Egypte, Kenia, Nigeria, Senegal, Zuid-Afrika en Tunesië zijn de zes eerste Afrikaanse landen die via de "tech transfer hub" patentloze mRNA-vaccins mogen produceren. Dat heeft directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesus van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bekendgemaakt in de marge van de tweedaagse Afrikaans-Europese top.

De WHO investeerde vorig jaar bijna 90 miljoen euro in de tech transfer hub, een soort van kenniscentrum waarin het Zuid-Afrikaanse biotechnologiebedrijf Afrigen samenwerkt met het onderzoeksinstituut SAMRC en vaccinbedrijf Biovac. Vanuit dat kenniscentrum moet de mRNA-technologie verder verspreid worden naar ontwikkelingslanden om de vaccinkloof te dichten. Momenteel hebben Pfizer, BioNTech en Moderna een monopolie op de productie van mRN A-vaccins tegen het coronavirus, maar daar wil onder andere de WHO verandering in brengen.

Ook de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel, de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen, de Franse president Emmanuel Macron en zijn Zuid-Afrikaanse ambtgenoot Cyril Ramaphosa waren aanwezig toen het nieuws werd bekendgemaakt. Ramaphosa reageerde opgetogen: "Dit betekent wederzijds respect, wederzijdse erkenning van wat we allemaal kunnen bijdragen, investeringen in onze economieën, investeringen in infrastructuur en in veel opzichten iets teruggeven aan het continent."

Ook WHO-topman Tedros ziet dit als een belangrijke stap vooruit en hekelt het huidige vaccinmonopolie. "Geen enkele gebeurtenis zoals de coronapandemie heeft aangetoond dat vertrouwen op slechts een handvol bedrijven voor het leveren van publieke goederen beperkend en gevaarlijk is."

De VN-organisatie zal de zes gekozen landen ondersteunen bij de uitrol van hun vaccinproductie. In maart opent de WHO een opleidingscentrum, waar het belangstellenden zal onderrichten in wetenschappelijk en klinisch onderzoek en productiecapaciteit.