Het Rekenhof heeft ook dit jaar ernstige twijfels geuit over het financieel beheer van het Riziv, een van de grootste federale overheidsinstellingen met een budget van 44 miljard euro in 2020. Volgens het hof geven de rekeningen van het Riziv geen getrouw beeld van de financiële situatie en resultaten van het Riziv. De controle-instantie hekelt fouten in de jaarrekeningen en structurele tekortkomingen in de begrotingsopmaak.
Kamerlid Kathleen Depoorter (N-VA), kamerlid voor N-VA uit dan ook zware kritiek: “Het is onbegrijpelijk dat een instelling met een dergelijk belangrijk maatschappelijk mandaat er jaar na jaar niet in slaagt om haar financiële huishouding op orde te krijgen. In het verleden verstopte de minister zich achter de turbulente covid-crisis maar die hebben we al een hele tijd achter ons gelaten. Deze nalatigheid moet stoppen.”
Gebrek aan transparantie, ernstige fouten in boekhouding
Het Rekenhof stelt vast dat de financiële verslaglegging van het Riziv ernstige gebreken vertoont. Zo zouden de rekeningen niet zijn opgesteld volgens de wettelijke standaarden vastgelegd in de Koninklijke Besluiten van 2001 en 2014. De controle-instantie rapporteert fouten bij de verwerking van kosten en opbrengsten, onvolledige registratie van schulden, vorderingen, én onjuiste rapportering van reserves. Deze gebrekkige opmaak leidt ertoe dat de financiële positie van het Riziv onduidelijk blijft.
"Het Riziv is met een totaalbudget 44 miljard in 2020 één van de grootste financiële posten van de federale staat maar toch lukt het de instelling ook dit jaar niet om een degelijk financiële controle toe te laten", analyseert Depoorter.
Kathleen Depoorter uitte in de commissie Gezondheid van het federaal Parlement al eerder kritiek op deze gang van zaken: “Dit is nonchalant financieel beleid, de burger moet weten dat de middelen goed besteed worden en wanneer de overheid financiële transparantie steevast onmogelijk maakt, moet dringend worden ingegrepen. Het is cruciaal dat het budget transparante beheerd wordt. Ik roep de minister dan ook op om alle stukken op tafel te leggen en het Rekenhof zijn werk te laten doen. Wie met een enveloppe van 44 miljard aan de slag gaat, mag best financiële verantwoording afleggen aan de burger”.
Laattijdige indiening maakt controle onmogelijk
Het Riziv slaagt er dus opnieuw er niet in om zijn rekeningen tijdig of zelfs maar gedeeltelijk in te dienen, wat een nauwkeurige controle door het Rekenhof belemmert. Door deze vertraging worden bepaalde uitgaven en inkomsten niet in het correcte jaar geboekt, wat onder meer controle op het zorgpersoneelsfonds en ziekenfondsbudgetten moeilijk maakt. In zijn rapport haalt het Rekenhof het laattijdig aanleveren van de rekeningen dan ook aan als een tekortkoming maar daarnaast stelt het vast dat de regels rond vastgestelde rechten niet worden toegepast. Daardoor worden bepaalde uitgaven en ontvangsten niet in het correcte jaar ingeschreven. “Zo is het bijvoorbeeld onmogelijk om de uitbestedingen voor het fonds voor het zorgpersoneel te controleren of de toepassing van de boni en de mali van de ziekenfondsen,” licht Depoorter toe.
Gemiste vastgoedopbrengsten: kost van 19,3 miljoen euro
De verhuizing van het Riziv naar het Galileigebouw in Brussel, een besparingsmaatregel onder de federale ‘Redesign’ van de overheid, zou moeten bijdragen aan efficiënter gebruik van middelen. Uit het rapport blijkt echter dat het Riziv nalatig omgaat met vastgoedopbrengsten, waardoor de instelling bijna 20 miljoen euro misloopt. Zo werd een bedrag van 7,3 miljoen aan huur en 1,3 miljoen aan onroerende voorheffing niet geïnd, terwijl 10,7 miljoen euro aan renovatiekosten ten onrechte door het Riziv werd gedragen in plaats van de Regie der Gebouwen, luidt het nog.
Naast binnenlandse problemen wijst het Rekenhof ook op onduidelijkheden rond internationale vorderingen van het Riziv. De openstaande bedragen, in 2020 opgelopen tot 439,7 miljoen euro, worden door het Rekenhof in twijfel getrokken en kunnen wijzen op fouten in de boekhouding.
Depoorter laat weten dat ze deze kwestie blijven opvolgen en zal aandringen op structurele verbeteringen. "De budgettaire verantwoordelijkheid binnen de gezondheidszorg moet gewaarborgd blijven voor onze patiënten en zorgverstrekkers.”
> Het rapport van het Rekenhof leest u hier.
> "Ziekenfondsen heroriënteren"
> "Ziekenfondsen publiceren wel degelijk hun rekeningen" (Xavier Brenez)
