In een onderzoek van het Nederlandse vakblad Medisch Contact verklaarde ruim de helft van de vrouwelijke artsen dat ze het afgelopen jaar gehuild hebben op de werkvloer. Bij de mannen was dat een kwart. Een kwart van de totale populatie heeft al gehuild in aanwezigheid van een patiënt.

De onderzoekers voerden een online bevraging uit bij 776 Nederlandse artsen, onder wie huisartsen en specialisten. Ze bevestigden daarmee wat in de literatuur al eerder vermeld werd: artsen kunnen soms op het werk hun tranen niet in bedwang houden. De redenen daarvoor zijn uiteenlopend. Droefheid om het lot van de patiënt is één verklaring, maar meer persoonlijke factoren, zoals frustratie, spelen soms ook mee.

In het Nederlands onderzoek huilde een groot deel van de artsen uit medeleven met de patiënt of zijn naasten. Anderen huilden uit machteloosheid, omdat ze door de gestelde wetten en regels geen optimale zorg konden bieden. Maar ook de combinatie van een hoge werkdruk en een lastige thuissituatie is vaak de aanleiding om te huilen.

De helft van de ondervraagde artsen geeft aan zich vrij te voelen om te huilen op het werk. Ook huilen om privéomstandigheden wordt door ruim de helft van de respondenten als aanvaardbaar beschouwd. Ondanks deze begripvolle reacties, voelen de meeste artsen zich ongemakkelijk nadat ze gehuild hebben: ze ervaren hun eigen gedrag als onprofessioneel en zwak.

Ruim de helft van de respondenten vindt het acceptabel dat een arts al eens huilt tijdens een patiëntcontact. Het wordt niet als onethisch, onprofessioneel of belachelijk aangevoeld. Ook zijn artsen niet van mening dat huilen de kans op fouten doet toenemen. Het huilen van een arts wordt ervaren als een teken van betrokkenheid. Toch lijkt het wenselijk dat de arts zijn betrokkenheid op een andere manier tot uiting brengt, zo wijst de bevraging uit. Huilen om privéomstandigheden of hoge werkdruk in aanwezigheid van de patiënt kan voor de respondenten niet door de beugel.

Patiënten verdeeld

Maar wat denken de patiënten van een huilende arts? De meeste artsen voorspellen dat de patiënt hun tranen niet als bezwarend zal ervaren – het is immers een empathisch gebaar. Een peiling uitgevoerd door de Nederlandse omroep MAX wees uit dat de helft van de patiënten het ongepast vindt dat een arts in aanwezigheid van een patiënt huilt. Toch bleef meer dan helft vinden dat een huilende arts nog wel geschikt is om zijn beroep uit te oefenen. Voor 41% zijn tranen een blijk van empathie.