De Franstalige tak van de diabetesvereniging vindt een wetsontwerp van minister Pierre-Yves Dermagne over de verwerking van persoonsgegevens onaanvaardbaar. Het zou verzekeraars systematisch toegang verschaffen tot gezondheidsdata zonder voorafgaande toestemming van de verzekerden.

De diabetesvereniging kon de tekst in kwestie inzien. Het ontwerp zou voor verzekeringen "voor bepaalde doeleinden" een en ander willen regelen waar het de verwerking van persoonsgegevens over gezondheid betreft. Dat om meer rechtszekerheid te bieden aan verzekeraar en verzekerde, en anderzijds de persoon te beschermen van wie de persoons-gezondheidsgegevens worden verstrekt en gebruikt. Tot slot moet zo het management van verzekeringsovereenkomsten en met name van letselschadevorderingen efficiënter worden.

Geen toestemming

In de praktijk wil het wetsontwerp de verzekeraar ontheffen van de verplichting om de uitdrukkelijke toestemming van de verzekerde te krijgen om diens gezondheidsgegevens mee te delen. Doekje voor het bloeden: de verzekeraars zouden een taak van algemeen belang uitoefenen die bedoeld is om het vermogen van de verzekerde te beschermen bij een schadegeval. Volgens de opsteller van de tekst zou deze omkering van de wetgeving in het belang van de verzekerden zijn, aangezien de maatregel het schadevergoedingsproces versnelt.

Volgens de Diabetesvereniging is de tekst volledig in strijd met artikel 9.1 van de Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming (GDPR), dat bepaalt: "De verwerking van persoonsgegevens is verboden waaruit de raciale of etnische afkomst blijkt, de politieke opvattingen, de godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging, of het lidmaatschap van een vakvereniging, alsook de verwerking van genetische gegevens, biometrische gegevens om een natuurlijke persoon eenduidig te kunnen identificeren, gegevens die de gezondheid betreffen of gegevens die verband houden met het seksuele leven of de seksuele geaardheid van een natuurlijke persoon."

Twee uitzonderingen

Er zijn slechts twee uitzonderingen mogelijk op de toepassing van dit artikel: als de betrokkene uitdrukkelijk instemde met de verwerking van dergelijke persoonsgegevens voor een of meer specifieke doeleinden; of nog: als de verwerking van dergelijke gegevens noodzakelijk is wegens zwaarwichtig algemeen belang, op grond van het recht van de Unie of van een lidstaat, dat evenredig moet zijn met het nagestreefde doel, en tevens moet voorzien in passende en specifieke maatregelen ter bescherming van de grondrechten en de fundamentele belangen van de betrokkene.

De vereniging wijst erop dat gegevensverwerking voor algemeen belang in de GDPR-wet is opgenomen en dat verwerking door verzekeraars daar niet onder valt. Verzekerings- en herverzekeringsondernemingen vervullen geen taak van openbaar belang, aldus de vereniging, aangezien het gaat om ondernemingen met winstoogmerk die in de eerste plaats gericht zijn op winst.

Tot slot zegt de Diabetesvereniging dat de tekst in strijd is met het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens, waarin het recht op eerbiediging van het privé-leven, het familie- en gezinsleven, de woning en de correspondentie zijn verankerd. Persoonlijke informatie over een patiënt maakt deel uit van het privé-leven van de patiënt.

Wat is het nut?

Afgezien van vragen over de wettigheid, plaatst de vereniging vraagtekens bij het nut van dit wetsontwerp. Overeenkomstig artikel 58 van de wet van 4 april 2014 (verzekeringen) is de aspirant-verzekeringnemer immers verplicht bij de overeenkomst aangifte te doen van alle omstandigheden die hem bekend zijn en die hij redelijkerwijs moet beschouwen als elementen voor de verzekeraar om het risico te beoordelen.

Bij opzettelijk verzuim of een onnauwkeurigheid in de aangifte van het risico kan de verzekeraar de nietigheid van de overeenkomst inroepen, zelfs als geen schade is veroorzaakt, en zijn de verschuldigde premies tot op het ogenblik waarop hij van dit opzettelijk verzuim of deze onnauwkeurigheid kennis kreeg, aan hem verschuldigd. Het is dan ook de vraag waarom een verzekeraar toegang moet hebben tot het volledige medische dossier van een verzekerde zonder diens voorafgaande toestemming.

Bedreiging voor het medisch beroepsgeheim

Voor de professoren Régis Radermecker, secretaris-generaal, en Laurent Crenier, voorzitter van de vereniging, is de tekst van het wetsontwerp des te schokkender omdat elke verzekeraar, ook die zonder contractuele band met de patiënt, toegang zou kunnen krijgen tot diens medische gegevens onder het voorwendsel van een snellere afwikkeling van de vergoedingsprocedure.

Als vereniging die de rechten en belangen van diabetici verdedigt, heeft de Diabetesvereniging bijzondere aandacht voor deze kwesties en beschouwt ze  deze tekst als niets minder dan een bedreiging voor het medisch beroepsgeheim. De vereniging heeft een ontmoeting met minister Pierre-Yves Dermagne voorgesteld om haar standpunt toe te lichten. Voorlopig ontving ze nog geen antwoord ontvangen van het kabinet van de minister.

> Hier vindt u het wetsontwerp

> Correct gebruik gezondheidsgegevens onder druk (Dr. J. de Toeuf)