De bijzonder Kamercommissie die zich moest buigen over de manier waarop de coronacrisis is aangepakt, zit in de laatste rechte lijn. Er ligt een basistekst op tafel waarop de verschillende fracties nog amendementen kunnen indienen. Woensdag volgt de stemming in de commissie. Die in de plenaire volgt pas na het zomerreces.

De commissieleden zijn al een tijdje geleden gestart met hun zoektocht naar een consensus over een eindrapport en de daaraan verbonden aanbevelingen. Dat gebeurde op basis van een tekst van commissievoorzitter Robby De Caluwé (Open Vld). Die tekst werd de afgelopen weken besproken en aangepast, met alle partijen samen, legt De Caluwé uit. "Over heel veel punten bereikten we een (quasi) consensus. Die tekst is nu de basistekst die zal geamendeerd worde n, vanuit meerderheid en oppositie."

Bedoeling is dat de verschillende fracties tegen maandag amendementen indienen. Dinsdag volgt dan de bespreking en woensdag de stemming. Het is afwachten of ook de oppositie het rapport zal goedkeuren. Voor Vlaams Belang zal dat wellicht niet het geval zijn. De extreemrechtse partij sloeg enkele weken geleden immers de deur van de commissie al achter zich dicht.

In de ontwerptekst, die Belga kon inkijken, wordt gepleit voor een nieuw pandemieplan. Het vorige dateerde van 2006, maar werd niet geactualiseerd en was niet aangepast aan de zesde staatshervorming. Bedoeling van de commissie is dat voor eind 2022 een nieuw nationaal noodplan voor pandemieën het levenslicht ziet. Het plan moet worden afgestemd met andere crisisplannen en moet minstens elke drie jaar worden ingeoefend en geüpdatet of in herinnering worden gebracht.

Het rapport staat ook stil bij de ingewikkelde staatsstructuur in ons land. Die werd tijdens de meer dan 40 hoorzittingen geregeld aangewezen als vertragende factor in de besluitvorming. Daarbij weerklonk vaak de roep om "eenheid van commando". De tekst merkt op dat in een federaal land als België niet kan worden gedacht aan één figuur die de nodige beslissingen neemt. Hij schuift daarom het Overlegcomité als geschikt orgaan naar voren.

De bijzondere commissie beveelt in de ontwerptekst ook een hervorming van het Crisiscentrum aan, zodat het permanent de crisis- en risicobeheersingsinstrumenten en -plannen kan bewaken en eventueel kan laten actualiseren door de bevoegde departementen. Binnen het Crisiscentrum zou ook een "Belgian Forward Looking Cell" worden opgericht. Die moet prioritaire risico's identificeren en nieuwe dreigingen en fenomenen monitoren.

Het rapport wijst ook op het belang van voldoende strategische reserves op elk ogenblik. De vernietiging van de strategische stock mondmaskers die vorig jaar aan het licht kwam, is wellicht niet vreemd aan die aanbeveling. Zo stelt commissie voor roterende strategische stocks aan beschermingsmateriaal, medisch materiaal en medicijnen op nationaal niveau aan te blijven houden.

Bij haar aantreden duidde de regering-De Croo met Pedro Facon onmiddellijk een coronacommissaris aan. In de aanbevelingen wordt de rol van de commissaris behouden. Bij het begin van een toekomstige crisis moet het Overlegcomité uiterlijk binnen de 24 uur na het ingaan van de federale fase - en sneller indien nodig - een commissaris aanduiden en de strategische doelstellingen vastleggen die zijn basisopdracht zullen vormen.

Bij de oppositie viel vrijdagnamiddag al enige teleurstelling te noteren. "Er staan goede dingen in het ontwerprapport, maar er is te weinig durf om het gezondheidsbeleid in België diepgaand in vraag te stellen, terwijl net dat problemen constant naar boven kwam tijdens de hoorzittingen", aldus cdH-fractieleidster Catherine Fonck.