land. Sinds de start van het zorgprogramma in 1991 vonden maar liefst 1.267 dubbelzijdige, 160 enkelzijdige en 73 gecombineerde longtransplantaties plaats, zoals hart-long, long-nier, long-lever of zelfs hart-long-lever. De meeste longtransplantaties worden uitgevoerd bij mensen van middelbare leeftijd, maar in UZ Leuven kregen inmiddels ook 25 kinderen een succesvolle transplantatie. Daarmee behoort UZ Leuven tot een van de weinige centra in Europa waar dat mogelijk is.

Hogere overlevingskans
Het succes van het Leuvens longtransplantatieprogramma is mede te danken aan de intense samenwerking tussen chirurgen, longartsen, anesthesisten, intensivisten en tal van paramedici, zoals verpleegkundigen, transplantatiecoördinatoren, psychologen en revalidatie-experten. Die geïntegreerde aanpak verzekert niet alleen een optimale voorbereiding en opvolging van patiënten, maar levert ook uitstekende korte- en langetermijnresultaten op. Patiënten behandeld in UZ Leuven hebben volgens het UZ dan ook een opmerkelijk hogere overlevingskans vergeleken met het internationale gemiddelde. Het verwijst daarbij naar cijfers van Eurotransplant. Voor de periode 2013–2023 (709 longtransplantaties) bedraagt de 1-, 3- en 5-jaarsoverleving respectievelijk 90%, 82% en 75%.

Prof. dr. Robin Vos, pneumoloog van het zorgprogramma longtransplantatie in UZ Leuven: “Momenteel volgen we zo’n 750 patiënten op na een longtransplantatie, van wie meer dan de helft al langer dan tien jaar. Om die complexe zorg efficiënt en maximaal patiëntgecentraliseerd te organiseren, zet UZ Leuven volop in op een ‘shared care’-zorgmodel, in samenwerking met verschillende expertisecentra binnen het Vlaams Ziekenhuis Netwerk" (KEI, AZ Delta, AZorg, ZAS CADIX, en ZOL).

Dankzij de nauwe samenwerkingen worden patiënten uit heel België snel en efficiënt doorverwezen. Dat maakt longtransplantatie een levensreddende en -verlengende oplossing voor geselecteerde patiënten met terminaal longlijden zoals COPD, longfibrose, pulmonale arteriële hypertensie, mucoviscidose en zeldzamere longaandoeningen.

33 jaar innovatie en vooruitgang
Sinds de eerste longtransplantatie in 1991 heeft UZ Leuven verschillende indrukwekkende mijlpalen bereikt. Enkele opvallende feiten en cijfers op een rijtje:

• In 1995 startte UZ Leuven met de introductie van longrevalidatieprogramma’s die wereldwijd nog steeds als voorbeeld dienen. In datzelfde jaar werd ook de patiëntenvereniging HALO vzw opgericht, om patiënten zowel voor als na de transplantatie beter te informeren.
• Vanaf 2001 was het Leuvens longtransplantatiecentrum een voortrekker in klinisch en experimenteel onderzoek, bijvoorbeeld naar geneesmiddelen die de kans op chronische afstoting van donorlongen aanzienlijk verminderen, of innovatieve bewaartechnieken zoals ex vivo perfusie om donorlongen te optimaliseren.
• In 2012 werd voor de eerste maal in UZ Leuven een long voor de ingreep bewaard in een speciale machine die zorgde voor continue bevloeiing en beademing op kamertemperatuur (ex-vivo longperfusie).
  In 2017 werd de kaap van 1000 longtransplantaties bereikt.
• In 2020 werd voor het eerst wereldwijd een patiënt succesvol getransplanteerd met longen van een donor die voordien COVID-19 had doorgemaakt.
• In 2022 kreeg in UZ Leuven de eerste Europese patiënt een longtransplantatie met een nieuwe bewaartechniek, waarbij het orgaan bewaard wordt op ongeveer 6°C in plaats van op ijs. Het warmer bewaren van donorlongen vermindert weefselschade en vermijdt nachtelijke transplantaties.
  In 2023 gebruikte UZ Leuven longen van de oudste donor wereldwijd (94 jaar).
• De oudste longtransplantpatiënt van UZ Leuven is momenteel 82 jaar en leeft inmiddels al 20 jaar met een getransplanteerde long. Nog indrukwekkender: de patiënt die het langst leeft met een getransplanteerde long, werd 33 jaar geleden getransplanteerd.
   

Met de 1500ste longtransplantatie als nieuwe mijlpaal kijkt UZ Leuven vol vertrouwen naar de toekomst.

Prof. dr. Laurens Ceulemans, longtransplantatiechirurg in UZ Leuven: “Ons transplantatiecentrum blijft pionieren in onderzoek naar innovatieve behandelingen en technieken. Zo werken onderzoekers aan betere behandelingen pre-transplantatie, zoals longvolumereductietechnieken en nieuwe medicatie, optimale bewaartechnieken voor donorlongen, de ontwikkeling van kunstlongen, gentherapie en effectievere behandelingen om afstoting te voorkomen. Het Leuvens longtransplantteam blijft zich ook inzetten voor een gepersonaliseerde aanpak.”

Foto  © UZ Leuven