De nieuwe praktijkgids focust op empathische en multidisciplinaire ondersteuning van patiënt en naasten tijdens het volledige euthanasietraject. De leidraad komt er op 28 mei 2025, de verjaardag van de invoering van de Belgische euthanasiewet.

Dan wordt dus de Praktijkleidraad Begeleiding van een Euthanasietraject: Een houvast voor artsen en andere zorgverleners bij het ondersteunen van patiënten en hun naasten, gebaseerd op praktijk- en zorgnoden gelanceerd. De leidraad biedt artsen en andere zorgverleners concrete handvatten voor de begeleiding van patiënten en hun naasten doorheen het volledige euthanasieproces — van het eerste verzoek tot de nazorg na uitvoering.

Leidraad gaat verder dan bestaande richtlijnen

"De leidraad werd ontwikkeld door onze Onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde (VUB & UGent)" lichten professor Kenneth Chambaere en Dr. Romy Van Rickstal toe. "Ze gaat verder dan de bestaande richtlijnen die vaak juridisch en technisch van aard zijn, en biedt zorgverleners praktische ondersteuning voor persoonsgerichte, empathische en multidisciplinaire begeleiding, met expliciete aandacht voor onder andere zorgcontinuïteit, heldere communicatie, spirituele zorg, en het betrekken van kinderen in het traject."

Zo krijgen zorgverleners aanbevelingen over:

• Het belang van duidelijke, begrijpelijke communicatie met zowel patiënten als hun naasten over het proces en de wettelijke voorwaarden, inclusief het feit dat euthanasie geen afdwingbaar recht is.
• De nood aan gezamenlijke én aparte gesprekken met patiënten en hun naasten om druk of beïnvloeding te detecteren en autonomie te respecteren.
• Praktische ondersteuning bij de uitvoering, zoals tips voor het plannen van de timing, het voorbereiden van de ruimte, en het begeleiden van afscheidsrituelen.
• Betrekken van kinderen via aangepaste uitleg, vertrouwenspersonen en nazorg.
• Inzetten op palliatieve deskundigheid en multidisciplinaire samenwerking van bij de start van het traject.
• Zelfzorg voor artsen en teamleden, met aandacht voor de emotionele impact en het belang van reflectie via debriefings.
   

De leidraad is het resultaat van een intensief co-creatief proces met professionals en experten uit diverse disciplines, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaring. Vanaf 28 mei is de leidraad hier beschikbaar in het Nederlands en Frans.

"Deze leidraad wil zorgverleners houvast bieden in het omgaan met de vaak emotioneel beladen, ethisch complexe en relationeel delicate aspecten van euthanasie. Ze is bedoeld als levend document dat meegroeit met nieuwe inzichten en noden uit het werkveld." besluit professor Chambaere.