De nieuwste cijfers over de antibioticaconsumptie in België geven tot ten minste 2017 aan waar we staan in de humane en dierlijke sectoren. Deze gegevens vormen de basis voor een nieuw actieplan voor de volgende jaren dat op tafel moet liggen eind november. De jaarlijkse kost van AMR (antimicrobiële resistentie) wordt voor ons land immers geschat op 24 miljoen - maar cumulatief kan dat oplopen tot 787 miljoen euro tegen 2050.
Voor antibiotica menselijk gebruik (ambulant), bekleedt België in de EU-28 nog steeds een weinig flatterende 20ste plaats volgens een overzicht van Esac-Net (European Centre for Disease Prevention and Control). We bevinden ons net tussen Malta en Ierland in met 21,1 DDD per 1000 inwoners per dag. De top-3 wordt gevormd door Estland, Nederland (8,9 DDD) en Slovenië. Volgens hetzelfde Esac-Net daalde het aantal DDD per 1000 inwoners/dag wel de afgelopen tien jaar, maar die daling voltrok zich niet zo snel en sterk als werd verwacht (zie grafiek 1).
Het antibioticagebruik in de ziekenhuissector dan. Daar doen we het iets beter en zitten we in de buik van het peloton (negende op 23 landen en 1,62 DDD) het overzicht behelst alleen de Europese Economische Ruimte en zelfs daar beschikken we niet over alle gegevens omdat Oostenrijk, Tsjechië en IJsland ontbreken). Onze noorderburen staan los op kop (0,83 DDD). Even zakte de consumptie aanzienlijk in België tussen 2007-2008, maar nadien boekten we geen winst meer bekeken over de afgelopen tien jaar (zie grafiek 2).
Geklopt door dierlijke sectoren
Doen de dierlijke sectoren het dan beter? Zij waren immers lang de slechtste leerlingen van de klas. Maar blijkbaar zijn ze wakkergeschud. Zo prijkt ons land in het ESVAC-rapport van 2016 op een mooie zevende plaats in een rijtje van 30 Europese landen. Een evolutiegrafiek van 2007 tot 2017 toont een structurele daling (Bel/Vet-Sac rapport 2017) als we het gebruik bekijken, uitgedrukt in tonnen actieve substantie – van ruim 350 naar zowat 225.
Fijn om te constateren is ook dat alle vooropgestelde doelen in het vizier zijn of vroeger bereikt werden dan vooropgesteld.
Zo streefde de Amcra-convenant in de eerste plaats een reductie van 50% na in het algemene antibioticagebruik tegen 2020. Dat wordt nipt: we zaten in 2018 aan een daling van 35,4%, maar we hadden toen nog twee jaar voor de boeg.
Het tweede objectief, een daling van 75% tegen 2020 van het gebruik van antibiotica die superbelangrijk/kritiek zijn, haalden we twee jaar voor de deadline want in 2018 al zakte het met 79,1%.
Tot slot daalde het met antibiotica gemedicineerd voer spectaculair. De beoogde reductie met 50% werd al bereikt in 2017 en in 2018 kelderde het verder tot -69,80%.
Een nieuw actieplan tegen antibioticaresistentie moet op tafel liggen tegen eind november. Dat op basis van voorstellen van de permanente werkgroep interministeriële conferentie landbouw, signaleert Martine Delanoy (FOD Volksgezondheid) die hiervan deel uitmaakt.
