Ook een (geamendeerd) wetsvoorstel om de federale databank Sciensano vrijspel te geven bij contact tracing covid-19, vindt geen genade in de ogen van de Raad van State. Dat blijkt uit een recent advies van 10 juni dat nu bekend werd. Vooral over de federale bevoegdheidsoverschrijding struikelt het advies.

Eerder werd een tracing-app door de Raad van State al afgekeurd omdat de federale regering daartoe geen bevoegdheid heeft. Nu gebeurt voor de tweede keer in de Kamer hetzelfde na een amendement op een eerder wetsvoorstel.

Het eerste wetsvoorstel was ingediend door kamerleden Robby De Caluwé (Open VLD), Frieda Gijbels (N-VA), Khalil Aouasti (PS) en Gilles Vanden Burre (Ecolo), Jessika Soors (Ecolo), Nathalie Gilson (MR), Nawal Farih (CD&V), Karen Jiroflée (SP), Cathérine Fonck (cdH) en de François De Smet (Défi).

Het amendement wou het oorspronkelijke wetsvoorstel wijzigen door het doel aan te passen: de bevoegde diensten ondersteunen bij hun inspanningen om de besmettingsketen van het coronavirus covid-19 te onderbreken, ‘door een databank waarvan de raadpleging beperkt wordt tot de bevoegde diensten’. Dat om gepaste, niet-bindende aanbevelingen uit te brengen aan personen die hoogrisicocontacten hadden met (vermoedelijk) geïnfecteerde patiënten. Er wordt omschreven dat de opsporingen verlopen via telefonisch contact of, wanneer dat niet mogelijk is, via een huisbezoek.

”Het amendement voorziet in een aantal definities om een en ander uit te klaren: het maakt een onderscheid tussen geïnfecteerde personen, vermoedelijk geïnfecteerde personen en personen met wie devoormelde personen in contact zijn geweest en voor wie een verhoogd risico is vastgesteld, alsook tussen de verschillende zorgverstrekkers en zorgverstrekkende instellingen. De federale minister is wel de verwerkingsverantwoordelijke. Ook artsen ‘van de betrokken collectiviteit met een kwetsbare bevolking” kunnen worden bevraagd."

Samenwerkingsakkoord

Voor de Raad van State moeten de federale overheid en de gemeenschappen een samenwerkingsakkoord sluiten om de agentschappen of ministeries van deze gemeenschappen aan te wijzen als verwerkingsverantwoordelijke: de federale overheid is alleen bevoegd om algemene regels te bepalen 'inzake de beperking van het recht op eerbiediging van het privéleven  die als minimumregeling geldt in welke aangelegenheid ook'.

Specifieke regelingen vaststellen om natuurlijke personen te beschermen bij de verwerking van persoonsgegevens over een bepaalde gemeenschaps- of gewestaangelegenheid, is een bevoegdheid van de betrokken gemeenschap of het betrokken gewest, luidt het droog.

Het wetsvoorstel blijft daarbij dus in gebreke. Dat geldt ook voor de verwerking, met die finaliteit, van persoonsgegevens die daarmee verband houden. Op grond van die bevoegdheid hebben de gemeenschappen ondertussen reeds een aantal regelingen uitgewerkt voor de contactopsporing en zij zijn daar ook bevoegd voor.

Tot slot: het federale niveau is bevoegd om gegevens te verwerken voor wetenschappelijk onderzoek. Maar het wetsvoorstel mixt beide bevoegdheidsniveaus: “Het voor advies voorgelegde wetsvoorstel kan in zijn huidige vorm enkel doorgang vinden indien het zou worden omgevormd tot een samenwerkingsakkoord waarvoor parlementaire instemming is vereist."

Nochtans kan de federale overheid zelfs gezondheidszorgbeoefenaars verplichten om de vereiste data in haar databank op te nemen. "Maar uit het voorgestelde artikel  kan worden afgeleid dat de beoogde organisatie van de verwerking van persoonsgegevens" enkel de werking van de contactcentra behelst. En dus veel te eng gericht is. Idem dito voor de aanlevering van de daartoe vereiste gegevens. Daar zit het federale niveau bij de gemeenschapsbevoegdheid inzake preventieve gezondheidszorg,

De conclusie is dan ook dat, zoals het amendement thans is opgevat, de federale overheid niet bevoegd is, zegt de Raad van State.

> Lees ook: Debacker reageert niet verrast op advies Raad van State corona-app

> Opinie: contactopsporing is dubbele schending van Eed van Hippocrates en beroepsgeheim