De Belg rookt en drinkt minder dan vroeger, maar heeft nog veel te leren op het vlak van beweging en voeding. Dat concludeert Sciensano, het Belgisch instituut voor gezondheid, dat vandaag het tweede deel van zijn Gezondheidsenquête 2018 publiceert.

Het percentage rokers in de bevolking van 15 jaar en ouder blijft sinds 2001 dalen tot 19,4%, waarvan 15,4% dagelijkse rokers en 4% occasionele rokers. In vergelijking met de eerste metingen in 2001, zijn er momenteel minder rokers bij jongeren van 15 tot 24 jaar.

Driekwart van de Belgen van 15 jaar en ouder drinkt alcohol. Dat is veel, zegt Sciensano, maar wel minder in vergelijking met de peiling van 2013 (82%). Vooral bij jongeren is er nog probleemgedrag: een op de vijf doet minstens 1 keer per maand aan 'binge drinking', met andere woorden het drinken van minstens 4 glazen alcohol bij vrouwen of 6 glazen bij mannen in minder dan 2 uur.

“Mensen zijn zich meer bewust van de gevaren van alcohol en tabak. Dat besef heeft bijgedragen tot deze daling”, duidt Sabine Drieskens, onderzoekster bij Sciensano. “Het is belangrijk dat het aantal rokers blijft dalen en dat we vooral bij alcohol drinken gaan naar minder dagelijkse en minder piekdrinkers”, becommentarieert Drieskens verder.

Zorgwekkend overgewicht

Overgewicht en obesitas bij volwassenen is de afgelopen 20 jaar alleen maar toegenomen. Maar de helft van de Belgen heeft overgewicht (BMI hoger dan 25) en 15,9% is obees (BMI hoger dan 30). In 1997 was dat nog respectievelijk 41,3% en 10,8%. "Dat zijn zorgwekkende cijfers", stelt onderzoekster Drieskens. "Het is belangrijk dat mensen beseffen is dat overgewicht ernstige gevolgen kan hebben voor de gezondheid. Dat zou de drijfveer moeten zijn om gezonder te gaan leven, door bijvoorbeeld te meer te bewegen en het voedingspatroon aan te passen."

Slechts 30,1% van de bevolking beweegt minstens 150 minuten per week met een sportieve inspanning van matige intensiteit, zoals zwemmen of fietsen. We zitten ook te veel; tot gemiddeld 6 uur per dag. Beweging tijdens onze vrije tijd is er niet op vooruitgegaan.

Daarbij eten we te ongezond: te weinig fruit en groenten. Slechts een derde van de bevolking van 6 jaar en ouder eet de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van twee stukken fruit per dag. Voor groenten is dat maar 38%. 1 op 5 drinkt elke dag gesuikerde frisdranken en 38% eet dagelijks zoete of zoute snacks.

Hoe kunnen we deze trend ombuigen?

“Vaak worden ongezonde gedragingen gecombineerd, maar het positieve nieuws is dat we deze slechte gewoonten kunnen afleren als we daardoor worden geholpen door de omgeving waarin we leven”, legt Drieskens uit. Onderdelen van een omgeving die gezonde keuzes stimuleert zijn bijvoorbeeld:

·      de aanleg van goede fietspaden, wat mensen zal aansporen de auto vaker thuis te laten

·      bedrijven die het gebruik van de trap in plaats van de lift stimuleren en wandelmeetings organiseren

·      een hogere prijs van ongezonde voeding

·      initiatieven als de Nutri-score, waardoor we makkelijker gezonde keuzes kunnen maken.

·      Preventie- en promotiecampagnes moeten een gezonde levensstijl stimuleren, met een focus op jongeren en laagopgeleiden.

De Hoge Gezondheidsraad (HGR) en de bevoegde autoriteiten formuleren welke voedingskeuzes de bevolking het best maakt om de gezondheid te verbeteren.

Raadpleeg de volledige rapporten en aanbevelingen van deel 2 van de Gezondheidsenquête 2018.

> Lees ook: 12 wetenschappelijk doordachte tips over gezond eten van de Hoge Gezondheidsraad