In zijn steeds zeer gewaardeerde bijdragen voor het tijdschrift van de Orde West-Vlaanderen, Q-ratio, signaleert dokter Ralph Pacqueu een vervelend probleem bij het ingaan van de bevolkingswachtdiensten voor huisartsen, met name een mogelijk verschillende tijdsspanne in aangrenzende wachtdienstgebieden. Dat noopt tot kringoverschrijdend overleg.

Het gesignaleerde probleem maakt deel uit van een uitvoerige uiteenzetting over de begrippen 'continuïteit' en 'permanentie' in de context van de Kwaliteitswet. Het is bekend dat die wet niet bepaald uitblinkt in duidelijkheid. Zo staat er geen exacte definitie in van zorgcontinuïteit, toch een essentieel begrip als het over zorgkwaliteit gaat. Daarnaast is er de permanentie, wat inhoudt dat de arts klaarstaat voor de bevolking en 'van wacht' is.

Voor de continuïteit staat een arts paraat voor zijn eigen patiëntenbestand, voor de permanentie staat de arts paraat voor de rest van de bevolking (wachtdienst).  Maar mogelijk vervelend is dat bij aangrenzende wachtdienstgebieden de bevolkingswachtdiensten op een verschillend moment ingaan. 

Voor de ziekenhuizen levert die permanentie geen hoofdbrekens op want de spoedopnames zijn steeds toegankelijk. In de eerstelijnszorg bestaat er dus soms een discrepantie in de wachtdienstperiodes.

"Vele huisartsenkringen en wachtposten starten de permanentie op een week- of vrijdagavond om 19u. Dat is historisch gegroeid omdat de wetgeving voor 2019 dat startuur beschreef en omdat de beschikbaarheidshonoraria voor huisartsen ingaan om 19u", legt dr. Pacqueu uit. Dat botst evenwel met de Kwaliteitswet en de Wet op de Uitoefening van de Gezondheidsberoepen (WUG). Die gaan uit van een avond- en weekendwacht die op 18u starten. Sommige kringen en wachtposten passen dat al toe, andere niet. En dus ontstaat een gat in de zorgcontinuïteit en de permanentie.

Probleem vermijden

Hoe vermijd je die kringgrensoverschrijdende problemen? De Orde wijst erop dat een arts tijdelijk de noodzakelijke zorg moet verlenen totdat een andere arts de zorgverlening kan verderzetten. De arts stelt dan de patiënt op voorhand in kennis van de onderbreking van de behandeling en brengt hem in contact met die arts waar hij terecht kan voor de zorgopvolging. Concreet houdt dat dus in dat een arts zorg moet verzekeren totdat een wachtdienst start, ook zo nodig in een andere huisartsenzone.

Uiteraard kan de gmd-houdende huisarts afspreken met een collega in de aanliggende zone om de zorg verder te zetten en bereikbaar te blijven tussen 18u en 19u. Maar het is aan te raden dat dit alles geregeld wordt tussen de kringen onderling.

Dokter Pacqueu besluit: "Zorgcontinuïteit en permanentie zijn twee moeilijke figuren. Er zijn vele overlappingen en ook vele onduidelijke omschrijvingen (...). Een en ander mag nog opgehelderd en toegelicht worden aan de artsen."