De Kamercommissie Gezondheid heeft dinsdag het licht op groen gezet voor een reeks maatregelen die het tekort aan geneesmiddelen moeten helpen opvangen. Het wordt bijvoorbeeld mogelijk een exportverbod in te stellen en farmabedrijven worden verplicht de oorzaak van een tekort te melden. Apothekers krijgen ook de mogelijkheid onmiddellijk een alternatief aan te bieden. Artsensyndicaat BVAS verzet zich tegen dat substitutierecht.
De voorbije maanden doken geregeld berichten op over geneesmiddelen die onbeschikbaar zijn. De oorzaken zijn divers. Er kan sprake zijn van een probleem met de verdeling waardoor de medicijnen niet tot in de apotheek geraken, een echte onbeschikbaarheid omdat de bedrijven de geneesmiddelen niet kunnen leveren of eenvoudigweg een stopzetting.
Dat een medicijn niet beschikbaar is, kan problemen inhouden voor de patiënt. Vaak kan hij verder met een alternatief, maar veelal duurder medicijn en draait hij zelf op voor de kosten. Kathleen Depoorter (N-VA) en Robby De Caluwé (Open Vld) dienden wetsvoorstellen in om daar een mouw aan te passen, net als amendementen die ze samen met Nawal Farih (CD&V) klaarstoomden. De finale tekst die dinsdag werd goedgekeurd, kreeg de steun van N-VA, Open Vld, CD&V, Vlaams Belang, MR en sp.a, terwijl PS, Ecolo-Groen en PVDA zich onthielden. De plenaire Kamer moet ook nog haar fiat geven.
Een van de ingrepen is de mogelijkheid om een exportverbod in te voeren. Farmabedrijven worden verplicht de reden van een tekort te melden en er komt een leveringsplicht van drie dagen van de bedrijven aan de groothandelaars-verdelers. De Caluwé merkt op dat het parlement zijn partijgenote en minister van Volksgezondheid Maggie De Block machtigt haar reeds geplande maatregelen te nemen tijdens de periode van lopende zaken.
"Daarnaast verzekeren we dat apothekers onmiddellijk een alternatief kunnen aanbieden wanneer het voorgeschreven geneesmiddel niet beschikbaar is", vult Depoorter aan. Dat voorkomt tijdverlies en onnodig veel administratieve last voor de huisartsen. Uiteraard wordt de apotheker verplicht de patiënt te informeren. De wettekst voorziet het wettelijk kader voor de ingreep, die nog moet worden uitgewerkt via een koninklijk besluit.
De Belgische Vereniging van Artsensyndicaten (BVAS), de grootste artsenvakbond, verzet zich categoriek tegen dit substitutierecht. Ze ziet "valkuilen" die een patiënt in levensgevaar kunnen brengen. Zo kan een patiënt die een gesubstitueerd geneesmiddel niet herkent als onderdeel van zijn gebruikelijke behandeling, de behandeling onderbreken. Een patiënt die vaststelt dat het geneesmiddel verschilt van het voorschrift, kan afzien van het gebruik. Ook kan een patiënt die niet begrijpt dat twee specialiteiten dezelfde molecule bevatten, ze beide tegelijk innemen, zegt BVAS.
Het voorstel voorziet ook dat de extra kost in geval van een duurder alternatief, niet meer voor rekening is van de patiënt. Het compensatiemechanisme moet er voor zorgen dat het bedrijf dat aan de basis ligt van het tekort, zelf opdraait voor de kosten, tenzij er sprake is van overmacht.
Volgens Farih werd bewust niet gekozen voor dwanglicenties of monsterboetes. "Met dergelijke ingrepen zullen we de bedrijven afschrikken van de Belgische markt en riskeren we het probleem net te vergroten", zegt de CD&V'ster.
