Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke bestelt een federale audit over het dispuut met medisch toeleverancier Medista over het contract voor de opslag en verdeling van coronavaccins en voor het beheer van de strategische voorraad. Volgens Movianto, het bedrijf dat het contract uiteindelijk won, is het controversiële Israëlische onderzoeksbureau Black Cube aangezocht om een ambtenaar van de federale overheidsdienst Volksgezondheid en een Movianto-medewerker in de val te lokken.
De Belgische kmo Medista stond sinds april 2020 in voor de opslag en verdeling van de strategische voorraad geneesmiddelen, coronatesten en -vaccins. In 2022 besloot de federale overheidsdienst Volksgezondheid na een aanbesteding echter om het beheer over te laten aan de multinational Movianto. Het Belgische bedrijf trok daarop naar de Raad van State, maar ving daar bot.
Maar daarmee was de discussie niet afgerond. Medista beweert dat er ongeveer 5,3 miljoen euro aan onbetaalde facturen openstaat. Volgens de federale overheidsdienst Volksgezondheid zijn de aangerekende bedragen exorbitant en kan het bedrijf ze niet verantwoorden.
Medista stuurde eerder deze week nog een brief aan premier Alexander De Croo, Kamervoorzitster Eliane Tillieux en minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke, waarin het onder meer aangeeft de zaak in der minne te willen regelen. Het Laatste Nieuws kreeg lucht van die brief, net als N-VA-Kamerlid Kathleen Depoorter, die Vandenbroucke donderdag in de Kamer bevroeg. Enkele uren nadien verscheen op de website van HLN een bezwarende video waarop een ambtenaar bij de FOD uitlegt hoe ze Movianto zou hebben geholpen bij het winnen van de aanbesteding.
Vandenbroucke en FOD-voorzitter Dirk Ramaekers lichtten de hele zaak vrijdagavond toe op een persbriefing. De minister blijft erbij dat de gunning aan Movianto op een correctie manier is verlopen en verwijst daarvoor naar het arrest van de Raad van State dat Medista over de hele lijn ongelijk gaf. Maar Vandenbroucke wil wel een federale forensische audit naar wat nadien is gebeurd. Het kabinet heeft namelijk aanwijzingen dat de betrokken FOD-ambtenaar samen met een medewerker van Movianto en twee andere personen het slachtoffer is geworden van een operatie van Black Cube, een omstreden privaat onderzoeksbureau dat voornamelijk bestaat uit ex-leden van de Israëlische geheime dienst Mossad en eerder al door de gevallen Hollywoodproducent Harvey Weinstein werd aangezocht. Die aanwijz ingen zijn gebaseerd op vaststellingen van Movianto zelf, dat zou zijn benaderd door medewerkers van Black Cube.
Concreet zou de FOD-ambtenaar op een bepaald moment aangesproken zijn door een Movianto-medewerker, die op zijn beurt een aanbod had gekregen van de firma 'Edgewise Capital' om op zoek te gaan naar iemand met ervaring in Europese aanbestedingen in de farmasector. Zowel de Movianto-medewerker als de ambtenaar zijn ingegaan op een uitnodiging van ene Scott Baker, een managing director van de firma. Wat de ambtenaar betreft zou een gesprek eind mei zijn doorgegaan in Amsterdam, waar de bewuste beelden zouden zijn gemaakt. Ook van de Movianto-medewerker zouden beelden bestaan, opgenomen in Londen.
Movianto heeft het in de brief over "erg agressieve onderzoeksmethoden met gebruik van valse voorwendsels en valse namen" en "gekleurde vraagstelling" waarin de video's tot stand zijn gekomen, "in een specifieke context die Medista nooit heeft gecommuniceerd". De consultancyfirma, Edgewise Capital, bleek naderhand volgens het kabinet-Vandenbroucke en de FOD overigens volledig fictief. Online zou er ook nergens nog iets over terug te vinden zijn. In oktober kreeg de betrokken ambtenaar thuis een brief toegestuurd van de advocaten van Medista, met de melding dat er "ernstige fouten en strafrechtelijke inbreuken" zijn gepleegd en ze "best onmiddellijk ontslag kon nemen". Er wordt daarin ook melding gemaakt van een "minnelijke regeling ".
Bij Vandenbroucke klonk het vrijdag dat er hoe dan ook niets verkeerd is met ambtenaren die in het kader van een voortraject richting aanbesteding contact opnemen met mogelijk geïnteresseerde firma's en hen zelfs helpen als ze vragen hebben over de procedure. "Daar is niets mis mee en moedigen we zelfs aan. Hoe meer goeie kandidaten meedingen naar een contract, hoe beter, want dan kan je de prijs drukken". Alleen volgt nadien de officiële aanbestedingsprocedure zelf, waarbinnen alle kandidaten dezelfde informatie krijgen. Daar wordt volgens de FOD ook streng op gecontroleerd.
Maar de minister bestelt wel een forensische audit van de federale auditdiensten naar de hele gang van zaken. "Ik heb altijd gezegd dat als er een nieuw element opduikt, we dat laten onderzoeken (..) Hier is een bedrijf bezig met geld binnen te halen en een ambtenaar onder druk te zetten via Black Cube en advocaten. Ik vind dat bijzonder onethisch." Voor alle duidelijkheid: de minister noch de FOD kregen de bewuste videobeelden integraal te zien.
De betrokken ambtenaar, volgens Ramaekers "iemand met een zeer goede staat van dienst" bekijkt eventuele gerechtelijke stappen met een advocaat. Movianto is volgens het kabinet-Vandenbroucke al wel naar de politie gestapt.
