Nu het coronavirus aan een opmars bezig is, legt de Nationale Veiligheidsraad voor het eerst in maanden opnieuw verstrengingen op. Vanaf zaterdag worden mondmaskers op veel meer plaatsen verplicht, gaan de nachtwinkels vroeger dicht en zullen horecauitbaters klanten moeten vragen om gsm-nummer of e-mailadres achter te laten.

De afgelopen week raakten in ons land gemiddeld meer dan 190 mensen per dag besmet. Dat de Nationale Veiligheidsraad geen verdere versoepelingen meer zou aankondigen, was daarom al duidelijk. De 'fase 5' van het exitplan, dat vooral meer perspectief zou bieden aan de cultuur- en evenementensector, verdwijnt daarom nog zeker tot 1 september in de koelkast.

In plaats daarvan kondigde premier Sophie Wilmès op de persconferentie na afloop van de Veiligheidsraad een reeks verstrengingen aan. Die gaan vanaf zaterdag in. In eerste instantie wordt de verplichting om een mondmasker te dragen fors uitgebreid. Vanaf dit weekend is de bedekking van mond en neus verplicht in winkelstraten, publieke gebouwen, op markten, brocantes en kermissen, in horecazaken - behalve aan tafel - en op alle drukke plaatsen, privé of publiek. Elders blijven mondmaskers sterk aanbevolen, benadrukte de premier. "Zeker wanneer je vaststelt dat er veel volk is en dat de veilige afstand moeilijk te respecteren is."

Daarbovenop moeten de nachtwinkels vanaf zaterdag terug vroeger dicht. Toen de horeca mocht heropstarten mochten ook zij terug tot 1 uur 's nachts de deuren openen, maar de Veiligheidsraad schroeft dat nu terug tot 22 uur om "bijeenkomsten die tot risicovol gedrag kunnen leiden, te beperken", aldus Wilmès. De laatste weken doken er geregeld problemen op met cafégangers die vlak voor het sluitingsuur van de horeca nog snel drank gingen inslaan in nachtwinkels, om daarna op straat verder te feesten. De politie zal de controles op dat soort risicogedrag sowieso ook opdrijven, zei Wilmès nog.

Cafés en restaurants mogen nog altijd tot 1 uur openblijven, maar zullen klanten wel moeten vragen om hun e-mailadres of telefoonnummer achter te laten zodat die gemakkelijker verwittigd kunnen worden bij een besmetting. Klanten kunnen niet verplicht worden die gegevens vrij te geven - daarvoor is geen wettelijk kader - maar Wilmès verzekert wel dat de informatie na veertien dagen vernietigd zal moeten worden en niet gebruikt mag worden voor een ander doel dan de bestrijding van het coronavirus. De website van de FOD Economie zet tegen zaterdag een standaardformulier op de website.

Ook voor wie terugkeert van vakantie - ongeacht het transportmiddel - komt er een verplicht in te vullen formulier, al zal dat pas over enkele dagen beschikbaar zijn. Dat moet het voor de autoriteiten makkelijker maken om mensen op te volgen als er ergens in het buitenland een besmetting is geweest, maar kan vakantiegangers er ook aan herinneren dat ze - in geval van terugkeer uit een rode zone bijvoorbeeld - zich moeten laten testen en verplicht in quarantaine moeten, aldus Wilmès.

Heel wat nieuwe nationale regels dus, maar de burgemeester kunnen daarnaast ook nog lokaal ingrijpen als de epidemie op hun grondgebied heropflakkert, zei Wilmès. De afgelopen dagen gebeurde dat onder meer al in Antwerpen, waar burgemeester Bart De Wever de mondmaskerplicht op eigen houtje al uitbreidde. Lokale lockdowns behoren ook tot de mogelijkheid, maar sowieso moeten burgemeesters die extra preventiemaatregelen willen invoeren bovenop de nationale regels de regionale autoriteiten en de provinciegouverneurs raadplegen zodat de coronamaatregelen iet of wat coherent blijven voor het hele land, zei de premier. Het is ook aan de lokale besturen om te communiceren over de specifieke maatregelen voor hun gemeente.

Aan de contactbubbel van vijftien mensen per week wordt voorlopig niet geraakt. De experten in de federale evaluatiecel Celeval hadden aangeraden die terug te brengen tot tien, maar volgens Wilmès is de regel houdbaar als iedereen ze volgt. "We weten dat de meeste mensen die regel wél respecteren, en zij moeten niet gestraft worden want ze doen wat ze moeten doen", aldus de premier. "Als iedereen dat respecteert, zullen we die regel niet moeten aanpassen." Wilmès benadrukte wel dat de toegestane nauwere contacten met vijftien verschillende mensen per week geen verworvenheid zijn. "De bubbel is niet definitief. Het behoud ervan zal afhangen van eenieders gedrag."

Lees ook :

> Vlieghe: 'Niet fixeren op cijfer, moeten zo weinig mogelijk contacten hebben'

> Groen roept op advies van experten te volgen

> "Het is 5 na 12. Ik had kordate maatregelen verwacht " (epidemioloog Van Damme)