Onderzoekers van het VIB-KU Leuven Center for Brain & Disease Research hebben een nieuw mechanisme ontrafeld dat een rol speelt in een vroeg stadium van de ziekte Alzheimer. Dat meldt Stichting Alzheimer Onderzoek, die de studie financierde. De bevindingen zouden kunnen leiden tot een betere behandeling van Alzheimer.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) lijden ongeveer 220.000 Belgen aan dementie. 60 à 70 procent daarvan heeft de meest voorkomende vorm van dementie, de ziekte van Alzheimer. Wereldwijd gaat het om miljoenen mensen. De aantallen zullen volgens de WHO de komende jaren nog stijgen vanwege de vergrijzing. 

De ziekte van Alzheimer wordt gekenmerkt door een toenemend verlies van cognitieve functies, geheugenstoornissen en gedragsveranderingen. De laatste jaren is er vooruitgang geboekt in het onderzoek naar de onderliggende mechanismes van de ziekte, maar er is nog steeds geen genezing. 

Belangrijk eerder onderzoek wees al uit dat de vorming van zogenaamde amyloïde plaques in de hersenen in verband kan worden gebracht met Alzheimer. Nieuw onderzoek suggereert echter dat er mogelijk zelfs eerdere gebeurtenissen plaatsvinden in de hersenen, voordat de plaques zich vormen, die een invloed hebben op de ziekte. Zo zou de amyloïde proteïne-precursor (APP-eiwit) een rol spelen in deze vroegere stadia. Het mechanisme hierachter bleef tot nu toe een mysterie. 

De VIB-onderzoekers, onder leiding van professor Wim Annaert, hebben ontdekt dat een fragment van dit APP-eiwit, genaamd APP-CTF, de zogenaamde delicate calciumbalans binnen lysosomen verstoort. Lysosomen spelen een rol bij het afbreken van afvalstoffen in cellen. 

Door de verstoring van de calciumbalans in de lysosomen, kunnen ze minder afvalstoffen afbreken en hoopt cholesterol op. Daardoor stort het hele endo-lysosomale systeem in, wat cruciaal is voor het behoud van gezonde neuronen. De bevindingen wijzen erop dat het opruimen van deze toxische APP-CTF's relevant kan zijn om vroegtijdig in te grijpen bij Alzheimer. 

Het onderzoek is gisteren gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Developmental Cell.