In 2017 liepen 64 klachten binnen bij de Orde der Artsen over welwillendheidsattesten (*). In 2018 verdubbelde dat aantal bijna (115 klachten). Op het totale klachtenpakket dat de Orde bereikt, staan de welwillendheidsattesten op de eerste plaats.
Een arbeidsongeschiktheidsattest is in ons land niet verplicht maar heel wat bedrijven kunnen het wel vragen vanaf de eerste dag afwezigheid wegens ziekte op het werk als ze dat in het arbeidsreglement opnemen. Het dient om die afwezigheid te rechtvaardigen maar daarvoor moet dan een gegronde medische reden bestaan.
Werkgevers en rechtbanken
Werkgevers behoren tot de grootste groep klagers bij de Orde voor het misbruik van die arbeidsongeschiktheidsattesten (welwillendheidsattesten). Logisch, omdat ze daar financieel en organisatorisch onder te lijden hebben. Daarnaast dienden het afgelopen jaar ook heel wat rechtbanken klacht in. Wellicht hebben de verkiezingen daarin een rol gespeeld: mensen vragen een ongeschiktheidsattest om niet te moeten opdraven als lid van een tel- of kiesbureau.
Prof. Michel Deneyer, ondervoorzitter van de Orde, beklemtoont dat het gros van de artsen deze welwillendheisattesten niet uitreikt. En als ze dat doen, zeker niet om zich te verrijken maar wel omdat ze meeleven met de patiënt en de zorgrelatie niet in gevaar willen brengen. “Dat neemt niet weg dat het fenomeen bestreden moet worden. Een medisch attest moet waarheidsgetrouw, objectief en bondig opgesteld zijn; het kan geen veronderstellingen of hypothesen aanreiken of bevestigen, enkel feiten. Jammer genoeg blijven valse of welwillendheidsattesten koploper van het aantal klachten bij de Orde.”
Prof. Deneyer raadt daarom artsen aan om een tekst van de Orde op te hangen in de wachtkamer ter preventie. De preventieve werking van die tekst is bewezen. De tekst luidt als volgt: “Het is nutteloos aan de dokter een attest te vragen dat niet met de waarheid strookt. Het zal u steeds geweigerd worden. Zowel een vals attest vragen als verstrekken wordt door de wet strafbaar gesteld. Art. 196-197-213-214 van het Strafwetboek.”
Een andere handige manier om toch de boot af te houden, is duidelijk als arts je twijfels te laten blijken aan de patiënt en hem desnoods te vragen om er zelf een nachtje over te slapen. De patiënt kan dan eventueel ’s anderdaags terugkomen als hij vindt dat hij er toch recht op heeft.
Vertrouwensrelatie niet misbruiken
Ook de Belgische Vereniging van Artsensyndicaten (Bvas) riep enkele maanden geleden alle artsen nog op om geen welwillendheidsattesten meer af te leveren voor politieagenten die niet echt ziek zijn maar zich massaal ziekmeldden als protestactie. Een arts mag geen welwillendheidsattest afleveren, zelfs al toont hij zich solidair met de motivatie van een patiënt.
Van patiënten wordt gevraagd dat ze die vertrouwensrelatie met hun arts niet misbruiken om een medisch niet-gerechtvaardigd ziektebriefje te bekomen.
(*) De term ‘welwillendheidsattest’ is geen officiële benaming. Hij wordt doorgaans gebruikt als er vermoedens rijzen dat artsen hun patiënten een attest afleveren, zuiver om hen terwille te zijn en zonder dat echt bewezen is dat een patiënt (arbeids)ongeschikt is. Officieel gaat het dus om een arbeidsongeschiktheidsattest. Soms wordt het ook uitgereikt buiten de werk-context, zoals hier. Een welwillendheidsattest uitreiken is in principe verboden. Er is wel een ‘variant’ mogelijk in een onderwijscontext, het zogenaamde ‘dixit’-attest: de arts noteert gewoon ‘de patiënt heeft gezegd dat…’(‘dixit’) zonder dat de arts het daarom eens is met die versie. Deze dixitattesten hebben een signaalfunctie.
> Lees ook:
valse-ziektebriefjes-ldquo-schadelijk-en-te-sanctioneren-rdquo-eist-het-nsz
