De nieuwe minister van sociale fraude, Rob Beenders (Vooruit), kan via het regeerakkoord rekenen op ruime armslag. De regering voert maximaal de strijd op tegen sociale fraude en sociale dumping, steeds in overleg met de sectoren. Het voorschrijfgedrag wordt korter opgevolgd, behandelingen beter wetenschappelijk getoetst. Daar staat dan weer die andere minister van Vooruit, Frank Vandenbroucke, garant voor.

Een driesporenaanpak is het motto: voorkomen van sociale fraude, een versterkte handhaving door te investeren in voldoende mensen en technologische hulpmiddelen voor de sociale inspectiediensten en een effectief sanctioneringsbeleid.

De strijd tegen schijnzelfstandigheid en schijnwerknemerschap wordt versterkt. Idem dito voor datamining van zwartwerk en gebruik van gegevens geregistreerd in de zogenaamde witte kassa.

OCMW: audit mogelijk

De recente schandaalsfeer rond het OCMW van Anderlecht inspireerde de opstellers van het regeerakkoord  blijkbaar tot de volgende passage: “Bij vermoedens van fraude, misbruik of foutieve toepassing van de toekenningsregels, kan het desbetreffende OCMW eveneens worden geauditeerd, wat ertoe kan leiden dat dit tijdelijk onder curatele wordt geplaatst. De gemotiveerde beslissing tot auditen komt toe aan de minister van armoedebestrijding (intussen dus de minister van sociale fraude, Rob Beenders, red.). De regering beslist gemotiveerd op voorstel van de ministerraad over het onder curatele plaatsen.

Een actief opsporingsbeleid wordt gesteund door de rechtstreekse inzage -tenminste voor OCMW’s)- van alle nodige informatie, bankrekeningen en eigendommen (in binnen- en buitenland), van onder andere de Nationale Bank. Daartoe behoren ook  samenwerkingsakkoorden met andere landen zodat bijvoorbeeld de OCMW’s – bij een vermoeden van fraude - de mogelijkheid krijgen om buitenlands vermogen op te sporen in samenwerking met publieke en private partners. 

Bij sociale fraude valt sociale hulp weg en worden onterechte uitkeringen, premies en voordelen teruggevorderd. “We maken werk van een ruimer inkomensbegrip, waarbij we ook kijken naar de roerende inkomsten.”

Voorschrijfgedrag

De regering zal in overleg met de betrokken actoren een omvattende strategie definiëren en beginnen implementeren tegen uiterlijk 1 januari 2026. Dit plan moet ook inzetten op een sterkere bestrijding van fraude. Een en ander impliceert versterkte controles 

in samenspraak met de zorgverstrekkers, de mutualiteiten, het Riziv en de patiënten (mee opvolgen van elektronische facturatie), komt er opvolging van onder andere de prestaties en het voorschrijfgedrag van artsen, de facturatiegegevens, de aflevering van geneesmiddelen onder hoofdstuk 4, de overconsumptie van geneesmiddelen, controle op zorgberoepen, etc. Enkele hoofdlijnen:

• A priori kunnen enkel de behandelingen waarvoor voldoende wetenschappelijk bewijs is, vergoed worden. Behandelingen die vroeger relevant waren, zijn dat nu misschien niet meer. Overbodige en achterhaalde technieken schrapt men van de terugbetalingslijst. Die voortdurende bijsturing moeten worden verankerd in ons zorgsysteem.
• De wet niet-conventionele praktijken wordt opgeheven en er wordt voorzien in een maatregel voor het deel van de wet dat al uitgevoerd is. ”We zoeken daarbij wel een manier om wetenschappelijk onderbouwde therapieën onder de noemer osteopathie een plek te geven in ons zorgsysteem.”
• Er is nog te veel medische overconsumptie. Denk aan medicatie die te veel wordt voorgeschreven, dubbele onderzoeken of een te snelle doorverwijzing naar beeldvorming. “We zetten daarom in op gepaste zorg. Digitalisering en gegevensdeling voorkomt dubbel onderzoek, artsen worden geresponsabiliseerd op hun voorschrijfgedrag, de quota voor goedkope medicatie worden daar waar mogelijk opgetrokken, afbouwschema’s en medicatienazicht bij de apotheek worden verder verfijnd,…”
• In vergelijking met andere landen ligt het gebruik van (zware) medische beeldvorming via ioniserende straling te hoog. Naast de kostprijs worden sommige patiënten onnodig blootgesteld aan straling. Samen met de beroepsverenigingen spreekt men een duidelijk tijdspad af om het gebruik van medische beeldvorming drastisch te doen dalen. Met als principe dat enkel die beelden gerechtvaardigd zijn die noodzakelijk zijn voor de diagnostiek. Zowel de voorschrijvers als de radiologen worden daarbij geresponsabiliseerd, zegt het regeerakkoord. Opnieuw duikt de clinical decision support op, gekoppeld aan een  verplicht elektronisch voorschrift. Een internationaal gewogen norm legt het aantal aanvaardbare CT en NMR-onderzoeken vast. Wie boven de norm zit, wordt financieel gecorrigeerd. 

DGEC

Na evaluatie van de Dienst voor Geneeskundige Evaluatie en Controle (DGEC) zal het beleid inzetten op de samenwerking met de parketten en andere (inspectie)diensten zoals bv. de Federale Toezichtscommissie. Een multidisciplinaire aanpak in samenspraak met patiënten, zorgverstrekkers, de mutualiteiten en het Riziv moet leiden tot een objectief, transparant en kwalitatief controlesysteem. Om zo  de verstrekkers te identificeren die een afwijkend patroon vertonen in vergelijking met hun collega’s of niet-conform de aanbevelingen rond goede praktijkvoering werken.