In de provincies Antwerpen en Henegouwen lopen proefprojecten met ‘streptokokken A testing’ door apothekers. Bvas wijst die verdere uitholling van het takenpakket van de huisarts resoluut af. Medi-Sfeer had al begin december de aandacht gevestigd op dit debat en verwees daarbij naar de uitspraken van dr. David Simon over de risico's van deze praktijken.

Met proefprojecten willen de lokale apothekersbonden Koninklijke Apothekersvereniging van Antwerpen (KAVA) en de Union Pharmaceutique du Hainaut Occidental et Central (UPHOC) nagaan of point-of-caretesting in de apotheken haalbaar is. Het initiatief loopt in samenwerking met respectievelijk de universiteiten van Antwerpen en Mons (Bergen).

In beide regio’s nemen een dertigtal apotheken deel. De proefprojecten gingen eerder deze maand van start voor een periode van drie maanden. Van voorafgaand overleg met de huisartsen was geen sprake, zeggen dr. Jos Vanhoof en dr. Johan Blanckaert van Bvas.

In de regio Antwerpen kregen de huisartsen van patiënten die in het project geïncludeerd werden een brief van KAVA: "Op … (datum) heeft bovenstaande patiënt zich aangeboden in de apotheek met keelpijn, waarna er een zelftest uitgevoerd werd in de apotheek, onder de begeleiding van een getrainde apotheker. (…) Met deze haalbaarheidsstudie willen we nagaan in welke mate het haalbaar is om point-of-care testing van streptokokken A in de apotheek te meten."

"KAVA is er zich van bewust dat de zelftest niet dezelfde standaard heeft als onderzoeken in een klinisch lab en dat een klinisch onderzoek aanvullend zeer belangrijk is", staat er verder nog in de brief. Bij een positief resultaat wordt de patiënt doorverwezen naar de huisarts, die kan nagaan of antibiotica nodig is. Ook als de uitkomst niet interpreteerbaar is, volgt een doorverwijzing. Is het resultaat van de zelftest negatief, dan biedt de apotheker een lokale symptomatische behandeling en paracetamol aan.

Sterke twijfels
Huisartsen twijfelen sterk aan een test waarvan al tien jaar geleden het gebrek aan toegevoegde waarde werd vastgesteld, zegt Bvas. De Belgische Commissie voor de Coördinatie van het Antibioticabeleid (BAPCOC) besliste in 2014 al om klinische scores of zelftests voor de behandeling van keelpijn niet aan te bevelen. Bvas bestempelt de projecten als ‘een slechte poging om aan geneeskunde te doen.’

In het protocol van de testing stelt BVAS vast dat het wetenschappelijk doel van de pilootstudie tweeledig is: het onnodig voorschrijven van antibiotica beperken en tijd vrijmaken bij huisartsen voor complexere en urgentere medische kwesties. "Het is niet de eerste keer dat de apothekers onder het mom van ‘tijd vrijmaken voor de huisarts' proberen het takenpakket van de huisarts te fragmenteren en zijn coördinerende rol te ondergraven", zeggen dr. Vanhoof en dr. Blanckaert. 

Voor Bvas is het project de zoveelste poging om het huisartsenberoep uit te hollen. "Apothekers zijn niet opgeleid om dat deel van de zorg op zich te nemen. In de werkgroep Kafka werkt BVAS actief mee aan het terugdringen van administratieve overlast. Maar in dit geval is van een constructieve samenwerking helemaal geen sprake. Integendeel, de proefprojecten van KAVA en UPHOC zijn in strijd met de wet op de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen (WUG-wet). Daarin staat dat niemand de geneeskunde mag uitoefenen die niet het wettelijk diploma bezit van doctor in de genees-, heel- en verloskunde of arts."

Lees ook : Screening op streptokokken in apotheken leidt tot discussie