In de Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding van het Vlaams parlement ontspon zich een discussie over het huisartsentekort, op gang gebracht door een vraag van Maaike De Rudder (CD&V). Er ontspon zich een geanimeerde discussie toen ook Freya Saeys (Open VLD) en Koen Daniels en Elke Sleurs (N-VA) zich in het debat mengden met interessante opmerkingen over administratieve overlast, de positie van de soloarts en de kritiek op de New Deal.

Maar eerst dus kreeg minister Crevits (CD&V) een vraag over het huisartsentekort van haar partijgenote Maaike De Rudder: "Het is niet meer zo gemakkelijk als vroeger om een afspraak te krijgen bij de huisarts. In veel huisartsenpraktijken is het zo druk dat nieuwe patiënten niet meer langs kunnen komen. Wie een vaste huisarts heeft, moet soms dagen wachten om op consultatie te kunnen gaan. Het is een probleem dat vroeger vooral voorkwam in de grote steden, maar dat zich nu ook steeds meer in kleinere gemeenten laat voelen. Zo ook in het Waasland, waar er minder dan 90 actieve huisartsen zijn per 100.000 inwoners.” Haar vraag: “Wat doet de Vlaamse Regering nu al en wat kan ze nog doen om te zorgen dat iedere Vlaming in de nabijheid van zijn woonplaats een huisdokter kan consulteren?”

20% meer consultaties

De minister verwees naar de oorzaken van het tekort die inmiddels wel goed bekend zijn. Ze gaf ook een cijfer dat bleef hangen: “Op 15 jaar tijd zijn er bijna 20 procent meer consultaties bij de huisartsen.” Verder refereerde Hilde Crevits onder meer aan het lopende capaciteitsonderzoek van Domus Medica, samen met UGent en Het Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn (VIVEL). Ze beklemtoonde nog dat de zorgtoegankelijkheid een van de basisopdrachten is van de huisartsenkringen. En dat er heel wat steunmaatregelen lopen: de renteloze lening van maximaal 35.000 euro onder meer. Daarbovenop is de extra renteloze lening van 10.000 euro voor wie investeert in bijkomende ruimte of infrastructuur voor samenwerking met een praktijkondersteuner of praktijkverpleegkundige. 

Proefprojecten, verzuipende soloartsen

Minister Crevits gaf ook toelichting bij proefprojecten in 13 eerstelijnszones: “Er gingen er al zes van start. Zeven zijn begin 2023 opgestart. De zes bestaande zijn te vinden in Vorselaar, Diegem, Merchtem, Wommelgem, Genk en Sint-Truiden. De zeven die begin dit jaar opgestart zijn, zijn te vinden in Sint-Niklaas, Zelzate, Zwijndrecht, Geel, Ooigem in Wielsbeke, Kortrijk en Hoeilaart.

Freya Saeys (Open VLD) nam het op voor de soloartsen en de gepensioneerde artsen die blijven werken en in het overzicht van de minister kennelijk vergeten werden. “Ik merk vooral dat soloartsen op dit moment zeggen dat ze verzuipen, dat ze dit niet meer aankunnen. Ook heel wat gepensioneerde huisartsen zeggen dat ze eigenlijk graag nog een aantal jaren hadden doorgewerkt, maar op dit moment zien ze zich dat gewoon niet meer doen om dat nog zoveel jaren op die manier vol te houden.

De lopende studie zou volgens haar vooral moeten uitzoeken hoeveel uren er gewerkt wordt per huisarts. “Er moet eigenlijk veel meer actie genomen worden, ook naar die soloartsen. Dat is immers een zeer, zeer grote meerderheid op de dag van vandaag. De meerderheid van onze artsen is ook 50-plus. Houd daar dus alstublieft rekening mee, want als we die artsen nog kwijtraken dan komt onze eerste lijn volledig onder druk te staan.”

Bureaucratie verzekeringen

Interessant was ook de tussenkomst van Koen Daniëls (N-VA. “Ik heb recent een private situatie meegemaakt waarin de arts voor elke verzekering een ander formulier moest invullen waar hetzelfde op stond. Er is bijvoorbeeld een hospitalisatieverzekering, de CM vraagt iets, er is een papier van de werkgever en dan nog een papier voor de aanvullende beroepsinkomenverzekering.”

“Ik dacht, we laten er eentje invullen en sturen dat naar iedereen, maar nee hoor. Ze stuurden het terug en vroegen om een exemplaar op hun eigen formulier. Vervolgens krijg je een voorschrift voor kinesitherapie, in Helena, en ook dat wordt teruggestuurd want er moet een officiële handtekening op. Die arts is vier keer hetzelfde blad aan het invullen op papier. Dat is complete waanzin. Dat wilde ik nog even aangeven. U kunt daar inderdaad niets aan doen, maar ik hoop dat al die verzekeringen en zo afspreken om met één papier te werken, dat ze overal aanvaarden.”

Hilde Crevits antwoordde op de tussenkomst van Freya Saeys dat aandacht en steun voor de soloartsen zeker nodig is. “Alle hulpmaatregelen die we bieden, gelden echter ook voor soloartsen.” Anderzijds: “Ik weet niet of het cijfer bekend is, maar meer dan 90 procent van de startende huisartsen gaat werken in een groepspraktijk.”

En ze gaf ook indirecte kritiek op de federale planning: “Het blijft mij droef te moede dat bij onderzoek over hoeveel artsen er mogen starten, blijkt dat er minder jongeren mogen starten door het feit dat de Vlaamse artsen meer werken en dus meer patiënten hebben.”

Tot slot luidde haar antwoord op de vraag van Koen Daniëls: “Over de parapluattesten, zoals ze heten, loopt er overleg met onze federale vrienden om onnodige ziekteattesten af te schaffen. Ik wil graag benadrukken dat veel van die attesten niet vanuit het beleidsdomein welzijn en zorg worden gevraagd, maar wel uit allerhande andere beleidsdomeinen. Ik heb ook al gereageerd op de oproep van de federale overheid om overbodige attesten af te schaffen.  Ik verwijs ook naar het ‘only once’-principe. Als je iets geeft aan de overheid, moet dat eigenlijk kunnen worden gedispatcht naar de andere plaatsen. Ook in welzijn en zorg kunnen we daarin stappen vooruitzetten. Ik ben daar zelf ook vragende partij voor. En ook Assuralia zou dat kunnen doen voor haar partners.”

New Deal

Elke Sleurs (N-VA) wou van de minister nog weten wat ze vond van de kritiek op de New Deal van de federale minister vanuit syndicale hoek. “Hoe ziet u die kritiek, minister? Is er voldoende overleg zodat de Vlaamse en federale maatregelen elkaar niet overlappen, maar integendeel, zodat de twee niveaus coherent samenwerken aan de eerstelijnsgezondheidszorg?”

"Collega Sleurs, ja, ik heb begrepen dat zeker de Belgische Vereniging van Artsensyndicaten niet zo happy was met dat federaal plan, die New Deal. In Vlaanderen proberen we met onze maatregelen te gaan zoeken naar waar de noden zijn en hoe we faciliterend kunnen optreden: om te starten, als je bouwt, om er meteen voor te zorgen dat er ruimte is om een verpleegkundige of helper mee in te zetten. Ik hoop dat dat echt ook het inzicht kan brengen dat je niet alles alleen kunt doen.”