De tandartsen en ziekenfondsen sloten afgelopen nacht een tweejarig tariefakkoord, maar dat gebeurde niet zonder slag of stoot en enkel via de vluchtheuvel van maximumtarieven. De eerdere ingreep van het kabinet De Block, dat extramiddelen voor de tandzorg uit het begrotingsvoorstel van het Verzekeringscomité weerde, keerde als een boemerang terug. Het overlegmodel botst tegen zijn grenzen.

Het akkoord afsluiten gebeurde in zeer moeilijke budgettaire omstandigheden, aldus de socialistische ziekenfondsen. Het kon enkel door de toevlucht te nemen tot maximumtarieven. Hierbij kunnen ook tandartsen die de tarieven respecteren in sommige gevallen meer dan het wettelijk tarief aanrekenen. ‘We stonden voor een pest-en-cholera-situatie: volledige tariefvrijheid of een begrensde tariefvrijheid’, stelt Paul Callewaert, algemeen secretaris van het Socialistisch Ziekenfonds. ‘We hebben maximumtarieven aanvaard maar niet zonder de oorspronkelijke eisen van de tandartsen te temperen en een heel duidelijk kader met randvoorwaarden op te leggen.’

De betaalbaarheid van de tandzorg staat al geruime tijd onder druk. Globaal wordt slechts de helft van de tandzorg in ons land door de verplichte ziekteverzekering terugbetaald. De rest moeten de patiënten uit eigen zak ophoesten of bijkomend laten verzekeren via een tandverzekering. Het gaat dan om supplementen maar ook om niet-terugbetaalde zorg, zoals kronen, bruggen en implantaten.

Meer en meer tandartsen weigeren bovendien een tariefakkoord te onderschrijven omdat ze de tarieven ontoereikend vinden. Die trend wordt bovendien versterkt door de groeiende aanwezigheid van privé-investeerders op de markt. Tandartsen die met dergelijke groepen in zee gaan en zo zelf vrijgesteld worden van de (dure) investering in materiaal en van een belangrijk deel van de administratieve workload, krijgen vaak  de (contractuele) verplichting opgelegd niet tot het akkoord tandartsen-ziekenfondsen toe te treden.

Het vorig akkoord werd zo maar zeer nipt goedgekeurd door 60 procent van de tandartsen, het wettelijk minimum. Zonder extra budget stond het in de sterren geschreven dat de onderhandelingen voor een nieuw tariefakkoord 2020-2021 een zware dobber zou worden.

Het Socialistisch Ziekenfonds ging uiteindelijk akkoord met de maximumtarieven omdat het de enige mogelijkheid is voldoende tandartsen te motiveren om het tariefakkoord te onderschrijven. Dat betekent dan nog steeds dat zij de wettelijke tarieven moeten respecteren voor meer dan 75 procent van hun verstrekkingen.

Proefproject en flankerende maatregelen

Het Socialistisch Ziekenfonds temperde ook de eisen van de tandartsen: er komen geen maximumtarieven voor raadplegingen en de maximumtarieven zijn niet van toepassing voor jongeren onder de 18 jaar en voor mensen met verhoogde tegemoetkoming. De maximale potentiële kostprijs voor de patiënt daalt hierdoor tot 56 miljoen euro.

Bijkomend bekwam het ziekenfonds als bijkomende voorwaarde dat de maximumtarieven  zullen worden opgenomen in de maximumfactuur zodat ze volledig worden terugbetaald eenmaal mensen hun plafond bereikt hebben. De zogenaamde partieel geconventioneerde tandartsen –die de tarieven gedurende een bepaalde periode in de week wel respecteren, en tijdens een andere niet- zullen bovendien nooit meer mogen vragen dan de maximumtarieven , ook tijdens de activiteitsperiodes waar ze zich niet aan de wettelijk vastgestelde erelonen moeten houden.

Bovendien moeten de tandartsen, wanneer ze deze maximumtarieven hanteren, voorafgaandelijk daarvan de patiënt inlichten.

Belangrijk is ook dat de maximumtarieven duidelijk gekaderd worden als een proefproject met een tijdelijk karakter. Bij extra middelen zullen die prioritair geïnvesteerd worden in een betere terugbetaling van de verstrekkingen met maximumtarieven.

Er komt ook tarieftransparantie naast enkele flankerende maatregelen. Callewaert: ‘We zullen het naleven van de flankerende maatregelen zeer goed in het oog houden. Een eerste belangrijke horde wordt 1 mei. Indien tegen dan minder dan 60 procent van de tandartsen toetreedt tot het akkoord, vervalt het. Bovendien moeten tegen die datum de transparantiemaatregelen uitgewerkt en operationeel zijn.’