In 2022 maakte 19,2% van de Belgen gebruik van de spoeddienst, een fikse stijging over de afgelopen tien jaar -met een tijdelijke daling tijdens de coronapandemie. Patiënten kunnen de spoeddienst zoals bekend bereiken via een 112-interventie (ziekenwagen- of MUG-vervoer), doorverwijzing door een arts of op eigen initiatief. Die laatsten, de 'zelfmelders' betalen meer remgeld om onnodig gebruik te ontmoedigen. Die groei is grotendeels toe te schrijven aan die zelfmelders.
Het IMA (InterMutualistisch Agentschap) zet enkele zaken op een rijtje. De IMA-atlas verzamelde een resem gegevens met kerncijfers.
- Het aantal zelfmelders stijgt, terwijl opnames met verwijsbrief stabiel blijven.
- 23,4% van de spoedbezoeken leidt tot een ziekenhuisopname, bij verwijzingen is dat 46,1%.
- Ouderen (80+) en jonge kinderen (<5 jaar) maken het meest gebruik van de spoeddienst.
- Bij ouderen leidt 60% van de spoedbezoeken tot een ziekenhuisopname.
Geografische en demografische verschillen
Aantal spoedopnames per ziekenhuis in 2022 (aantal per duizend)
| Alle opnames | Zonder verwijsbrief | Met verwijsbrief | |
| Brussels hoofdsted. Gewest | 347 | 277 | 67 |
| Vlaams Gewest | 235 | 153 | 76 |
| Waals Gewest | 335 | 240 | 86 |
| Onbekend | 246 | 157 | 86 |
| België | 277 | 192 | 78 |
- Het gebruik ligt een stuk hoger in Brussel en Wallonië (23,4%) dan in Vlaanderen (17,1%). De verschillen tussen de drie regio's situeren zich dus vooral in het aantal spoedopnames zonder verwijsbrief.In Brussel worden spoedopnames minder vaak gevolgd door ziekenhuisopnames (14,1%) dan in Vlaanderen (28,5%) en Wallonië (19,5%).
- Mannen (19,6%) bezoeken iets vaker de spoeddienst dan vrouwen (18,9%).
Verhoogde tegemoetkoming
Personen met verhoogde tegemoetkoming (VT's) wenden zich vaker tot de spoeddienst (26,1%) dan anderen (17,6%) en hebben vaker een verwijsbrief. Bij de oudere leeftijdscategorieën is dit verschil wel veel kleiner.
In 2022 behoorde 20% van de Belgen tot de groep van VT's. Dit statuut, gekoppeld aan een lage socio-economische status, vergroot de zorgtoegang maar heeft beperkingen in de nauwkeurigheid van inkomensinschattingen, licht het IMA-rapport toe. "Waarschijnlijk onderschat het het aantal mensen met een lager inkomen, terwijl het bij 65-plussers wellicht het aantal personen met een kwetsbare socio-economische status overschat."
Methodologie
Het gebruik van spoeddiensten wordt gemeten via facturatie van het A-honorarium (eerste zorg door spoedarts). Bij uitzonderingen wordt ook het C-honorarium (specialistische consultatie) meegerekend. Spoedopnames kunnen resulteren in een ziekenhuisopname, hoewel vooraf geplande opnames niet uitgesloten kunnen worden.
