In een krakkemikkig vertaald advies uit het Frans gaat de Orde in op het beroepsgeheim van de behandelend arts in relatie met de bevoegdheid van een justitieassistent. Wat als die assistent zich tot de arts wendt met zijn mandaat om de voorwaarden na te gaan, opgelegd door een gerechtelijke overheid aan een patiënt? De arts moet zich hoeden voor een dubbele rol.

In die geschetste context kan de justitieassistent inderdaad contact opnemen met de behandelend arts om bijvoorbeeld de therapieopvolging te controleren en als hij bijkomende informatie nodig acht. Of om via de behandelend arts na te gaan of er werkelijk sprake is van een arbeidsongeschiktheid bij controle van de correcte uitvoering van een werkstraf.

De justitieassistent heeft de toestemming van de 'justitiabele' niet nodig om met diens arts contact op te nemen. Hij moet de gecontacteerde arts wel inlichten over de omvang en de inhoud van zijn opdracht, raadt de Orde aan.

De behandelend arts is gebonden aan het beroepsgeheim. Het feit dat de justitieassistent ook gebonden is aan het beroepsgeheim, volstaat voor de arts evenwel niet om hem gegevens, gedekt door het beroepsgeheim, toe te vertrouwen. De arts heft het geheim pas op:

• als de patiënt, die moet bewijzen dat hij aan de hem opgelegde voorwaarden voldoet, hem dit toelaat
• en als de gevraagde informatie relevant is en in verhouding staat tot het mandaat van de justitieassistent.

De nationale raad beveelt aan dat de arts de justitieassistent antwoordt in aanwezigheid van zijn patiënt of door zijn tussenkomst (bij medische verslagen, getuigschriften, enz.).

De justitieassistent heeft geen geheimhoudingsplicht ten opzichte van de opdrachtgevende overheid waaraan hij verslag uitbrengt over de zijn taken en waaraan hij de relevante elementen doorgeeft in het licht van het mandaat dat hij kreeg.

Geen dubbele rol

Verder kan de behandelend arts ook gevraagd worden om zich te verbinden aan de gerechtelijke overheid om de medische behandeling op te volgen en het gerecht te informeren (verslagen over de aanwezigheid van de betrokkene, zijn ongerechtvaardigde afwezigheid, eenzijdige  de behandeling onderbreken, de problemen die zich voordeden tijdens de behandeling, de situaties die een ernstig risico inhouden voor derden, enz.)[1].

Artikel 43 van de Code 2018 stelt dat de opdracht van deskundige voor rekening van een derde niet verenigbaar is met die van behandelend arts.

De medische deontologie verbiedt om de rol van zorgverlener met een therapeutische relatie en diegene die gezondheidstoestand van eenzelfde patiënt beoordeelt, tegelijk te vervullen als die aanvraag uitgaat van een derde. De finaliteit van beide rollen is niet verenigbaar. Een behandelingsopdracht verschilt van een deskundigenonderzoek in die zin dat ze een medische begeleiding door de arts inhoudt.

De arts kan een dergelijke opdracht aanvaarden:

• als de patiënt aan wie een sociale begeleiding of een medische behandeling wordt opgelegd, die wil volgen bij zijn behandelend arts,
• als de justitieassistent en de gerechtelijke overheid met deze keuze akkoord gaan en
• als de betrokken arts meent over de nodige onafhankelijkheid en objectiviteit te beschikken om hierop in te gaan.

Eerst moet hij zich er dan wel van verzekeren dat de patiënt begrijpt dat alle noodzakelijke informatie zal worden gecommuniceerd aan de opdrachtgevende overheid.

[1] Zie artikel 9bis van de wet van 29 juni 1964 over de opschorting, het uitstel en de probatie; artikel 35, §6, van de wet van 20 juli over de voorlopige hechtenis; artikel 62, §4, van de wet van 17 mei 2006 over de externe rechtspositie van de veroordeelden tot een vrijheidsstraf en de aan het slachtoffer toegekende rechten in het raam van de strafuitvoeringsmodaliteiten.

Het advies van de Orde leest u hier.