Begin vorige week berichtte Het Nieuwsblad dat Domus Medica zich voorstander had verklaard van een jaarlijkse verplichte medische controle voor artsen. Belga pikte het artikel op, zodat het de volgende dag door vrijwel de hele Vlaamse pers geëchood werd. Domus Medica wil een iets genuanceerder en correcter boodschap laten weerklinken.

Aanleiding voor het bericht in Het Nieuwsblad: enkele dagen eerder was (opnieuw) een huisarts uit het leven gestapt. Het Nieuwsblad contacteerde Domus Medica, waar men eenvoudig verwees naar het rapport ‘Suicidepreventie bij (huis)artsen’, dat deze lente gepubliceerd werd. Het journalistieke werk ging zijn eigen weg, met de bovenvermelde boodschap als resultaat: Domus Medica zou van plan zijn het medisch korps manu militari op de sofa te leggen, om na te gaan of het daarboven nog wel allemaal goed zit.

Diezelfde dag al uitte Bvas-voorzitter Marc Moens bedenkingen bij het voorstel. “We zijn even bezorgd over de gezondheid en het psychische welzijn van onze collega’s, maar het idee is er ver over”, zei dr. Moens. “Verplichte controles zouden net nog meer stress veroorzaken.”

‘Suïcidepreventie bij (huis)artsen’ is een lijvig rapport dat naast epidemiologische gegevens en een overzicht van de risicofactoren, een hele reeks aanbevelingen voor de preventie van suïcide formuleert.

Het 103 pagina’s tellende document is niet over één nacht ijs gegaan. Zowel de epidemiologische gegevens als de aanbevelingen werden verzameld niet alleen vanuit de literatuur, maar ook via drie andere methoden: interviews met deskundigen (huisartsen, psychiaters, psychologen, enzovoort), een open digitale postbus (waar iedere huisarts zijn antwoord op een paar gestandaardiseerde vragen over preventie kwijt kon) en een online bevraging bij de Vlaamse huisartsen. Het resultaat van vier jaar werk is beschikbaar op de site van Domus Medica.

Uit de context gerukt, fout weergegeven

“We betreuren dat uit een geheel van meer dan 20 aanbevelingen er één uitgelicht werd”, meldt de koepel. En ze is dan nog verkeerd geciteerd ook. De betrokken aanbeveling luidt letterlijk: “(Drie)jaarlijkse screening/preventieonderzoek/arbeidsgeneeskundig onderzoek al dan niet verbonden aan de toekenning van accreditering, web-based of bij de arbeidsgeneesheer.”

Al dan niet. “We laten beide mogelijkheden juist open”, wijst Domus Medica de berichtgeving terecht. “Het gaat om suggesties die uit ons onderzoek naar voren kwamen, maar implementering kan alleen na een breder debat.”

Laat dat advies in het rapport nu net gepaard gaan met een nuancerend commentaar van één van de geraadpleegde experts: “Als we met een verplicht onderzoek het best mensen kunnen helpen, is dat voor mij ok, maar ik denk niet dat het veld daarvoor staat te springen, dus ik zou de deur openzetten, de toegang mogelijk maken, de weg tonen en dit positief proberen te realiseren. Bij een verplicht arbeidsgeneeskundig onderzoek met daaraan gekoppelde accreditering? Dan ga je op onderzoek omwille van je accreditering en niet omwille van je gezondheid.”

Een globale aanpak

Domus Medica pleit voor een brede aanpak bij de preventie van psychische problemen bij (huis)artsen. Mogelijke maatregelen worden in het rapport geëchelonneerd naargelang ze kunnen worden toegepast op microniveau (de huisarts zelf), mesoniveau (familie en vrienden) en macroniveau (het beleid).

Als reactie op de persheisa somt Domus Medica nog een paar aanbevelingen uit het rapport op. Eén daarvan is aandacht voor de werkomstandigheden, die bijvoorbeeld kunnen worden verbeterd door het aanbieden van administratieve steun, het uitbouwen van de wachtposten en het opzetten van een systeem dat vervangingen vergemakkelijkt. Zelfmedicatie moet ontmoedigd worden, wat inhoudt dat iedere arts een huisarts kiest en raadpleegt. Daarnaast moet er gewerkt worden aan het verwachtingspatroon van de patiënten ten opzichte van de beschikbaarheid van de (huis)arts.