De Universiteit Antwerpen heeft officieel het gloednieuwe onderzoekscentrum Vaccinopolis geopend op de Campus Drie Eiken. Dit in aanwezigheid van vicepremier en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke.

In het gebouw zullen kandidaat-vaccins tegen allerhande ziekteverwekkers en infectieziektes zoals kinkhoest worden uitgetest en geëvalueerd. Dat moet de strijd tegen nieuwe en bestaande ziektes versnellen. Er zal ook onderzocht worden hoe de gekende griepvaccins verbeterd kunnen worden.

"Corona heeft ons met de neus op de feiten gedrukt", zegt de drijvende kracht achter het project, vaccinoloog Pierre Van Damme (UAntwerpen). "Dit centrum zet België internationaal op de kaart. Samen met al onze partners willen we hier een innovatief ecosysteem in pandemiebestrijding uitbouwen."    

Dat is dringend nodig, stellen de ontwikkelaars. Het klimaat verandert, mensen wonen dichter op elkaar, we reizen vaker en we worden ouder. Deze evoluties zorgen voor een snelle verspreiding van virussen. 

Vaccinopolis speelt zo handig in op de noden in de farmasector. Op het Europese vasteland is er geen enkele vergelijkbare faciliteit van deze grootorde. Ook de strategische locatie in Europa moet diverse samenwerkingen aantrekken.   

Wat Vaccinopolis uniek maakt, is de mogelijkheid om CHIM-studies uit te voeren. CHIM staat voor Controlled Human Infection Model en betekent dat testpersonen eerst een vaccin of een placebo en nadien een verlaagde dosis ziekteverwekker krijgen toegediend. Zo kunnen de onderzoekers testen óf en hoe een bepaald kandidaat-vaccin werkt. Elke studie wordt vooraf goedgekeurd door een onafhankelijke ethische commissie en door de regelgevende autoriteiten (FAGG). 

De architecten hebben gekozen voor een huiselijke sfeer in het gebouw, en dus geen kille, steriele ziekenhuisomgeving. Op amper veertien maanden was alles klaar. Vaccinopolis telt dertig bedden.

Het gebouw is er in een recordtempo gekomen: in veertien maanden. “Doorgaans vraagt de realisatie van een dergelijk project vier tot vijf jaar”, weet hoofdarchitect Roy Pype (Proof of the sum). “Maar de omstandigheden waren uitzonderlijk: Covid-19 bewijst dat virussen snel en onverwacht kunnen toeslaan.”

Er werd snel gewerkt, maar op het vlak van bioveiligheid werd niets aan het toeval overgelaten. Er gelden in het hele complex strenge decontaminatieprocedures en speciale filters filteren alle uitgaande lucht.

Samenwerking ULB

De federale overheid investeerde 20 miljoen euro in Vaccinopolis en in het Institute for Medical Immunology van de ULB. Er wordt nauw samengewerkt met de Brusselse universiteit: zij gooit hoge ogen wat menselijke vaccinimmunologie betreft en doet dit voortaan vanuit een hoogstaand immunologisch laboratorium.

Ook privépartners investeerden in de realisatie van Vaccinopolis. Vanuit het relanceplan van de Vlaamse overheid werd eveneens 5,3 miljoen euro ter beschikking gesteld voor de uitbouw van een innovatie-ecosysteem in pandemiebestrijding, zoals aangegeven in het routeplan 2030 van Voka-Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland.